Στους Ισχυρούς της Γης (ανοιχτή επιστολή) του Βασίλη Βλαχάκου

«Πάψετε τον πόλεμο, 

αλλιώς σταματήστε τη γη για να κατέβω

δεν σας μπορώ, θα πέσω στο κενό.!»

Ε! σεις οι Ισχυροί της γης 

και οι ʺπροστάτεςʺ

(αν με ακούτε..)

πουλάω ανθρωπιά μισοτιμής

σε τιμή ευκαιρίας την αγάπη

με έκπτωση αισθήματα ακριβά

την ευτυχία στην τιμή της γνωριμίας

την ειρήνη σε μεγάλη προσφορά

δώρο το δίκιο μου προσφέρω

τα συναισθήματα που ’χω στην καρδιά

χαλάλι σας, αν τα νιώσετε, να ξέρω.

Πάρτε, να νιώστε άνθρωποι κ’ εσείς

τη ζωή μου σας τη δίνω δωρεάν

την ψυχή μου ʺλόγῳ τιμῆςʺ δε την πουλάω

ποτέ μου δεν την πούλησα στο σατανά

δε θέλω στην κόλαση να πάω

κι αν το κεφάλι μου το παίρνετε στεγνά

και σαν νερό ρουφάτε και το αίμα

για πάρτε ’με στα σοβαρά

ειλικρινά δεν σας πουλάω τρέλα

ό,τι έχω μέσα μου το λέω δυνατά

δεν κρύβω τίποτα, ποτέ από κανέναν.

Ε! εσείς οι δυνατοί της γης

οι παντογνώστες

που ξέρετε πότε γεννιόμαστε οι φτωχοί

και ποια ημέρα θα πεθάνουμε στην ψάθα

αυτά που έχουμε εμείς για φυλαχτό

εσείς όπου τα βρείτε τα πατάτε

στη γλώσσα μας τα λέμε ιδανικά

σαν κόρες των ματιών μας τα φυλάμε

ετούτα μας κρατάνε στη ζωή

κ’ αιώνια για τούτα πολεμάμε.

Δεν σας τα δίνουμε μήτε και δανεικά

στη στενοκεφαλιά σας μήτε που χωράνε

στην πέτρινη καρδιά σας είν’ νεκρά

στα γυάλινα τα μάτια σας γελοία

στην ξύλινη τη γλώσσα σας καρφιά

επιχειρήματα ψεύτικα κι αστεία

στους ξέφρενους εξοπλισμούς

άκαπνα, εκρηκτικά χωρίς αξία.

Κι όμως στα στήθη μας, αυτά

είναι ενέργεια χιλιάδων μεγατόνων

που αν εκραγεί πάνω στη γη

θα ’ναι για ’σας ʺΔευτέρα παρουσίαʺ.

Ε! σεις οι παντοκράτορες της γης

ʺγραφειοκράτεςʺ

που γράφετε τη μοίρα των λαών

και υπογράφετε την καταδίκη

που ʺκεκλεισμένων τῶν θυρῶνʺ

χρήζετε αρχηγούς στο άψε-σβήσε

που κυβερνήσεις ρίχνετε στο ʺπι και φιʺ

κι αυταρχικά βγάζετε καθεστώτα

που ʺκόπτεστεʺ για τους θεσμούς

και πόλεμο τα χνώτα σας, μυρίζουν

που παίζετε τη γάτα με τον ποντικό

κ’ έχετε στημένη και τη φάκα

δικοί σας στα παιχνίδια οι διαιτητές

οι ένορκοι στα έδρανα ʺπιασμένοιʺ

εσείς εισαγγελείς και δικαστές

τυφλή η Θέμιδα και αλυσοδεμένη.

Ουέ! Γραμματείς και Φαρισαίοι υποκριτές

στο ʺάρον-άρον!¨ μονιασμένοι

έχετε στημένο το Σταυρό

και νίπτετε τας χείρας σας Πιλάτοι

με το αίμα αθώων και φτωχών

σ’ όλα της γης τα μήκη και τα πλάτη.

Ε! σεις οι κραταιοί της γης

οι πλανητάρχες

που αποπλανάτε τους λαούς

τάζοντας ʺλαγούς με πετραχήλιαʺ

που αχόρταγοι μοιράζετε τη γη

και ούτ’ ένα ψίχαλο απ’ το τραπέζι

δεν πέφτει να πάρουμε οι φτωχοί

που όποτε το τραβάει η όρεξή σας

πίνετε και το αίμα μας ζεστό

σε μια δεξίωση εμπόλεμη φτιαγμένη.

Τη σκιά μας δεν την είδαμε ποτέ

δεν έχουμε στον ήλιο μοίρα

στον ίσκιο σας σαν κίτρινα φυτά

ψάχνουμε το χρώμα της ελπίδας

κ’ εσείς σε ένα ʺκαζίνοʺ μυστικά

με μία τράπουλα σημαδεμένη

σε παρασκήνια διπλωματικά

κορώνα-γράμματα παίζετε τη ζωή μας

σε μία τσόχα που βρωμάει απανθρωπιά

με αποτσίγαρα στο σώμα μας σβησμένα

αποπνικτικός της απάτης ο καπνός

δάκρυ στα μάτια η ελπίδα.

Ε! εσείς οι παραδόπιστοι της γης

Κροίσοι και κερδοσκόποι

που προσκυνάτε το χρήμα σαν θεό

και έχει η τσέπη σας καβούρια

πάρτε, μωρέ, τον κόσμο αγκαλιά

στο χέρι σας είναι ν’ αλλάξει η ζωή μας

να πλημμυρίσει η γη από χαρά

να βγει κροκάτο το φεγγάρι

για όλους ο ήλιος την αυγή.

Κάντε μας, μωρέ, αυτή τη χάρη

και πάρτε μας και την ψυχή

(ο διάολος που να σας πάρει..)

Έχουμε κ’ εμείς απ’ τον πλανήτη μερτικό

ένα αντίδωρο απ’ τ’ ολόγιομο φεγγάρι

μία ανάσα από γαλάζιο ουρανό

ένα λεπτό χαράς από του ήλιου το ρολόι.

Ε! εσείς οι ʺεπίγειοι θεοίʺ

οι θαυματοποιοί και μάγοι

με κόλπα στην παγκόσμια σκηνή

και ταχυδακτυλουργικά τερτίπια

οι υποσχέσεις σας ακάλυπτες επιταγές

χωρίς αντίκρισμα και ίχνος ευθιξίας

βαρήκοοι σε κάθε απέλπιδα φωνή

που δεν ιδρώνει το αυτί σας

με χέρια πλασμένα να μην κάνουν το καλό

βρεγμένα με το αίμα των αθώων

βαμμένα με το αίμα των λαών

στο κακό δεν βάζετε τελεία

της ελευθερίας αιώνιοι βιαστές

ερωτευμένοι με την εξουσία

της Δημοκρατίας εραστές

ληστές της λαϊκής κυριαρχίας.

Δε λέω, αναμάρτητος δεν είναι κανείς

όμως, με προσευχή και με νηστεία

απ’ το πρωί ως το βράδυ στη δουλειά

και την Κυριακή στην εκκλησία

ε, αυτό πια πάει πολύ

να μας βάζετε και τιμωρία.

Ε! ’σεις οι πολεμοχαρείς της γης

κ’ αιμοσταγείς ʺπροστάτεςʺ

Τούτη την άνοιξη τ’ αηδόνια

στο Κίεβο δεν κελαηδούν

τις γκρεμισμένες τους φωλιές τα χελιδόνια

στα σύρματα μοιρολογούν

κ’ οι πελαργοί δεν βρίσκουν τόπο

στο ένα πόδι να σταθούν.

Ρουκέτες σκοτώνουνε τ’ αστέρια

άψυχος ο Αυγερινός στον ουρανό

η Πούλια κρύφτηκε απ’ τον τρόμο.

Τούτο το Πάσχα καραβάνια

με το σταυρό στον ώμο η προσφυγιά

αναπαράσταση στο θείο δράμα

οι μάνες σ’ έναν άλλο Γολγοθά

όλη τους η ζωή σε μια βαλίτσα

κ’ ένα μωρό στην αγκαλιά

ρίχνουν ξοπίσω ένα βλέμμα

απελπισίας, στα ερείπια, στερνό.

Χάρτινες οι ευχές χωρίς ελπίδα

έγινε συνήθεια πλέον το κακό

δύστυχες ψυχές χωρίς πατρίδα

η αλληλεγγύη στα σύνορα παρηγοριά.

Αιμορραγεί η γη σ’ όλα τα μέρη

και αίμα δεν έχει να δώσει ο ουρανός.

Φτάνει! Γίνανε κόκκινες οι λάσπες

οι χωματόδρομοι της βίας, οχετός

τα θύματα μένουν άταφα στη μνήμη

όχι πια άλλους σκοτωμούς

στα χέρια σας είναι η ζωή μας

μη μας πατάτα άλλο στο λαιμό.

Για το Θεό! αλλάξτε τις ειδήσεις

γιατί το αίμα κόκκινο ζεστό

τρέχει από την έγχρωμη οθόνη

πάνω στα χέρια μας, στα ρούχα

έβαψε το σαλόνι, μάτωσε η καρδιά

η αδιαφορία σας μας σκοτώνει

προ έξι βημάτων στο καθιστικό

θύματα μ’ εμάς και τα παιδιά μας

εσείς αυτουργοί και δολοφόνοι.

Μα, πού θα πάει, θα γυρίσει ο τροχός

όπως γυρίζει η γη και το φεγγάρι

σε έναν του σύμπαντος χορό

στης ειρήνης αιώνια τους γύρους

και τότε πέντε φάσκελα αμοιβή

θα πάρετε από τις πέντε μας ηπείρους.

Με εκτίμηση αυτών που κάνετε

και με την ανάλογη τιμή

Β. Β.

Υ. Γ. Πάψετε τον πόλεμο, αλλιώς
σταματήστε τη γη για να κατέβω
δεν σας μπορώ, θα πέσω στο κενό.

Ο Βασίλης Βλαχάκος, βραβευμένος Λάκωνας ποιητής και λογοτέχνης, ήταν δάσκαλος στο σχολείο της Καρίτσας στις αρχές της δεκαετίας του '70

Ο τραγουδιστής της Καρίτσας Τάκης Χρόνης σήμερα 66 χρονών!

Ο φίλος και αγαπημένος τραγουδιστής της Καρίτσας, Τάκης Χρόνης, γίνεται σήμερα 65 χρονών. Του ευχόμαστε χαρούμενα γενέθλια, χαρά, ευτυχία, και να τα εκατοστίσει!

Με την ευκαιρία μοιραζόμαστε και την τελευταία του συνεργασία, τον «Αετό», για την οποία γράφει:

«Κάποτε μου ζήτησαν να τραγουδήσω τον αετό ενός.. ακατονόμαστου.. Και δεν το ήξερα και δεν ήθελα να το πω.. Για να το αποφύγω είπα "μετά τον Αετό του Χατζιδάκι και της Παπαγιαννοπούλου, όλοι οι άλλοι είναι σπουργίτια"!

«Να όμως που μου έλαχε να πω κι εγώ έναν αετό.!! Οι στίχοι είναι του Άθου Χατζηματθαίου, η μουσική του μόνιμου συνεργάτη Βασίλη Τσουρακά. Αναθεωρώντας την άποψη ότι οι άλλοι αετοί είναι σπουργίτια!! Ε, όχι! Να μην υποτιμούμε τους εαυτούς μας!! Μια χαρά αετός είναι και ο δικός μας!!

«Καλή σας ακρόαση.!»

Αν θέλετε να έχετε πρόσβαση στα τραγούδια του Τάκη και των συνεργατών του εγγραφείτε στο κανάλι Βασίλης Τσουρακάς - Δραμάδοντες, στο YouTube. Εκεί υπάρχουν όλα τα τραγούδια τους.

Τα Νεοελληνικά τοπωνύμια: Μια αρχική προσέγγιση

Τι είναι τα τοπωνύμια;

Αρχαία ελληνικά, βυζαντινά και νεοελληνικά τοπωνυμία

Σλαβικά, φράγκικα, αλβανικά, τουρκικά κλπ. τοπωνύμια στην Ελλάδα

Οι αλλαγές των τοπωνυμίων στη νεότερη Ελλάδα

Ένα από τα αγαπημένα μας θέματα, είναι αυτό των τοπωνυμίων.

Τοπωνύμια (αγγλ. place-names, γαλλ. noms de lieu, γερμ. ortshamen), είναι τα ονόματα που έχουν και με τα οποία προσδιορίζονται, όλοι οι κατοικημένοι και ακατοίκητοι τόποι. Συχνά, για τους κατοικημένους τόπους, χρησιμοποιείται ο όρος οικωνύμιο.

Ένα τοπωνύμιο, μπορεί να οφείλει το όνομά του:

• σ’ ένα κατεξοχήν γνώρισμά του, π.χ. Μαυροβούνι, Μονοδένδρι κλπ.
• στη γεωργική χρήση του, π.χ. Αμπελόκηποι, Καρυές κλπ.
• σ’ ένα ιστορικό ή μυθικό πρόσωπο ή γεγονός, π.χ. Θεσσαλονίκη, Φίλιπποι.
• σε τεχνικά έργα, π.χ. Γέφυρα, Καμίνια κλπ.
• σε οποιαδήποτε άλλη θέση ή γνώρισμα, π.χ. Βίγλα, Κάστρο – Καστράκι κλπ.
• σε ονόματα θεών, αγίων ή ηρώων, π.χ. Ηραίο, Ποσειδωνία, Άγιος Γεώριος κλπ.
• σε ονόματα ζώων και φυτών (ζωωνύμια – φυτωνύμια), π.χ. Μελίσσια, Δάφνη κλπ.
• σε λαϊκές αντιλήψεις και δοξασίες, π.χ. Δρακοβούνι, Νεράιδα κλπ.

Δυστυχώς στη χώρα μας δεν υπάρχει ολοκληρωμένη καταγραφή τοπωνυμίων, εκτός από τα οικωνύμια.

Μεμονωμένες καταγραφές, έγιναν από λόγιους του 19ου αιώνα όπως οι Α. Πετρίδης, Η. Τσιτσέλης, Δ. Καμπούρογλους, Α. Σακελλαρίου, Α. Αδαμαντίου, Π. Αραβαντινός, Ν. Χαβιαράς κ.ά., που δημοσίευσαν τις αξιόλογες εργασίες τους στα έντυπα: «Εφημερίς των Φιλομαθών», «Πανδώρα», «Παρνασσός», «Επετηρίς Παρνασσού», «Φιλίστωρ», «Εβδομάς», «Περιοδικόν Ελληνικού Φιλολογικού Συλλόγου Κωνσταντινουπόλεως», «Ζωγράφειος Αγών», «Αθηνά», «Δελτίον της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας» κ.ά.

Τα τοπωνύμια της Ελλάδας

Τα σύγχρονα νεοελληνικά τοπωνύμια, προέρχονται από όλες τις περιόδους της ιστορίας και της ελληνικής γλώσσας, δηλαδή την αρχαία ελληνική, τη βυζαντινή και τη νεότερη, ενώ βέβαια υπάρχουν και πολλά ξένα, καθώς από τη χώρα μας πέρασαν ή και εγκαταστάθηκαν μόνιμα, Ρωμαίοι, Γότθοι, Σλάβοι, Φράγκοι, Βενετοί, Καταλανοί, Αλβανοί, Τούρκοι κλπ.

Δεν θα ασχοληθούμε σήμερα εκτενώς με καθεμία από αυτές τις κατηγορίες, αλλά θα επικεντρώσουμε το ενδιαφέρον μας στο επίμαχο σημείο της αλλαγής των τοπωνυμίων μετά την Επανάσταση του 1821 και την ίδρυση του νέου ελληνικού κράτους.

Οι αλλαγές των τοπωνυμίων

Αμέσως μετά την ίδρυση του νέου ελληνικού κράτους ξεκίνησε η προσπάθεια αλλαγής των τοπωνυμίων με προσαρμογή των τύπων της δημοτικής στην καθαρεύουσα (!) . Έτσι, η Φτέρη έγινε Πτέρη, το Διακοφτό Διακοπτόν κλπ…. Παράλληλα, έγινε η προσπάθεια για τον εξελληνισμό ξένων και τον εξαρχαϊσμό ελληνικών ονομάτων με αρχαία ονόματα. Έτσι, με το Διάταγμα της 3/4/1833 «Περί της διαιρέσεως του Βασιλείου και της διοικήσεως αυτού», οι Σπέτσες μετονομάστηκαν σε Τιπάρηνον (!), προκαλώντας σφοδρές αντιδράσεις από τους κατοίκους τους, η Βοστίτσα σε Αίγιον τα Καλάβρυτα σε Κίναιθαν, ο Πύργος σε Πύλο, Τριφυλιακή, το Νεόκαστρο σε Πύλο, η Καλαμάτα σε Καλάμαι, η Τριπολιτσά σε Τρίπολιν, η Καρύταινα σε Γόρτυνα, ο Μυστράς σε Σπάρτη, το Μαραθονήσι σε Γύθειο, το Βίτυλο σε Οίτυλο, το Δραγαμέστο σε Αστακό, το Βραχώρι σε Αγρίνιον, το Καρπενήσι σε Καλλιδρόμι, το Ζητούνι σε Λαμία, το Ταλάντι σε Αταλάντη, η Πολίκανδρος σε Φολέγανδρο, τα Σάλωνα σε Άμφισσα κλπ.

Μέσα σε όλες αυτές τις αλλαγές, έγιναν και γκάφες ολκής. Η Αλόννησος, γνωστή ως Ηλιοδρόμια ή Χιλιοδρόμια τότε, πήρε το όνομα Αλόννησος, γιατί θεωρήθηκε ότι έτσι ονομαζόταν στην αρχαιότητα. Όμως, το αρχαίο όνομά της ήταν Ίκος ή Ικός, ενώ Αλόννησος ονομαζόταν είτε κάποιο από τα μικρά γειτονικά νησιά της (μάλλον η Κυρά Παναγιά) είτε κάποιο νησί των Θρακικών Σποράδων που καταποντίστηκε από σεισμό, όπως έχουμε αναφέρει στο άρθρο μας για τη Σαμοθράκη και τα νησίδα Ζουράφα. Δυστυχώς, το ίδιο λάθος επαναλαμβάνει και το 180 χρόνια αργότερα ο καθηγητής Μπαμπινιώτης, ο οποίος και στην πιο πρόσφατη έκδοση του Λεξικού του (2012), ταυτίζει τη σημερινή Αλόννησο με την αρχαία…

Επίσης, η Καλαμάτα (που πιθανότατα οφείλει το όνομά της στην Παναγιά την Καλομάτα), πήρε το όνομα Καλάμαι, από μια πολίχνη που βρισκόταν πολύ πιο μακριά. Στη θέση της αρχαίας Καλαμάτας, βρισκόταν η πολίχνη Φαραί.

Ως το 1909, έχουμε μερικές ακόμα αλλαγές ονομάτων.
Έτσι π.χ. η Σπερχειάδα, ονομάζεται έτσι από το 1904 (παλαιότερο όνομα Αγά).

Το 1909, συστάθηκε επιτροπή για τη γενικότερη και επιστημονικότερη μετονομασία οικισμών. Μέλη της ήταν κορυφαίοι Έλληνες επιστήμονες:
Πρόεδρός της, ο «πατέρας» της ελληνικής λαογραφίας Νικόλαος Πολίτης. Μέλη της, ιστορικοί Σπυρίδων Λάμπρος, Σωκράτης Κουγέας, Νικόλαος Βέης, Κωνσταντίνος Άμαντος και Δημήτριος Καμπούρογλους, οι αρχαιολόγοι Παναγιώτης Καββαδίας, Γεώργιος Σωτηριάδης και Χρήστος Τσούντας και ο «πατέρας» της ελληνικής γλωσσολογίας Γεώργιος Χατζιδάκις.

Μία βασική αρχή της επιτροπής, ήταν ότι πρέπει να αποφεύγονται οι ομωνυμίες. Έτσι το Λιόπεσι Αττικής έγινε Παιανία και το Λιόπεσι Κορινθίας Γοννούσα. Σύντομα η αρχή αυτή καταστρατηγήθηκε, έτσι έχουμε σήμερα… 5 Κλειδιά, 9 Καστράκια, 54 Νεοχώρια κλπ.
Η ένταξη στο ελληνικό κράτος νέων περιοχών μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους, είχε σαν αποτέλεσμα χιλιάδες μετονομασίες οικισμών σε Ήπειρο, Μακεδονία, Θράκη, Κρήτη και τα νησιά του Αιγαίου.

Διαβάζουμε στο διαδίκτυο κατηγορίες εναντίον των μετονομασιών αυτών, αναφορές σε εθνικιστικές αντιλήψεις κλπ. Θα προσπαθήσουμε να ερμηνεύσουμε, νηφάλια και αντικειμενικά πιστεύουμε, τις αλλαγές των τοπωνυμίων.

Όπως είναι γνωστό, ο ελληνόγλωσσος κόσμος και χώρος, κάλυπτε στο πέρασμα των αιώνων, μια τεράστια έκταση, από τον Εύξεινο Πόντο ως τη Βόρεια Αφρική και από το Γιβραλτάρ (Ηράκλειες Στήλες) ως το εσωτερικό της Μικράς Ασίας. Εκατοντάδες τοπωνύμια (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πειραιάς, Θήβα, Ολυμπία, Σπάρτη, Κόρινθος, Σαλαμίνα, Μυτιλήνη, Σάμος, Ρόδος κλπ.), έμειναν αναλλοίωτα από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα.

Βασικές πηγές των αρχαίων ελληνικών τοπωνυμίων είναι τα «Γεωγραφικά» του Στράβωνα (1ος π.Χ. – 1ος μ.Χ. αι..) και τα «Εθνικά», του Στέφανου του Βυζάντιου (7ος μ.Χ. αι.). Στα βυζαντινά χρόνια, χριστιανικοί ναοί ανεγείρονται πάνω σε αρχαίους, δίνοντας το όνομά τους σε οικισμούς και τοποθεσίες.

Το θέμα των σλαβικών τοπωνυμιών, ξεκίνησε από τον γνωστό μας Fallmerayer, ο οποίος έγραφε ότι «Το των Ελλήνων γένος… εκ ρίζης εξέλιπεν εν Ευρώπη… ούτε σταγών γνησίου και ακράτου ρέει εις τας φλέβας των χριστιανών κατοίκων της Ελλάδος. Είναι σκυθικοί Σλάβοι, ιλλυρικοί Αρναούται, απόγονοι βορείων λαών, ομόφυλοι των Σέρβων, των Βουλγάρων και των Μοσχοβιτών, ους (τους οποίους) σήμερον καλούμεν Έλληνας και μετά θάμβους των ιδίων αυτών επανάγομεν εις το γενεαλογικόν δένδρον του Περικλέους και του Φιλοποίμενος». 

Όπως, υπάρχουν πολλά σλαβικά τοπωνύμια στη χώρα μας: Δολιανά < πσλαβ. Doljane «κάτοικοι κοιλάδας» «Ζαγορά < σλαβ. Zagora «πίσω από το βουνό», Κόνιτσα (σλαβ. Konica, «αλογότοπος, Τύρναβος <σλαβ. Tbrnovo "αγκαθότοπος", Πρέσπα <σλαβ. Prespa "συγκέντρωση νερού". Υπάρχουν όμως και διχογνωμίες. Ο Χ. Συμεωνίδης και άλλοι ετυμολογούν τη λέξη Κοζάνη από το σλαβ. Kozani "γιδοβοσκοί". Υπάρχουν όμως μελέτες, μεταξύ των οποίων του Ηπειρώτη συνταξιούχου γυμνασιάρχη Ευαγγέλου Πριώνη, από την ακριτική Καστάνιανη Πωγωνίου και άλλων, που αποδεικνύουν ότι η Κοζάνη πήρε το όνομα της από την Καστάνιανη Πωγωνίου που με τη σειρά της οφείλει το όνομά της στις πολλές καστανιές που έχει, καθώς οι πρώτοι οικιστές της ήταν Καστανιανίτες (τέλη του 14ου αιώνα).

Θεωρούμε άκρως αξιόπιστη αυτή την ετυμολογία. Πολύ πιθανόν ανάλογες περιπτώσεις να είναι αρκετές. Ακόμα και η ίδια η επιτροπή των κορυφαίων επιστημόνων μετονόμασε τη Γαλάτιστα Χαλκιδικής σε Ανθεμούντα θεωρώντας τη λέξη Γαλάτιστα ξενική, στην πορεία όμως ανακάλυψε ότι η ρίζα της λέξης Γαλάτιστα είναι ελληνική και η κατάληξη ιστορική.

Ένα ακόμα σοβαρό λάθος είναι η μετονομασία της Χασιάς της Αττικής σε Φυλή καθώς η λέξη Χασιά θεωρήθηκε ξενική ενώ προέρχεται από το ρ. χάνω, χάνομαι καθώς η Φυλή χάνεται ανάμεσα στα γειτονικά βουνά.

Με όλα αυτά θέλουμε να τονίσουμε ότι δεν είναι απαραίτητα σλαβικά όλα τα τοπωνύμια σε -ίτσα, -οβο κλπ. Τα φράγκικα τοπωνύμια υπάρχουν κυρίως σε νησιά και παραθαλάσσιες περιοχές της χώρας μας. Έτσι η Ναύπακτος έγινε Lepanto, η Κίμωλος Argentiera, η Θήρα Santa Irene (Σαντορίνη), ο Ποταμός της Λέσβου Plomari κλπ., ελάχιστα όμως διατηρούνται μέχρι σήμερα. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με τα τουρκικά τοπωνύμια.

Αντίθετα, όπως έχουμε δει σε σχετικό μας άρθρο, περισσότερα είναι τα αλβανικά τοπωνύμια που διατηρούνται μέχρι σήμερα. Κατηγορήθηκαν οι επιστήμονες που συμμετείχαν στις διάφορες επιτροπές αλλαγής των τοπωνυμίων για εθνικισμό και αρχαιολατρία. Αν υπήρχε αρχαιολατρία, η Αντίπαρος θα μετονομαζόταν σε Ωλίαρο, ο Πόρος σε Καλαύρεια, η Σκόπελος σε Πεπάρηθο, το Αγκίστρι σε Κεκρυφάλεια ,η Ελαφόνησος σε Όνου Γνάθος κλπ.

Τα τουρκικά τοπωνύμια αποδόθηκαν σχεδόν πάντα στα ελληνικά με μία απλή μετάφραση. Έτσι:
Το Σαχίν <τουρκ. "γεράκι" έγινε Εχίνος ,το Χοροζλού <τουρκ. "πετεινότοπος, πετεινόχωρι" έγινε Πετεινός, το Δεμίρ Ισάρ έγινε Σιδηρόκαστρο κλπ. Όταν η Αλεξανδρούπολη δεν έχει μωαμεθανούς κατοίκους, θα μπορούσε να λέγεται Δεδέ Αγάτς;

Τι έκαναν όμως οι γειτονικές χώρες με τα ελληνικά τοπωνύμια; Οι Τούρκοι κράτησαν τις ελληνικές ονομασίες κυρίως σε μεγάλες και ιστορικές ελληνικές πόλεις , προσαρμοσμένες στη φωνητική και μορφολογία της γλώσσας τους. Η Κωνσταντινούπολη έγινε Istanbul (εις την Πόλιν), η Σμύρνη Izmir, η Νικομήδεια Izmit κλπ. Όπως γράφει ο P. Wittek στο έργο του "Von Der Byzantinischen zur Turkischen Toponymie", Byzantion 10 (1935), σελ. 11-64, πολλά σύγχρονα τοπωνύμια στην Κωνσταντινούπολη και στα μικρασιατικά παράλια βασίζονται στα προγενέστερα ελληνικά τοπωνύμια.
Οι Βούλγαροι, άλλαξαν τα ελληνικά τοπωνύμια στην Ανατολική Ρωμυλία. Έτσι π.χ. ο Πύργος έγινε Μπουργκάς και η Φιλιππούπολη Πλόβντιβ.

Ομοίως, οι Σέρβοι, μετονόμασαν το Μοναστήρι, το κέντρο του ελληνισμού της Βόρειας Μακεδονίας σε Bitola (σήμερα στη FYROM) κλπ.

Οι Αλβανοί, έχουν αλλάξει πολλά ελληνικά ονόματα στη Βόρειο Ήπειρο, ενώ έχουν διατηρήσει άλλα, προσαρμόζοντάς τα στη δική του γλώσσα.

Η αλλαγή των τοπωνυμίων, είναι διεθνής πρακτική

Τι έγιναν τα δεκάδες ελληνικά τοπωνύμια της Ιταλίας; Στην Κυρηναϊκή, την ανατολική παράκτια περιοχή της Λιβύης (αραβικά Bardah), με μεγάλη ελληνική παρουσία ως το 643 μ.Χ., υπάρχουν ελληνικά τοπωνύμια; Οι Ισπανοί που ονομάζουν, και καλά κάνουν, Κάδιξ τα αρχαία Γάδειρα, πόλη με έντονη ελληνική παρουσία, είναι εθνικιστές ή εχθροί της Ελλάδας;

Η Επιτροπή Τοπωνυμιών

Ίσως νομίζουν πολλοί, ότι σήμερα ένα τοπωνύμιο αλλάζει πολύ εύκολα με την απόφαση κάποιου δημοτικού συμβουλίου. Δεν είναι όμως έτσι τα πράγματα. Η μετονομασία ενός οικισμού, είναι πολύ δύσκολη. Υπάρχει η Επιτροπή Τοπωνυμιών, με πρόεδρο τον εκάστοτε Υπουργό Εσωτερικών και μέλη πανεπιστημιακούς και στελέχη του Υπουργείου, που είναι πολύ αυστηρή και φειδωλή στην αλλαγή των τοπωνυμίων.

Ελπίζουμε ότι διαφωτίσαμε αρκετές και αρκετούς, για το θέμα των νεοελληνικών τοπωνυμίων. Έχουμε στη διάθεση μας πολλά ακόμα στοιχεία και αν χρειαστεί, θα επανέλθουμε.

Πηγή:

Χαράλαμπος Π. Συμεωνίδης, «Ετυμολογικό Λεξικό των Νεοελληνικών Οικωνυμίων», Κέντρο Μελετών Ιεράς Μόνης Κύκκου, Λευκωσία-Θεσσαλονίκη 2010.

Πώς πήρε το όνομα το χωριό μας

Εργασία σε εξέλιξη!

Καταγραφή από τα τοπωνύμια και μικροτοπωνύμια της Καρίτσας.

 

Χρειαζόμαστε πληροφορίες και φωτογραφίες.

Η ιστορία και λαογραφία της Καρίτσας δεν είναι γραμμένη με χαρτί και καλαμάρι! Είναι χαραγμένη στο ίδιο το έδαφός της. Κάθε τοπωνύμιο και μικροτοπωνύμιο από κάθε βουνό και βράχο, κάθε καλύβι και μαντρί, κάθε στεφάνι και ρουμάνι χρησιμεύει ως μεταφορική πινακίδα από το μακρινό παρελθόν, η φωνή της ιστορίας μας, η φωνή των προγόνων μας που από τα βάθη της καριτσιώτικης γης και των αιώνων των αιώνων περιμένει πλέον να ακουστεί. Η διάσωση, η διατήρηση και η διάδοση της κληρονομιάς αυτής αποτελεί χρέος της σημερινής γενιάς, φόρο τιμής προς όλους που περπάτησαν αυτή τη γη πολλά χρόνια πριν από εμάς.

Το χωριό Καρίτσα

(Καρίτσα παλιότερα Καρύτσα, προσαρμογή στην καθαρεύουσα Καρύτση, ενώ στην βενετσιάνικη μεταγραφή του 1700 Carizza)

Η Καρίτσα από ανεμόπτερο

(Φωτ: Παναγιώτης Στάθης)

Ξεκινώντας την αποστολή μας για την καταγραφή των πολυάριθμων τοπωνυμίων που μας άφησαν οι πρόγονοί μας, σκόπιμο είναι να αρχίσουμε με το κυριότερο, το δε όνομα του ίδιου του χωριού μας. Κανείς δεν ξέρει πότε και πώς δημιουργήθηκε το χωριό μας, ούτε πώς απέκτησε το όνομά του. Και έτσι εικάζουμε και πιθανολογούμε με γνώμονα τρεις προσεγγίσεις:

• Προφορική λαογραφία του χωριού
• Επιστημονική ετυμολογία του τοπωνύμιου
• Σλαβική επίδραση

Δεν αποτελεί έκπληξη ότι η καθεμιά παρέχει μια διαφορετική και ανόμοια εξήγηση.

• 1. Πρώτη εκδοχή

Η Γούρνα

(Φωτ: Σωτήρης Σκεύης)

Προφορική Λαογραφία: «Ο διψασμένος τράγος, η φωνή της φύσης, και η μικρή καρυδίτσα»

Όπως αφηγήθηκε στους Δημήτρη Κατσάμπη και Κώστα Γιαννακούρα ο μπάρμπα-Μήτσος ο «Ρουμάνος», επίσημα γνωστός ως Δημήτριος Γεωργίου Μαλαβάζος (1918-2005),

Η θέση της σημερινής Καρίτσας, η παράδοση λέει, οφείλεται σε ένα διψασμένο τράγο που δεν έκανε τίποτε άλλο παρά να ακολουθήσει τη φωνή της φύσης για να ξεδιψάσει. Αλλά πως και πότε;

Λένε ότι στα πολύ παλιά χρόνια οι πρόγονοι μας, πολύ πριν προσδιοριστούν ως Καριτσιώτες, δεν ήτανε όλοι μαζεμένοι σε έναν οικισμό όπως σήμερα. Σόγια ή οικογενειακές ομάδες μάλλον ζούσανε με τα πρόβατα, τα γίδια και τα βόδια τους διασκορπισμένοι σε καλύβια ή σε λότζες κι απ’ τις δυο πλευρές από το Λυκόρρεμα που διάσχιζε τη γη τους. Ανατολικά λένε ήτανε οι Μαλαβαζαίοι, δυτικά οι Τσεμπελαίοι ενώ οι Κατσαμπαίοι πιθανώς να ήτανε ανακατεμένοι κι απ’ εδώ κι απ’ εκεί. Αλλά κι αν η χαμηλή περιοχή είχε πιο ήπιο και γλυκό κλίμα από κείνο στις πλαγιές της Τσούκας, του Ελατιά και της Ασφάκας, έλλειπε το νερό, το πιο απαραίτητο για την ίδια τη ζωή. Έτσι το μόνο που είχανε οι δόλιοι προ-Καρυτσιώτες ήτανε λίγα πηγαδάκια, κάμποσες στέρνες, πολλές λούτσες κι ακόμα πιο πολλά βάσανα.

Μια όμορφη ανοιξιάτικη μέρα, όμως, ενώ βόσκαγε το κοπάδι του στις βουνοπλαγιές μεταξύ τη Ράχη Ασφάκα και τη Μεσορράχη ένας τσοπάνης από τους Τσεμπελαίους έπαιζε τη φλογέρα του και τραγούδαγε για ψηλές ραχούλες, για στάνες και για δροσερές βρυσούλες. Τότε, εντελώς ξαφνικά, είδε τον καλύτερό του τράγο με βρεγμένη τη γενειάδα να πετάγεται ξαφνιασμένος από τα πυκνά βάτα. Κατενθουσιασμένος λοιπόν, ο Τσεμπελής, σαν τον θρύλο συμπατριώτη του μιας προηγούμενης χιλιετίας, έτρεχε κι αυτός δω κι εκεί φωνάζοντας «Εύρηκα! Εύρηκα!» διότι εκεί και τότε ανακαλύφτηκε η πρώτη πηγή με καθαρό, τρεχούμενο και πόσιμο νερό που τόσο γυρεύανε οι πρώτοι προγονοί μας.

Ω! και κάτι άλλο δίπλα στη νεροπηγή είχε φυτρώσει μια μικρή καρυδιά. Από κει και πέρα λοιπόν, όταν κάποιος ήθελε να πάει για νερό, έλεγε, «Θα πάω μέχρι την καρυδίτσα!». Μετά, εκεί χτίστηκε το χωριό και από «Καρυδίτσα» το μέρος έγινε Καρύτσα.

Χάρη, λοιπόν, στον διψασμένο τράγο, τη φωνή της φύσης, τη βρεγμένη γενειάδα, καθώς και τη μικρή καρυδίτσα ξεκίνησε και το χωριό Καρύτσα και εμείς γινήκαμε Καρυτσιώτες.

• 2. Δεύτερη εκδοχή

Η επιστημονική ετυμολογία του χωριού Καρίτσα

Όπως εξηγεί στον Βασίλη Βλαχάκο ο φιλόλογος Δημήτρης Κατσαφάνας

Η ετυμολογία των τοπωνυμίων είναι ολόκληρη επιστήμη που στηρίζεται πάνω στην έρευνα, καθότι οι ονομασίες δεν δόθηκαν τυχαία, αλλά είχαν σχέση με τοποθεσία, καλλιέργειες, μνημεία, λαούς, κ.λ.π.

Η ονομασία του χωριού "Καρίτσα" γράφεται με (ι) καθότι προέρχεται από το Καρίκα, κάρη (κάρα το δωρικό, κύρο το κουρεμένο κεφάλι), που σημαίνει γυμνή κορυφή, ή και πλαγιά.

Η Καρίκα, λοιπόν, το χωριό, αργότερα μετονομάστηκε Καρίτσα, καθότι το ουρανικό κ σε πολλές περιπτώσεις κατά τον "τσιτακισμό" μετατρέπεται σε τσ.

Κακώς, λοιπόν, γράφτηκε κάποτε με υ, γιατί με υ π. χ. το όνομα Καρύτσης, σημαίνει αυτός που μαγειρεύει λαχανικά με καρυκεύματα, με κάρυα, καρύδια.

Μόνο αν είχε το χωριό τόσες πολλές καρυδιές θα γραφόταν με υ, αλλά και πάλι τότε θα ονομαζόταν Καρυά, ή Καρυές.

• 3. Τρίτη εκδοχή

Σλαβική επίδραση

Όπως προβάλλει ο συγχωριανός Τάκης Χρόνης

Το ότι υπάρχουν άλλες εφτά Καρίτσες στην Ελλάδα, παίζει άραγε κανένα ρόλο;

Εγώ έχω πάει στις τέσσερεις και παντού ρωτούσα για την προέλευση του ονόματος. Κανείς δε με φώτισε, αλλά θα προσθέσω κι εγώ τη δική μου άποψη και ας αμφισβητηθεί. Η κατάληξη -ιτσα, δεν ξέρω αν ερμηνεύεται γραμματικά στην Ελληνική γλώσσα, όχι πως έχει μετεξελιχθεί αλλά αν είχε αρχική σημασία. Όλοι ξέρουμε ότι υποδηλώνει μέγεθος ή ηλικία, η τέλος πάντων ότι θέλουμε να παρουσιάσουμε ως μικρό ή ακόμα και ως δηλωτικό μικρού κοριτσιού, προερχόμενο από κάποια οικογένεια (συνώνυμο του -οπουλα). Λέμε για παράδειγμα Μηλίτσα, Κυδωνίτσα , Κονιδίτσα (υπάρχει χωριό στη Λακωνία), μαντρίτσα, γωνίτσα, αλλά και κοπελίτσα, μανίτσα (όχι τόσο δόκιμο και διαδεδομένο όπως το μανούλα, υπαρκτό όμως), αλλά και Χρονίτσα, Γιαννακουρίτσα, Κατσαφανίτσα, κ.ο.κ. Το ζήτημα είναι αν η κατάληξη είναι ελληνική, η ίσως σλαβική (γνωστό ότι κατά το μεσαίωνα κατοίκησαν την Πελοπόννησο Σλάβοι οι λεγόμενοι Μελιγγοί! (Μελιγού χωριό της Κυνουρίας, κοντά στον Τυρό). Το βέβαιο είναι ότι η κατάληξη αυτή απαντάται σε τοπωνύμια στις σλαβικές χώρες. (Καμενίτσα, χωριό στην Αρκαδία αλλά και μάρκα μπύρας στη γειτονική Βουλγαρία, που δεν γνωρίζω πως ερμηνεύεται.). Άλλο παράδειγμα, Σρεμπρένιτσα, Μπελίτσα, Κουστουρίτσα, Παπρίτσα, κ.λ.π.

Η άποψη μου δεν είναι επιστημονική, αλλά μου φαίνεται ωραιοποιημένη και η άποψη του κ Κατσαφάνα, και μου θυμίζει μια εποχή στην Ελλάδα που όλα τα κάναμε Ελληνικά (Λόρδος Μπάυρον - Βύρων, Τζωρτζ Κάννιγκ - Πλατεία Κάνιγγος, Γερούζαλεμ -- Ιεροσόλυμα, Όττο -- Όθων, Μύλλερ - οδός Μυλλέρου, Μαίζον, οδός Μαιζώνος, Κόδριγκτον - Κοδριγκτώνος και πολλά άλλα).

Επαναλαμβάνω το ερώτημα και τον προβληματισμό μου. Στην αρχαία Ελληνική σίγουρα δεν υπήρχε η κατάληξη -ιτσα ως δηλωτικό μεγέθους, όγκου, καταγωγής, οικογενειακής προέλευσης κ.λ.π. Στη γραμματική της Νέας Ελληνικής όμως; Μήπως όχι απλά υπάρχει αλλά είναι ένα γραμματικό εφεύρημα, νεωτερισμός;

* Η άλλη κατάληξη σε -ιζα που δηλώνει τοπωνύμια, (Δόριζα, Χόριζα, Ντάρτντιζα, Λουριδίζα, Μπαλντίζα, Βιλλίζα, Τόριζα, κ.λ.π. είναι καθαρά Αλβανική. Δε νομίζω όμως να έχει σχέση με την κατάληξη -ιτσα.

Αυτό που ακολουθεί, σε αλφαβητική σειρά, δεν είναι παρά ένα μικρό δείγμα από τόσα και τόσα τοπωνύμια που επινόησαν οι πρόγονοί κατά τη διάρκεια πολλών αιώνων προκειμένου να εντοπίσουν συγκεκριμένες τοποθεσίες πάνω στη γη τους μέσα και γύρω από το χωριό. Δεν είναι σε καμία περίπτωση πλήρης κατάλογος. Με τον καιρό, και με τη βοήθεια των συγχωριανών, ελπίζουμε να πλησιάσουμε μια ολοκληρωμένη καταγραφή των τοπωνυμίων και μικροτοπωνυμίων του χωριού με σχετικές περιγραφές και φωτογραφίες.

Εργασία σε εξέλιξη

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΤΟΠΩΝΥΜΙΩΝ

Α

• Αγανοταίικα Καλύβια, τα:
• Αετοφωλιά, η:
• Αλώνι, το / ή Πλατεία, η:
• Αλώνι του Κατσάμπη, το:
• Αλώνι του Κρητικού, το:
• Αλώνι του Σωτήρου, το
• Αγιάννη, στου:
• Αϊ-Θανάση, στου:
• Αϊ-Λιας, ο:
• Αϊ-Νικόλα, στου:
• Ανάσκελα, τα:
• Ανήλια, τα:
• Αντωναίικη Πλεύρα, η:
• Αντωναίικη Χούνη, η:
• Αντωναίικη Στέρνα, η:
• Απάνου Λούτσα, η:
• Αργεντινή, η:
• Ασφάκα, η:

Β

• Βαθύ Πηγάδι, το
• Βαμπακιά, η:
• Βατσουραίικο Χουνάκι, το:
• Βελωτά, του:
• Βλαχάκη το Τζάρκο, στου:
• Βρανίκα, στου:
• Βραχουλάκια, στα:
• Βράχος του Μπέη, ο:
• Βράχος του Ρουμάνου, ο:
• Βρύση της Πέρα Γειτονιας, η:

Γ

• Γατσή, στου:
• Γερο-Αντώνη το Χτήμα, του:
• Γούναρη, στου:
• Γούρνα, η:
• Γουρνίτσα, η:
• Γρίβας, ο:

Δ

• Δεντράκι, στο
• Διάσελο, το:
• Δώθε Γειτονια, ή:

Ε

• Ελατιάς, ο
• Ελίτσα, η:
• Ερινάκη η Χούνη, του:

Ζ

• Ζάβραινα, η:

Η

Θ

• Θοδωρή το Μύλο, στου:
• Θυμαρόπολη, η:

Ι

Κ

• Καλόερος, ο / ή Καλόγερος, ο:
• Καλύβι της Μαρουλίτσας, το:
• Καλύβι του Μπάλα, το:
• Καλύβι του Σωτήρου του Κατσάμπη, το
• Καλύβι του Παντελή Τσεμπελή, το:
• Καλύβι του Τομαρά, το:
• Καλυβίτσες, στις:
• Καναλάκια, τα
• Κατεχαίικα, τα:
• Κάτου Γειτονια, η:
• Κάτου απ' τη Λεκάνη, στη:
• Κατσαμπαίικα, τα:
• Κατσογιάννη, στου:
• Κεντρική Βρύση, η:
• Κομματάκια, τα:
• Κομμένο Νερό, το:
• Κοντινού, στου:
• Κοτρώνι, το:
• Κουλενταίκα, τα:
• Κοντογιανναίικα, τα:
• Κοντογιανναίικα Βράχια, τα:
• Κοντογιανναίικες Στέρνες, οι:
• Κοπρισιά, η:
• Κούμαρος, ο:
• Κουμουντήρες, οι:
• Κουραίικα, στα:
• Κουτσουβέροια, τα:
• Κρεκαίικα Καλύβια, τα:
• Κρεμμυδιάρη, στου:
• Κρητικού τα Λογγάρια, στα:
• Κωνστανταραίικα, τα:
• Κωνσταντιλάμπρου η Χουνη, του:

Λ

• Λάκκα, η:
• Λάκκα του Παππά, η:
• Λαμπραίικες Στέρνες, οι:
• Λαχίδα του Αναστάση Τούντα, η:
• Λεύκο, στο:
• Λιθαρόστρουγκα, η:
• Λινό του Καφετζή, το:
• Λογγάρι, το / Λουκαίικο Λογγάρι
• Λογγάρια, τα:
• Λορδαίικη Στρούγκα, η:
• Λορδαίικο Κουτσουράκι, το:
• Λυκόρρεμα, το:

Μ

• Μαζαρακαίικη Μάντρα, η:
• Μαζαράκι, το:
• Μακαραίικο Παλιοκάλυβο, το:
• Μαλαβαζαίικη Χούνη, η:
• Μαλακάκη, στου:
• Μάντρα του Κρητικού, η:
• Μαριόρρεμα, το:
• Μαρκαίικο Καλύβι, το:
• Μεγάλος Βράχος, ο:
• Μέλεγο, στο:
• Μεσορράχη η / ή και Μισορράχη, η:
• Μήτσουρα, στου:
• Μνήματα, στα:
• Μπούνου, στου:
• Μπρουτζομίχαλου, στου

Ν

• Νεραϊδόβρυση, η:
• Νεραϊδάλωνο, το:
• Νικόλα Αντώνη το Πουρνάρι, του:
• Νταρίβα, στου:
• Νταρτίζα, στη:

Ξ

• Ξεροκάμπια, τα:
• Ξηροκάμπι, το:

Ο

Π

• Παλιά Στράτα, η:
• Παλιοκάλυβο, το / ή και Χαγαίικα, τα
• Παλιόκαστρο, το:
• Παλιοχώραφο, το:
• Πάνου γειτονια, η
• Πάνου Λόγγος, ο:
• Πάνου Λούτσα, η / ή Απάνου Λούτσα, η:
• Παπά την Σπηλιά, στου:
• Πέρα Γειτονια, η:
• Περικιά, η:
• Πηγαδάκι, το:
• Πηγάδι του Ψυχογιού, το:
• Πηγάδια, τα:
• Πλατεία, η / ή Αλώνί, το:
• Πλατύ Πηγάδι, το:
• Ποφολαίικα, τα:

Ρ

• Ράχη, η: 
• (Εγκαταλειμμένοι πλέον λαχανόκηποι ανατολικά από το μαγαζί όπου σήμερα υπάρχει μια σειρά υπόστεγων για οχήματα)
• Ροζακλαίικα Χωράφια, τα
• Ρουμάνι, το / ή και Τουνταίικο Ρουμάνι, το:
• Ρέμα, το:

Σ

• Σιουράκου, στου:
• Σκαλίτσα, η:
• Σμαίικο, το:
• Σμερτιά, στη:
• Σορμπανιώτικο Ρέμα, το:
• Σορμπάνου, στου:
• Σπηλίτσες, οι:
• Σπλιθάρι, το:
• Στάση, η:
• Στέρνα του Γεώργιου Τσεμπελή, στη:
• Στέρνα του Σπανού, στη:
• Στερνίτσα, η:
• Στεφάνι, το:
• Στρούγκα του Τσολομίτη, η:
• Σφονταμάκια, στα:
• Σφοντάμι, το: 
• (Πολύ απότομο σημείο στην πλαγιά της Τσούκας απ’ όπου στις αρχές του περασμένου αιώνα βγάζανε το μάρμαρο να χτίσουν την εκκλησία Ευαγγελίστρια)
• Σφοντάμι του Κωσταντιρουμάνου, το:

Τ

• Τουνταίκα Βράχια, τα:
• Τουνταίικα Καλύβια, τα
• Τουνταίικες Μάντρες, οι:
• Τουνταίικο Αλώνι, το:
• Τουνταίικο Ρουμάνι, το / ή και Ρουμάνι, το:
• Τραγανίτσα, η:
• Τρόκλες, οι:
• Τσαμαλαίικα Βράχια, τα:
• Τσιπουραίικη Σπηλιά, η:
• Τσουγκάνα, η:
• Τσούκα, η:

Υ

Φ

Χ

• Χαγαίικα, τα / ή και Παλιοκάλυβο, το:
• Χαλοπλακιά, η:
• Χασάνους, στους:
• Χρηστοτούντα το Μαντρί, του:
• Χρόνη η Λάκα, του:
• Χρόνη τη Σπηλιά, στου:
• Χτιράκι, το:

Ψ

• Ψυχογιού ο Δέντρος, του:

Ω

Παναγιώτα Χαγιά (1940-2022)

Σε ηλικία 81 ετών απεβίωσε η Παναγιώτα Χαγιά, το γένος Αντωνίου, χήρα του αείμνηστου Γεωργίου Χαγιά.

Η κηδεία θα τελεστεί αύριο Τρίτη 22 Μαρτίου 2022 στον Ιερό Ναό Ευαγγελίστριας στην Καρίτσα.

Θερμά συλλυπητήρια στους οικείους.

Δείτε τον οικογενειακό κλάδο της αείμνηστης στα Οικογενειακά Δέντρα του Νότιου Πάρνωνα:

Τα Οικογενειακά Δέντρα του Νότιου Πάρνωνα έρχονται υπό την αιγίδα του Παλλακωνικού Συλλόγου Νότιας Αυστραλίας «Ο Λεωνίδας», καθώς και της Κοινότητας Καριτσιωτών Νότιας Αυστραλίας «Καρίτσα»

Κανελλιώ Ζαννή (1923-2022)

Πλήρης ημερών, σε ηλικία 98 ετών, απεβίωσε χτες στην Αθήνα η Κανελλιώ Ζαννή, το γένος Γραμματικάκη από την Καρίτσα.

Η Κανελλιώ, δεύτερη κόρη του Δημητρίου και
της Κωνσταντίνας Γραμματικάκη, γεννήθηκε στην Καρίτσα στις 10 Οκτωβρίου 1923. Μετακόμισε στην Αθήνα σε νεαρή ηλικία όπου παντρεύτηκε τον Άγγελο Ζαννή και μεγάλωσαν την οικογένειά τους.

Θερμά συλλυπητήρια στους οικείους.

Δείτε τον οικογενειακό κλάδο της αείμνηστης στα Οικογενειακά Δέντρα του Νότιου Πάρνωνα:

Τα Οικογενειακά Δέντρα του Νότιου Πάρνωνα έρχονται υπό την αιγίδα του Παλλακωνικού Συλλόγου Νότιας Αυστραλίας «Ο Λεωνίδας», καθώς και της Κοινότητας Καριτσιωτών Νότιας Αυστραλίας «Καρίτσα»