Ο καιρός στο χωριό μας

Παρασκευή 6 Μαρτίου 2020

Το DNA λέει ότι οι Κατσαμπαίοι και Τσεμπελαίοι του Πάρνωνα μάλλον το ίδιο σόι

Έλεγχος DNA για τα Οικογενειακά Δέντρα του Νότιου Πάρνωνα που διεξήχθη από την εταιρεία γονιδιωματικής και βιοτεχνολογίας 23andMe παρέχει εκπληκτικές νέες αποκαλύψεις σχετικά με δύο από τα παραδοσιακά σόγια από την Καρίτσα. 

Είναι πλέον πολύ πιθανό ότι δύο, μέχρι τώρα θεωρούμενα ως ξεχωριστά και διακριτά σόγια, ίσως να είναι ένα και το ίδιο. Έχουν τον ίδιο πατρικό δείκτη (απλοτίτιδα) που σημαίνει ότι από γενιές πίσω, άγνωστο πόσες, έχουν τον ίδιο κοινό προπάππου.

Όλα αυτά ήρθαν στο φως όταν τα DNA του Δημήτρη και του Φιλίππου Κατσάμπη από την Αδελαΐδα της Αυστραλίας καθώς και το DNA του Nicholas Jebeles από την Αλαμπάμα στις ΗΠΑ (πρόγονος από την Καρίτσα) και του Evan Tsembelis, (πρόγονος από τα Πελετά) δείχνουν ότι μοιράζονται τον ίδιο πατρικό δείκτη E-V13.

Οι Τσεμπελαίοι μαζί με τους Μαλαβαζαίους παραδοσιακά θεωρούνται από τους αυτόχθονες Καριτσιώτες. Σύμφωνα με την τοπική παράδοση η Καρίτσα χτίστηκε από αυτά τα δύο μεγάλα σόγια με διαχωριστική γραμμή το Λυκόρεμα, το ρέμα που διασχίζει τα χωράφια του χωριού. Οι Τσεμπελαίοι καλλιεργούσαν τη γη δυτικά από το ρέμα και οι Μαλαβαζαίοι την ανατολική μεριά. Το όνομα Τσεμπελής πιθανώς να είναι τουρκικής προέλευσης. Λένε ήταν προεστοί στα χρόνια της Τουρκοκρατίας και ανταμειφθήκανε με πολλά χωράφια στα χαμηλά μέρη του χωριού, δυτικά από το Λυκόρεμα, περιλαμβάνοντας το Ξεροκάμπι, του Βρανίκα και τον Πάνω Λόγκο.

Αν και στο χωριό οικογένειες από το ευρύτερο σόι των Τσεμπελαίων ξεχωρίζονταν με παρατσούκλια όπως Καλετούρκος, Φαρμάκης, Μπίκος, Κεφτέτζης και Λόρδος, όλες τες κατάγονται από τον κοινό προπάτορα που πιστεύεται να είναι κάποιος Βασίλειος Τσεμπελής γεννημένος γύρω στα 1730.

Πατήστε εδώ να βρείτε το Βασίλειο Τσεμπελή στα Οικογενειακά Δέντρα του Νοτίου Πάρνωνα.

Η Κατσαμπαίοι είναι κι αυτοί μεγάλο σόι που διαφοροποιείται από παρατσούκλια όπως Μάρκος, Νταβέλης, Πόφολος, Γιάννες, Κασίδης και Βατσούρας. Αλλά σε αντίθεση με τους Τσεμπελαίους έχει αποδειχθεί πιο δύσκολο να καταλήξουμε, πέραν πάσης αμφιβολίας, σε έναν κοινό πρόγονο. Έρευνα του Στέλιου Χαγιά, συντονιστή των Οικογενειακών Δέντρων του Νοτίου Πάρνωνα, υποδηλώνει ότι κάποιος Γεώργιος Κατσάμπης, γεννημένος γύρω στο 1730 ίσως να είναι ο κοινός πρόγονος όλων των Κατσαμπαίων.

Η φερόμενη προέλευση του επωνύμου τους, πραγματική ή ευφάνταστη, είναι αρκετά ενδιαφέρουσα. Λέγεται ότι ο πρώτος τους προπάτορας, ίσως ο Γεώργιος, προκειμένου να κερδίσει την εύνοια του τοπικού μπέη προσπαθούσε συχνά να τον ευχαριστήσει και να τον κολακεύει καλώντας τον να καθίσει και να ξεκουραστεί. «Κάτσε Μπέη μου», τον παρακαλούσε. Εξ ου και η γένεση ενός παρατσουκλιού που με την πάροδο του χρόνου εξελίχθηκε στην σημερινή μορφή του επώνυμου Κατσάμπη!

Από έμμεσες αποδείξεις, ο Στέλιος θεωρεί ότι το όνομα γέννησης του Γεώργιου ήταν Τσεμπελής και πιθανών να ήταν αδελφός του προαναφερόμενου Βασίλειου Τσεμπελή.


Πατήστε εδώ να βρείτε το Γεώργιο Κατσάμπη στα Οικογενειακά Δέντρα του Νοτίου Πάρνωνα

Ενώ τα συμπεράσματα αυτά είναι αποτέλεσμα πολύχρονης έρευνας βασιζόμενη σε παλαιά αρχεία της εκκλησίας, εκλογικούς καταλόγους, μαρτυρίες από παλιότερους και έμμεσες αποδείξεις, το έργο DNA από τα Οικογενειακά Δέντρα του Νότιου Πάρνωνα και της εταιρίας «23andMe» παρέχει επιστημονική επιβεβαίωση ότι τα δύο αυτά σόγια μοιράζονται μια κοινή καταγωγή και κάπου στο χρόνο μπορεί να εντοπιστούν σε ένα κοινό προπάτορα που σχεδόν βέβαια φέρει το επώνυμο Τσεμπελή. Όσον αφορά το πότε και τις περιστάσεις υπό τις οποίες προέκυψε το παρακλάδι των Κατσαμπαίων, αυτό παραμένει ανοιχτό ερώτημα.

Τέλος, η επιστήμη των δεδομένων δεν αποκλείει εξ ολοκλήρου την πολύ ελάχιστη πιθανότητα ότι το σόι των Τσεμπελαίων να είναι παρακλάδι των Κατσαμπαίων και όχι το αντίστροφο, όπως υποστηρίζεται σε αυτό το κείμενο, αλλά η προφορική παράδοση τρέχει συντριπτικά σε αντίθεση με αυτό. Το σίγουρο είναι ότι τα δυο αυτά σόγια είναι ένα και το ίδιο και ότι με αυξημένους ελέγχους DNA και αναλύσεις η πάροδο του χρόνου θα φέρει περαιτέρω νέες γνώσεις και εκπλήξεις!

Κείμενο:Δημήτρης Ε. Κατσάμπης

Τα Οικογενειακά Δέντρα του Νότιου Πάρνωνα είναι υπό την κοινή αιγίδα του Παλλακωνικού Συλλόγου Νότιας Αυστραλίας και της Κοινότητας Καριτσιωτών Νότιας Αυστραλίας.

Δεν υπάρχουν σχόλια: