Πωλητήριο χωραφιού στα Πελετά από το 1904

Από τη σειρά παλαιών συμβόλαιων του 19ου αιώνα, που έρχονται στο φως με επιμέλεια των «Οικογενειακών Δέντρων Νότιου Πάρνωνα».
 
Περίληψη:

Ο Εμμανουήλ Ιωάννου Κατσουράνης, γεωργός, κάτοικoς Πελετών, και ο Κωνσταντίνος Αναγνώστου Κεκές, εμποροκτιματίας, κάτοικoς Πουλήθρων, και οι δυο δημότες του Δήμου Μαρί, συμφωνούν ως εξής:
Ότι ο Κωνσταντίνος Κεκές μεταφέρει στον Εμμανουήλ Κατσουράνη, απαλλαγμένο από όλα τα βάρη, μια χαμόγια οικία μέσα σε μαντρωμένο χωράφι με δεξαμενή, λινό, και διάφορα δέντρα. στο χωριό Πέλετα με αντάλλαγμα1400 δραχμών. Το εν λόγω χωράφι, που παλιότερα είχε αγοραστεί από την Αρχοντούλα, πρώην χήρα του ΑθανάσιουΚοΐκου και νυν σύζυγος του Ιωάννη Α. Σκέυη, συνορεύει με χωράφια του Ιωάννη Ν Κοΐκου, του Νικόλαου Γ Κοΐκου καθώς και άγριο τόπο (μη καλλιεργούμενη δημόσια γη).

Η μεταγραφή του πρωτότυπου χειρογράφου επιμέλεια Στέλιου  Χαγιά

Μετάφραση στα αγγλικά Δημήτρη Κατσάμπη

Επίσημο κείμενο του συμβολαίου

Πώλητήριον δραχ. 1400 - Ἐμμανουίλ Ἰω. Κατσουράνης - Κωνσταντίνος Ἀ. Κεκές (1904)

Ἐν Λεωνιδίου, σήμερον τήν ὀγδόην Ἰoνoυαρίου τοῦ χηλιοστοῦ ἐνεακοσιοκοστοῦ τετάρτου (1904) ἔτους, ἡμέραν Πέμπτην καί ἐν τῇ oἰκίᾳ τοῦ Nικoλάoυ Π. Σαραντάρη ἐν ᾗ σημβολαιογραφώ ἐνώπιoν ἐμοῦ τοῦ Συμβολαιογράφoυ Πραστών Παναγιώτου N. Nάντη κατοικοεδρεύοντoς ἐνταῦθα ἐπί παρουσίᾳ καί τῆν κάτωθι προσoπωγραφομένων μαρτήρων γνωστών μοι, πολιτῶν Ἑλλήνων καί μή ἐξαιρετέων ἐναφανίσθησαν oἱ πρός ἐμέ καί τούς μαρτηράς γνωστοί καί μή ἐξαιρετέοι ἀφ̕ ἐνός, ὁ Κωνσταντίνος Ἀναγνώστου Κεκές, εμποροκτιματίας, κάτοικoς Πουλήθρων καί ἀφ’ἑτέρου ὁ Ἐμμανουίλ Ἰωάννου Κατσουράνης, γεωργός, κάτοικoς Πελετών ἀμφότερoι δημόται τοῦ δήμου Mαριού καί συνωμολόγησαν τά εξής, ὅτι, ὁ Κωνσταντίνος Ἀ. Κεκές ἐπώλησε, παρεχώρησε, καί μεταβίβασε, μαθʼ ὅλαν τῶν προσωπικῶν και πραγματευτῶν ἀγωρῶν καί δηκαιωμάτων του, ἐλευθέραν παντός βάρους χρέους ὑποθήκης καί πάσης ἄλλης ὑποχρεώσεως καί ἐκνικήσεως τρίτου εἰς τόν Ἐμμανουίλ Ἰω. Κατσουράνην, μίαν χαμόγιον οἰκίαν του μετά τῆς μανδρομένης περιοχῆς τῆς καί τῶν ἐν αὐτῇ δεξαμενῆς, λινοπατίoυ καί τῶν συνεχoμένoν μανδρομένον ἀγροῦ, ὅσης ἐντάσεως εἶναι μετά ἐν αὐτῷ καί τῇ περιοχῇ διαφόρων δένδρων καί μένων ἐν τάς τοῦ χωρίου Πελετῶν τοῦ δήμου Μαριού καί συνορευoμένων γύρωθεν μέ κτήματα τῶν Ἰωάννου N. Κοΐκου, Nικoλάoυ Γ. Κοΐκου καί ἀγριον τόπον περιελθοῦσαν αὐτῷ ἐξ ἀγοράς παρά τῆς Ἄρχοντoύλας πρώην χήρας Nικoλάoυ Ἀθ. Κοΐκου νῦν δέ συζύγου Ἰωάννου Ἀ. Σκεύη δυνάμει τοῦ ἡπ̓ ἀριθμόν 8,611. καί ἀπό πρώτης Δεκεμβρίου τοῦ παρελθόντας 1903. ἔτους πωλητηρίoυ συμβολαίου μοῦ, ἀντί συμφωνηθέντος τιμήματος δραχμῶν χιλίων τετρακoσίων (1400) ὥς ἔλαβα παρά τοῦ ἀγοραστoῦ προηγoμένος εἰς καί ἐκτός τοῦ γραφείo μοῦ ὡς ὡμολόγησεν ἐνώπιον μοῦ καί τῶν μαρτύρων, καί αὕτω ἀπεκδυόμενος λοιπῶν πάσης τῆς ἐπ’ ἀυτῆς κατοχῆς κυριότητος παρέδωκεν εἰς τόν ἀγοραστήν Ἐμμανουίλ Ἰω. Κατσουράνην ὅστις ἐδήλωσεν ὅτι, καταβάλων το τίμημα καί παραλαβάν εἰς τήν πλήρη κατοχῆν καί κυριότητά τοῦ τήν εἰς ἀυτόν πωληθείσων ἀνωτέρω ὡς περιεγράφη καλύβην ἀπoδέχεται τήν ἀγοραπωλησίαν ταύτην κατά τά ἐκτεθέντα. Ταῦτα συνομολογησάντων καί ἀποδεχθέντων τῶν συμβαλλομένων, πρός oὕς ὑπόμνησοι τόν νόμον τῆς μεταγραφῆς συνετάγην τῇ αἰτήσει τῶν τo παρόν, ὅπερ ἀναγνωσθέν εὐκρινῶς καί μεγαλοφώνως πρός αἰντούς καί τούς μάρτηρας Δημήτρίον M. Koλόγιαννην καφεπώλην καί Μιχαήλ Ἰω. Τσουκάτον, οἰνοπώλην κατοίκους Λεωνιδίου καί βεβαιωθέν ὑπογράφεται κατά νόμον.

Οι μάρτηρες

M. Ἰ. Τσουκάτος
Δ. M. Koλόγιαννης

Οι συμβολλόμενοι
Ἐμμανουίλ Ἰω. Κατσουράνης
Κωνσταντίνος Ἀ. Κεκές

Συμβολαιογράφος
(T. Σ.) Π. N. Nάντης 

Bill of Sale from 1904 for a tilling field in Peleta 


Bill of Sale drawn by the conveyancer of Prastos, Panagiotis N Nantis on 8 January 1904

Contracting parties: 

Emmanuil Ioannou Katsouranis (purchaser) and  Konstantinos Anagnostou Kekes (seller)

Witnesses: 

M I Tsoukatos and D M Kologiannis,

Abridged summary

Emmanuil Ioannou Katsouranis, land tiller resident of Peleta, , and Konstantinos Anagnostou Kekes, merchant resident of Poulithra, both being citizens of the Municipality of Mari, agree to the following:

That Konstantinos A. Kekes transfers to Emmanuil Katsouranis , free of all encumbrances, a dwelling within an enclosed field inclusive of the water pit, the wine press and the various trees therein, in the village of Peleta in consideration of 1400 drachmas. The said field, that had previously been purchased from Archontoula, former widow of Athanasios Koḯkos and current wife of Ioannis A. Skevis is bounded by fields of Ioannis N Koḯkos, Nikolaos N Koḯkos and uncultivated common land

The agreement was witnessed by M Kalogiannis, coffee shop operator, and Michail I Tsoukatos, wine producer, both residents of Leonidion

Η ενοικίαση γιδοπροβάτων, 1906-1912

Η ενοικίαση γιδοπροβάτων, 1906-1912

Του Μιχάλη Σόβολου

Μελέτη μιας σειράς συμβολαιογραφικών εγγράφων αποκαλύπτει ενδιαφέρουσες πτυχές από τη ζωή των κτηνοτρόφων προγόνων μας εδώ και παραπάνω από εκατό χρόνια στις αρχές του περασμένου αιώνα.
Πρωτοδημοσιεύτηκε στην τοπική εφημερίδα «Το Γεράκι», αρ. φυλ. 18 (195), Δεκέμβριος 2018.

Σε συμβολαιογραφικά έγγραφα της περιόδου 1906-1912 συχνά συναντάμε από τη μια ένα έμπορο ή κτηματία, κάτοικο Γερακίου η γειτονικών χωριών, και από την άλλη πλευρά έναν βοσκό, να μεταβαίνουν μαζί στον τότε συμβολαιογράφο του Γερακίου, Ιωάννη Μοιρόπουλο[1], για να συντάξουν συμβόλαιο (μισθωτήριο) που αφορούσε σε ενοικίαση γιδοπροβάτων.

Συνηθιζόταν στα χρόνια εκείνα, άντρες, και -σε λίγες περιπτώσεις- χήρες γυναίκες[2], συνήθως εγγράμματοι και με υψηλή οικονομική επιφάνεια, να αγοράζουν έναν αριθμό ζώων που συχνά έφτανε το πολύ μεγάλο κοπάδι[3]. Τα ζώα αυτά τα παρέδιδαν σε τσοπάνηδες να τα βόσκουν για συγκεκριμένα χρόνια, με τη συμφωνία να μοιράζουν κάθε χρόνο τα εισοδήματα που θα προέκυπταν[4]. Πριν παραδώσουν τα ζώα, οι αγοραστές φρόντιζαν να εξασφαλίζουν – με ενοικίαση - νερό για το πότισμά τους (στέρνες), τα χειμερινά και θερινά λιβάδια για τη βόσκηση («λιβαδιάτικα») και σε ορισμένες περιπτώσεις τα χειμωνιάτικα και καλοκαιρινά μαντριά («στανιάτικα»)[5].

Στο συμβόλαιο αναγραφόταν ο ακριβής αριθμός των γιδοπροβάτων που παραδίδονταν, καθώς και κάποια στοιχεία, που προσδιόριζαν την ηλικίατους:
«ο Ιωάννης Δ. Κ. Μαλαβάζος από την Καρίτσα (1910), παρέδωσε προς φύλαξη στον Δημήτριο Γ. Σαρρή από το Νιοχώρι 250 αιγοπρόβατα, …ήτοι 34 αίγας πρωτογέννους, 30 τεσσάρων γεννών, 5 προβάτας τριτογέννους, 37 βετούλια…»[6].
«… Ο Παναγιώτης Σωτ. Νίκιας κάτοικος Σκαλίτσας Γερακίου, παρέλαβε [το 1906] από τον Ιωάννη Αδ. Κοσκινά …. κι έναν τράγον πρωτόκουρον…»[7].

Στην περίπτωση που μέσα στο κοπάδι βρίσκονταν και βόδια, αναγραφόταν το χρώμα και προσδιοριστικά στοιχεία του ύψους τους, όπως τα «…δύο βόδια χρώματος μαύρου και μέτριου αναστήματος…», τα οποία ο Κοσμίτης Γεώργιος Κύλαβος παρέδωσε το 1910 στον Γεώργιο Λυμπέρη από το Φιλίσι[8].

Οι τσοπάνηδες, αγράμματοι άνθρωποι, κατοικούσαν με τις οικογένειές τουςσε τόπους περιφερειακά[9] των χωριών, αναλάμβαναν τη φύλαξη και τη διατήρηση του κοπαδιού «ως επιμελείς κύριοι, συνετοί και φρόνιμοι ποιμένες» και απαγορευόταν σε όλη τη διάρκεια της μίσθωσης να το ενώσουν με άλλο, είτε δικό τους είτε ξένο[10]. Καθ΄ όλη τη διάρκεια που είχαν στην επιμέλειά τους τα ζώα, έπρεπε να πληρώνουν τους ετήσιους φόρους, ολόκληρους ή τους μισούς – ανάλογα με τη συμφωνία -, ενώ μια άλλη βασική τους υποχρέωση ήταν η φροντίδα, ώστε τα ζώα να μην προξενήσουν ζημιές σε ξένα λιβάδια ή αγρούς, γιατί κάθε πρόστιμο το πλήρωναν οι ίδιοι και όχι οι ιδιοκτήτες. Οι τσοπάνηδες, επίσης, πλήρωναν τα έξοδα των δικηγόρων και των δικών που αφορούσαν σε ζημιές, ανεξαρτήτως αν στις δίκες αυτές δεν παρίσταντο οι ίδιοι αλλά οι ιδιοκτήτες.

Τα συμβόλαια μάς πληροφορούν ότι οι μισθώσεις γιδοπροβάτων διαρκούσαν, κυρίως, από 3 έως 7 χρόνια. Ο τσοπάνης, σε όλο αυτό το διάστημα, βρισκόταν υπό τη διαρκή επιτήρηση του ιδιοκτήτη χωρίς να μπορεί να πουλήσει οτιδήποτε αν προηγουμένως δεν λάμβανε τη συγκατάθεσή του[11]. Τα έσοδα, που προέρχονταν από την πώληση τυριού και μαλλιού, τα μοιράζονταν εξίσου κάθε χρόνο. Αν όμως προηγουμένως είχαν συμφωνήσει να νοικιάσουν από κοινού λιβάδια και μαντριά έπρεπε να πληρώσουν πρώτα αυτά από τα έσοδα και μετά να διανείμουν ό,τι περίσσευε.[12] Κάθε χρόνο, επίσης, μοιράζονταν εξίσου τους αρσενικούς γόνους του κοπαδιού. Τα θηλυκά αρνοκάτσικα συνήθως συμφωνούσαν να μην τα πωλούν, με σκοπό την αύξηση του κοπαδιού[13].

Εκτός από τα μισιακά εισοδήματα, γίνονταν και συμφωνίες για πληρωμή του ιδιοκτήτη μόνο σε είδος. Για αυτό μας πληροφορεί το συμβόλαιο 6252 της 17ης Ιανουαρίου 1911: Ο κτηματίας Γεώργιος Β. Δουρδής από τον Κοσμά παρέδωσε «21 προβάτας και 3 κριούς, εν υγιά και καλή καταστάσει», στον συγχωριανό του Γεώργιο Ι. Βασιλείου, να τα φυλάει και να τα φροντίζει για 4 χρόνια. Ο Βασιλείου ήταν υποχρεωμένος την πρώτη Μαΐου κάθε έτους να αποδίδει στον Δουρδή 24 οκάδες νωπού τυριού, 8 οκάδες μαλλί και 2 αρνιά. Αν καθυστερούσε τα παραπάνω, έπρεπε να πληρώσει τον Δουρδή 1 δραχμή και 20 λεπτά για κάθε οκά τυριού, 2 δραχμές και 50 λεπτά για κάθε οκά μαλλιού και 8 δραχμές για κάθε αρνί[14]. Στη λήξη δε της τετραετίας, ο Βασιλείου ήταν υποχρεωμένος να αποδώσει στον Δουρδή τα απολύτως ίδια (σε αριθμό, γένος, ηλικία και γέννες) ζώα, κι αν δεν υπήρχαν να πληρώσει το συμφωνημένο τίμημα, κι αν δεν υπήρχε κι αυτό, τότε ο εκμισθωτής θα προέβαινε στη διεκδίκηση ακίνητης περιουσίας του μισθωτή. Για την ιστορία αναφέρουμε ότι οι μισθώσεις αυτού του είδους ονομάζονταν «σιδηρές μισθώσεις» με τη σημειολογία – και τη φρασεολογία μέσα στα συμβόλαια -, τα ζώα να παραμείνουν «σιδηροκέφαλα τουτέστιν αχάλαστα και άψοφα ή αγήρατα κι αθάνατα».

Επίσης, συμφωνίες γίνονταν για φύλαξη γιδοπροβάτων με ετήσιο μισθό. Το1911 ο Γερακίτης έμπορος Αθανάσιος Γ. Πουλίτσας παρέδωσε 119 πρόβατα στον Κωνσταντίνο Σταμ. Καρτσιδήμα, κάτοικο Τσασίου, να τα φυλάει για πέντε συνεχή χρόνια, «αντί συμπεφωνημένου μισθώματος 100 δραχμών ετησίως»[15]. Μισθό 150 δραχμών έπαιρνε το 1911 και ο Ηλίας Τσερμπής, κάτοικος Βρονταμίτικης Ντελεκούς, που ανέλαβε για 3 χρόνια τα πρόβατα της Καριτσιώτισσας Διαμάντως Τούντα.

Με μισθό πληρώνονταν, τέλος, όσοι αναλάμβαναν τη φύλαξη κοπαδιών για ένα μόνο χρόνο. Ο Ιωάννης Φασμούλος έβοσκε τα 140 γιδοπρόβατα του Στυλιανού Ζερβού αντί μισθού 450 δραχμών.[16] Το ίδιο και ο Γερακίτης Γεώργιος Θ. Τσολομίτης: το 1907 ανέλαβετα 341 γίδια και τις 112 προβατίνες της Γερακίτισσας Αντωνίτσας Παππαϊωάννου χήρας Σωτηρίου με μισθό 300 δραχμών, «υποσχόμενος ίνα φυλάττη μετά των λοιπών μελών της οικογενείας του, επιμελήται και ποιμαίνη το ποίμνιον ως συνετός ποιμήν και υπό τας εμπνεύσεις και οδηγίας της κατόχου, νομέως και κυρίας του ποιμνίου…»[17].

Τελειώνοντας, το βέβαιο είναι ότι κανένα συμβόλαιο της εποχής που μελετήσαμε δεν διασφάλιζε τον βοσκό σε περίπτωση κακοτυχίας, όπως μια αρρώστιας που θα έβρισκε το κοπάδι. Αντίθετα, ο ιδιοκτήτης, ως εγγράμματος και πιο «ξύπνιος» πάντοτε διασφάλιζε τον εαυτό του, ακόμη και στην περίπτωση του θανάτου του. Επίσης, συνδυάζοντας τα έγγραφα με άλλα της ίδιας περιόδου (π.χ. δικαστικά και έγγραφα πλειστηριασμών), διαπιστώσαμε πως δεν έλειπαν οι επιτήδειοι που έχοντας «δέσει» με συμβόλαια τούς αδαείς κι αγράμματους τσοπάνηδες, καθιστούσαν τους τελευταίους διαρκώς χρεωμένους, δεσμευμένους στους «κυρίους» τους να τους παρέχουν πολυχρόνιες υπηρεσίες χωρίς όφελος. Από την άλλη πλευρά, οι προφορικές μαρτυρίες που συλλέξαμε έκαναν λόγο και για τσοπάνηδες οι οποίοι, την ώρα της μοιρασιάς, φρόντιζαν να παρουσιάζουν όσα γιδοπρόβατα έκριναν οι ίδιοι σωστό…

Εμείς, πάντως, τη μικρή αυτή εργασία, την αφιερώνουμε σε εκείνους τους ταπεινούς «ξωμάχους» και στις οικογένειές τους που τήρησαν απαρέγκλιτα τις συμφωνίες τους και πορεύτηκαν τίμια, αποκομίζοντας τα κανονικά, τα λίγα ή και τα ελάχιστα οφέλη.

[1]Συμβολαιογράφος του Γερακίου από το 1906. Το αρχείο του συγκροτείται από 30997 συμβόλαια της περιόδου 1906-1950 κι έχει κατατεθεί στην Υπηρεσία των Γενικών Αρχείων του Κράτους – Αρχείων Ν. Λακωνίας

[2] Όπως η Καριτσιώτισσα Διαμάντω Τούντα και η Γερακίτισσα Αντωνίτσα Παππαϊωάννου που θα αναφερθούν παρακάτω.

[3] Όπως τα 360 γιδοπρόβατα που ανέλαβε ο Κοσμίτης Δημήτριος Ι. Κορμπάκης το 1911, που ανήκαν στον Καριτσιώτη Γεώργιο Κ. Κρητικό (Συμβ. 6841, 17/6/1911), ή τα 419 γιδοπρόβατα του Κοσμίτη Γεωργίου Ι. Σάρρου που τα ανέλαβε το 1909 ο ,επίσης, Κοσμίτης Ιωάννης Γ. Πήλιουρας (Συμβ. 3785, 7/4/1909).

[4] Η πιο συνήθης συμφωνία ήταν η διανομή του εισοδήματος στο μισό. Υπάρχουν βέβαια και οι συμφωνίες πληρωμής σε είδος, όπως και οι ετήσιες μισθώσεις ζώων με την καταβολή μισθού στον φύλακα των ζώων. Βλ. παρακάτω.

[5]Συμβ. 5587, 8/8/1910, όπου η συμφωνία μεταξύ των Καριτσιωτών Χρήστου Ι. Βλάχου και Παναγιώτη Τούντα.

[6] Συμβ. 5310, 7/5/1910.

[7] Συμβ. 702, 10/10/1906

[8] Συμβ. 5306, 6/5/1910.

[9] Στην περίπτωση του Γερακίου, τους βλέπουμε να δηλώνουν κάτοικοι Κακαβουρίου, Σκαλίτσας, Βελωτά.

[10]Ενδεικτικά, βλ. Συμβ. 2210, 7/11/ 1907.

[11] Αν γινόταν πώληση χωρίς την «εντολή» του ιδιοκτήτη, ο τελευταίος διέλυε μονομερώς τη μίσθωση, άνευ δικαστικής μεσολάβησης, ενώ οι φύλακες αποβάλλονταν και συγχρόνως έχαναν κάθε δικαίωμα αποζημίωσης γιακάθε εργασία που μέχρι τότε είχαν παράσχει.

[12] Έτσι συμφώνησαν οι Κοσμίτες Γεώργιος Ι. Σταϊκόπουλος (ιδιοκτήτης) , η «ποιμαινίς και τα γυναικεία έργα επαγγελλομένη» Χριστίνα χήρα Λάμπρου Β. Βουρβουριώτη και ο «ποιμήν», γιος της,Θεόδωρος Λ. Β. Βουρβουριώτης (Συμβ. 2210, 7/11/ 1907).

[13] Ενδεικτικά, βλ. Συμβ. 4044, 2/71909: 300 αιγοπρόβατα αναλαμβάνει ο Γεώργιος Δ. Χριστάκης από τα Νιάτα, που ανήκαν στον Ευάγγελο Δ. Σακελλαρίου από το Αλεποχώρι με τη συμφωνία τη διανομή των εισοδημάτων ετησίως, αλλά και τη διατήρηση των «θηλέων αιγιδίων και αμνάδων προς αύξηση του ποιμνίου».

[14] Συμβ. 6252, 17/1/1911.

[15] Συμβ. 7281, 3/9/1911.

[16]Συμβ. 7436, 7/10/1911.

[17] Συμβ. 967, 5/1/1907.

Η υπόθεση του επίμαχου κήπου στο Γεράκι το 1867

Το πρώτο στη σειρά από τα παλιά ενδιαφέροντα συμβόλαια του 19ου αιώνα, που έρχονται στο φως με επιμέλεια των «Οικογενειακών Δέντρων Νότιου Πάρνωνα».

Περίληψη:

Η υπόθεση του επίμαχου κήπου, όπου ο εναγόμενος Αντώνιος Δάρας  αναγνωρίζει τα δικαιώματα του ενάγοντος, Αγγελή Γερακού, να έχει πρόσβαση, να ποτίζει, ακόμη και νόμιμα να πουλήσει τον κήπο του στην Κάτω Βρύση, με μόνο περιορισμό τη μη μετακίνηση της διαχωριστικής μάνδρας, όπως αποτυπώθηκε σε συμβολαιογραφικό έγγραφο από τον Σωτήριο Α. Παπαγιαννόπουλο, συμβολαιογραφούντα ειρηνοδίκη Γερονθρών, στις 2 Ιουνίου του 1867.

Η μεταγραφή του πρωτότυπου χειρογράφου με επιμέλεια Νικόλαου Καλκάνη, Γρηγόρη Κόντου και Στέλιου  Χαγιά

Μετάφραση Δημήτρη Κατσάμπη και Νικόλαου Καλκάνη

 
Επίσημο κείμενο της υπόθεσης

Συμφωνητικόν

Εν Γεράκι του Δήμου Γερονθρών σήμερον την δευτέρα Ιουνίου του χιλιοστού οκτακοσιοστού εξηκοστού εβδόμου έτους ήμερα Παρασκευήν μετά μεσημβρίαν εμφανίσθησαν εν τη ενταύθα οικία του Ιωάννου Στάϊκου υπαγόμενη εις την ενορίαn του ιερού ναού της Κοιμήσεως της Θεοτόκου εν η συμβολαιογραφώ και ενώπιων εμού του συμβολαιογραφούντος ειρηνοδίκου Γερονθρών, Σωτήριου Α. Παπαγιανόπουλου κατοικοεδρευόντος ενταύθα, οι κύριοι αφενός Αντώνιος Ιωάννη Δάρας, γεωργός, και αφετέρου Αγγελής Γέρακος γεωργοκτηματίας, κάτοικοι αμφότεροι ενταύθα, μη εξαιρεταίοι, των οποίων, την ταυτότητα μ' εβεβαιώσαν οι κάτωθι μνημονευόμενοι μάρτυρες, παρουσία των οποίων  εξήτησαν, αφού τους εξήγησα την έννοια του άρθρου 173 του οργανισμού τον δικαστηρίων, την σύνταξιν του παρόντος συμφωνητικού συμβολαίου, δι'ου μοι ήτησαν να εκθέσω ότι υπαρχούσης μεταξύ των,  του πρώτου ως ενάγοντος και του δευτέρου ως εναγόμενου, διαφοράς ενώπιον του Ειρηνοδίκου Χρυσάφων περί πληρωμής δραχμών δεκαπέντε αντίτιμου διαφόρων λίθων της μάνδρας της διαχωριζούσης τους εν τι θέσει Κάτω Βρύση όριον του χωριού Γεράκι υπάρχοντας  δύο  κήπους των, εφ'ης [ενν. της διαφοράς] η υπ' αριθμόν εκατόν ενενήκοντα έτους χιλιοστού οκτακοσιοστού εξηκοστού πέμπτου απόφαση μου, κατά πρώτον, και τελευταίον, η υπ αριθμόν εκατόν εβδομήκοντα εξ παρελθόντος  έτους, ομοία αυτής, επιβάλλη  τω εναγομένω  απαλλακτικόν όρκον, συνεβιβάσθησαν οικειοθελώς και απαρεμβάστως  ως εξής: η μνησθείσα μάνδρα ουν τω εφ' ω αύτη κείται τόπω να θεωρήται από τούδε και εις το εξής  ως ιδιοκτησία του ειρημένου Aγγελή Γερακού μη δυναμένου όμως να μεταβάλλη αυτήν από την κατάσταση εν η ήδη ευρίσκεται, να δύναται δε αύθις όποτε ήθελε ποτίσει τον δηλωθέντα κήπον του να διαθέτει δε αυτόν ακωλύτως, όπως βούλεται. ο δ' Αντώνης Ιω Δάρας παραιτούμενος  πάσης επί της μάνδρας αυτής αξιώσεως, ωμολόγησεν δε ήδη ότι θεωρή ως ιδιοκτησίαν  αυτήν, του ανωτέρω Γερακού. και ούπω αμφότεροι ομολογούν ότι καταργούν την μνησθείσαν δίκην των, ομού και τας ανωτέρω αποφάσεις, ατινας κηρύσσουν ακύρους,  ως μη ούσας, μηδεμίαν έχοντες κατ’ αλλήλων απαίτησιν άλλως. Ταύτα πάντα συνομολογήθησαν και αποδεξαμένων των συμβαλλομένων, υπόμνησα αυτοίς, τον περί μεταγραφών Νόμον και των συνεπειών της παραβιάσεώς του. Διό ουν συνετάγη το παρόν, όπερ αναγνωσθεν ευκρινώς και ευηκόως, αυτών τε και των μαρτύρων, κυρίων Αναγνώστου Παπανικολάου, κτηματίου, και Δημητρίου Καραμάνου, δικαστικού κλητήρος, κατοίκων αμφοτέρων ενταύθα, γνωστών μοι, παλαιών Ελλήνων, ενηλίκων και μη εξαιρετέων, υπογράφουσιν προσηκόντως. 

Οι συμβαλλόμενοι

Αγγελής Γερακός (υπογραφή)

Αντώνιος Ι. Δαράς (υπογραφή)

Οι μάρτυρες

Αναγνώστης Παπανικολάου (υπογραφή)

Δ. Γ. Καραμάνος (υπογραφή)

Συμβολαιογρ. Ειρηνοδίκης
Σ. Παπαγιαννόπουλος (υπογραφή)

Η αποκρυπτογράφηση παλαιών συμβάσεων ξεκλειδώνει τα μυστικά των προγόνων μας

Από τις χιλιάδες των παλαιών συμβάσεων που φυλάσσονται στο γραφείο των Γενικών Αρχείων του Κράτους στη Σπάρτη, η ερευνητική ομάδα των Οικογενειακών Δέντρων του Νότιου Πάρνωνα έχει χρηματοδοτήσει την ψηφιοποίηση 386 από ορισμένα που χρονολογούνται από την δεκαπενταετία 1867-1882.

Όλα είχαν συνταχθεί στο γραφείο του συμβολαιογράφου στο Γεράκι την εποχή εκείνη και αφορούν κατοίκους από το ίδιο το χωριό, καθώς και από τα γύρω χωριά Καρίτσα, Αλεποχώρι και Βρονταμά, και μερικά από Κοσμά, Βελωτά, Αγριάνους, Ζούπενα, Γράμμουσα, Γούβες, Μυρτιά, Βλαχιώτη και Γκιότσαλι.

Τα συμβόλαια αυτά έχουν μεγάλη αξία αφού μας δίνουν μια γεύση από τους ανθρώπους και τις συνθήκες ζωής στα μέρη μας πριν από 130 χρόνια. Όλα τα έγγραφα είναι χειρόγραφα κι έτσι η ανάγνωσή τους είναι ιδιαίτερα προκλητική. Κι όμως στην επιδίωξη να ξεκλειδώσει τα μυστικά παλαιότερων εποχών αυτό είναι το έργο που έχει θέσει η ερευνητική ομάδα των Οικογενειακών Δέντρων.

Οι αναγνώστες που επιθυμούν να βοηθήσουν σε αυτή τη διαδικασία μπορούν να ζητήσουν να έχουν πρόσβαση σε κάποιο από τα κατωτέρω έγγραφα, ίσως ένα που αφορά γνωστούς τους προγόνους, επικοινωνώντας με τον συντονιστή του έργου Στέλιο Χαγιά (sghagias@optusnet.com.au). Στη συνέχεια, αναμένεται ότι οποιαδήποτε αποκρυπτογράφηση θα τεθεί επίσης και στη διάθεση της ερευνητικής ομάδας.Κατόπιν προβλέπεται ότι τα αποκρυπτογραφημένα έγγραφα θα προσφέρονται στα «Καριτσιώτικα Νέα» και άλλες τοπικές εκδόσεις, τόσο online όσο και του χαρτιού, έτσι ώστε να δημοσιεύονται και να μοιράζονται από ένα ευρύτερο κοινό.

Παρακαλούμε σημειώσετε ο κατάλογος που ακολουθεί διατηρεί τους αρχικούς αριθμούς που έχουν χορηγηθεί από το γραφείο Σπάρτης των Γενικών Αρχείων του Κράτους.

Το έργο αυτό επιχορηγείται από τον Παλλακωνικό Σύλλογο Νότιας Αυστραλίας, η υποστήριξη του οποίου αναγνωρίζεται με ευγνωμοσύνη.

Η επιλογή των συμβάσεων από 1867-1882 στην κατοχή των Οικογενειακών Δέντρων Νότιου Πάρνωνα
1	Χρήστος Αναγνώστη Παπαδημητρίου (Βρονταμάς )
2	Αντώνιος Ιωάννη Δάρας & Αγγελής Γερακός (Γεράκι)
15	Παναγιώτης Γεωργίου Σάρρος (Κοσμάς)
18	Αθανάσιος Παναγιώτη Δαράκης (Βρονταμάς )
19	Νικόλαος Μοιρόπουλος & Διαμαντής Λαγός (Γεράκι)
21	Χρήστος Τριανταφύλλου & Μιχαήλ Κατσάμπης (Καρίτσα)
22	Χρυσούλα, χήρα Θεόδωρου Νικολάου Σταύρου (Κοσμάς )
28	Μαρουλίτσα, χήρα Ιωάννη Κατσάμπη (Γεράκι )
30	Κατερίνα, χήρα Παναγιώτη Αποστολάκου (Γούβες)
31	Μαρουλίτσα, χήρα Ιωάννη Κατσάμπη (Γεράκι )

Eτοιμαστείτε να ανακαλύψετε τα κρυμμένα μυστικά των προγόνων

Τα αρχειοφυλάκια που φυλάσσονται στα Γενικά Αρχεία του Κράτους (ΓΑΚ), τόσο στην έδρα της υπηρεσίας στο Ψυχικό στην Αθήνα, όσο και στο περιφερειακό της παράρτημα στη Σπάρτη, γνωστό ως ΓΑΚ Λακωνίας, γνωρίζουμε ότι περιέχουν πολλά μυστικά από διάφορες πτυχές της οικογενειακής, κοινωνικής και οικονομικής ζωής απ' όλη την Ελλάδα, καθώς και από τα μέρη τα δικά μας: την Καρίτσα, το Αλεποχώρι, το Γεράκι και όλα τα γύρω χωριά. Έτσι αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.

Πώς οι πρόγονοί μας ασχολούνται με τα θέματα τους, μικρά και μεγάλα, είναι τεκμηριωμένο σε αυτά τα αρχεία. Ο πλούτος των πληροφοριών που παρέχονται είναι εντυπωσιακός και περιλαμβάνει μια ενδιαφέρουσα εικόνα για τις δραστηριότητές τα χρόνια εκείνα.

Τα αρχεία κάτω από τη φροντίδα του ΓΑΚ Λακωνίας σήμερα συγκεντρώνονται σε 89 βασικές ενότητες. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον για μας είναι έγγραφα των συμβολαιογράφων και ειρηνοδικών του πρώτου  Δήμου Γερονθρών από τον περασμένο και προπερασμένο αιώνα τα οποία κρατούνται στους εξής φακέλους:

1. Αρχείο Συμβολαιογραφούντων Ειρηνοδικών Γερονθρών, 1867 - 1906

Το αρχείο αυτό διαρθρώνεται σε δύο αρχειακές σειρές: Η πρώτη αφορά σε χειρόγραφα συμβόλαια των συμβολαιογραφούντων ειρηνοδικών Γερονθρών (76 φάκελοι) ταξινομημένα κατά αύξοντα αριθμό συμβολαίου και η δεύτερη περιλαμβάνει έντεκα βιβλία - ευρετήρια συμβολαιων των συμβολαιογραφούντων ειρηνοδικών Γερονθρών.

(Κωδικός αναγνώρισης: GRGSA-LAK_NOT054)

2. Αρχείο Συμβολαιογράφου Γερακίου Ιωάννη Γ. Μοιρόπουλου, 1906 – 1950

Το αρχείο διαρθρώνεται κι αυτό σε δύο αρχειακές σειρές: Η πρώτη αφορά σε χειρόγραφα συμβόλαια του συμβολαιογράφου Ιωάννη Γ. Μοιρόπουλου (109) φάκελοι), ταξινομημένα κατά αύξοντα αριθμό συμβολαίου, και η δεύτερη περιλαμβάνει βιβλία ευρετήρια συμβολαίων.

(Κωδικός αναγνώρισης: GRGSA-LAK_NOT055)

3. Αρχείο Συμβολαιογράφου Γερονθρών Άγγελου Π. Γερακού, 1935 – 1936 
Αποτελείται από έναν σχετικά μικρό φάκελο χειρογράφων συμβολαίων, ένα ευρετήριο συμβολαίων και ένα βιβλίο στατιστικής συμβολαίων.

(Κωδικός αναγνώρισης: GRGSA-LAK_NOT061)

Από αυτά τα αρχεία, η ερευνητική ομάδα των Γενεαλογικών Δέντρων του Νοτίου Πάρνωνα, η οποία έρχεται υπό την αιγίδα του Παλλακωνικού Συλλόγου Νότιας Αυστραλίας, έχει επιλέξει έναν περιορισμένο αριθμό συμβολαίων - πωλητήριων, χρεωστικών και μισθωτήριων - από την χρονική περίοδο 1867-72 να μελετήσει προσεκτικά. Για να γίνει αυτό, η ομάδα ελπίζει ότι οι αρμόδιες αρχές θα είναι σε θέση να ψηφιοποιήσουν πολλά από αυτά που απαριθμούνται παρακάτω έτσι ώστε να είναι εύκολα προσβάσιμα σε ενδιαφερόμενους συνεργάτες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Οι αριθμοί στα αριστερά στον κατάλογο που ακολουθεί αναφέρονται στον αύξοντα αριθμό κάθε επιλεγμένου εγγράφου.

Επιλεγμένα πωλητήρια, χρεωστικά και μισθωτήρια στο Δήμο Γερονθρών 1867-72 

Τα Πωλητήρια, Χρεωστικά και Μισθωτήρια του Χρήστου Σπύρου Χαγιά (1865-1912)

The Bills of Sale, Loans and Leases of Christos Spyrou Chagias (1865-1912)

Πολύτιμα έγγραφα από ιστορικής και γενεαλογικής άποψης, ορισμένα πάνω από εκατό χρόνων

Φωτογραφία: Η Κατερίνα (1868-1956) συζ. Χρήστου Χαγιά , η οποία έκανε πολλές από τις πράξεις, με τα εγγόνια της Κατερίνα, Χρήστο και Μηλιά του Αποστόλου Χαγιά, γύρω στα 1950

Εισαγωγή και σχόλια
Στέλιος Χαγιάς

Μεταγραφή από πρωτότυπα 
Γιάννης Γαβριήλ
 Μετάφραση στα αγγλικά  
Δημήτρης Κατσάμπης

Εισαγωγή Ονομάζομαι Στυλιανός Αδαμαντίου Χαγιάς, γεννημένος στις 27 Ιανουαρίου 1957 στην Αδελαΐδα Νότιας Αυστραλίας. Γονείς μου είναι ο Αδαμάντιος Στυλιανού Χαγιάς και η Αικατερίνη Αποστόλου Χαγιά, κι οι δύο γεννημένοι στο χωριό Καρίτσα της Λακωνίας. Τον Οκτώβριο του 2010 έκανα το πρώτο μου ταξίδι στην γενέτειρα των γονιών μου, και στην Καρίτσα η οικογένειά μου έμεινε στο σπίτι του αδελφού της μητέρας μου, του Χρήστου, στο κάτω μέρος του χωριού το οποίο είναι χτισμένο επτακόσια περίπου μέτρα σε ένα  ύψωμα του Πάρνωνα. Μια μέρα ο θείος μου ο Χρήστος, ο οποίος έχει  ουζερί στην κεντρική πλατεία του Γερακίου, μου παρουσίασε ένα σωρό από διπλωμένα έγγραφα που είπε πως ήταν της μητέρας του πατέρα του, του Αποστόλη, της Αικατερίνης Χαγιά (το γένος Αποστόλου Κατσάμπη). Ο θείος μου ο Χρήστος δεν μπορούσε να τα διαβάσει, όπως κι εγώ δεν μπορούσα, αλλά όταν έδειξα τα έγγραφα στον μικρότερο αδερφό του πατέρα μου, στον 82χρονο Γιώργη, αυτός δεν είχε πρόβλημα, και χωρίς γυαλιά. Θεώρησα τα έγγραφα αυτά πολύτιμα από ιστορική έννοιας –ορισμένα είναι πάνω από εκατό χρόνων- κι έτσι αποφάσισα να φωτογραφίσω καθεμία από τις σελίδες με ψηφιακή μηχανή, αφήνοντας τα πρωτότυπα στον θείο μου. Με την επιστροφή μου στην Αυστραλία, άρχισα να στέλνω τις εικόνες των εγγράφων στον φίλο Γιάννη Γαβριήλ στην Αθήνα, που είχε κατεβεί στην Καρίτσα, προγονικό χωριό και του ίδιου, για να δείξει στην γυναίκα μου τη Γεωργία και σε μένα την Καρίτσα και τα χωριά πίσω από αυτήν στον Πάρνωνα, όπως την Κουνουπιά, τον Πελετά και τα Πούλιθρα. Ο Γιάννης ξεκίνησε την μεταγραφή των παλαιών αυτών κειμένων, συμβάσεων γραμμένων από τον συμβολαιογράφο στο Γεράκι τεκμηριώνοντας δάνεια χρημάτων, καθώς και αγορές, πώλησεις και ενοικίασεις ακινήτων. Σε μερικά από τα κείμενα που ήταν αλλόκοτα συνταγμένα, ο Γιάννης κατάφερε να συλλάβει την ουσία από όσα η σύμβαση έλεγε. Αφού ο Γιάννης ολοκλήρωσε τη μεταγραφή των κειμένων το Μάρτη του 2011, τα έστειλα σε άλλο φίλο και συγγενή, το Δημήτρη Ευαγγέλου Κατσάμπη, κάτοικο Αδελαΐδας να μεταφράσει τη μεταγραφή του Γιάννη στα Αγγλικά. Η μεταγραφή των συμβάσεων,  γραμμένη στα ελληνικά και στα αγγλικά, παρουσιάζεται  πιο κάτω σε χρονολογική σειρά. Για να κατανοήσουμε τις συμβάσεις, βασικές πληροφορίες για τις σχετικές οικογένειες είναι αναγκαίες. Τα κύρια πρόσωπα στα κείμενα είναι ο Χρήστος Σπύρου Χαγιάς και η σύζυγός του Αικατερίνη Αποστόλου Κατσάμπη. Ο πατέρας του Χρήστου ο Σπύρος Χαγιάς, ήταν γιος του Παναγιώτη και της Αρχόντως (1788 -1874). Ο Παναγιώτης Μήτρης από το Γεράκι ήρθε στην Καρίτσα, όπου υιοθετήθηκε από ένα άτεκνο αντρόγυνο. Για άγνωστους λόγους, έγινε γνωστός ως Πανωχαγιάς, και τα παιδιά του με το επώνυμο  Χαγιά. Άλλα αδέλφια του Σπύρου Χαγιά ήταν οι Νικόλαος, ο Ιωάννης, ο Γεώργιος, ο Λεωνίδας κι ο Αδαμάντιος (1833-). Ο Σπύρος παντρεύτηκε στην Καρίτσα τη Διαμάντω Νικολάου Μάστορη από την Κουνουπιά στις 30 Σεπτεμβρίου 1851 και τα παιδιά τους ήσαν ως εξής: Χριστίνα, Παναγιώτης, Αικατερίνη (1852-1938), Γιώργος (1873-1956), Νικόλας 1863, Χρήστος (1865-1910), Κωνσταντίνος (1867 -74), Σταυρούλα (1870-1923), Αγγελική (1878-1913), και ο Γρηγόρης (1871 -). Ο Χρήστος Χαγιάς παντρεύτηκε την Κατερίνα Κατσάμπη (1868 - 1956) γύρω στα 1890, τα παιδιά τους: Διαμάντω (1890 - 1997), Αννιώ, Φιλιππία (1902 - 1985), Σπύρος (1894 - 1964) και Απόστολος (1906 - 1994). Η Κατερίνα ήταν η μεγαλύτερη κόρη του Απόστολου Παναγιώτη Κατσάμπη από την Καρίτσα και Φιλιππίας Αντωνάκη από το Γεράκι που έζησαν και μεγάλωσαν τα παιδιά τους στο Γεράκι. Άλλα αδέλφια της Κατερίνας ήταν ο Παναγιώτης (1873 - 1939), ο Αναστάσης (1878 - 1918), ο Γιώργης (1882 - 1961), και η Κανέλλα (1882 - 1971). Ο Απόστολος Κατσάμπης ήταν ο γιος του Παναγιώτη Δημητρίου Κατσάμπη και της Κατερίνας Παναγιώτη Τούντα, του οποίου τα άλλα παιδιά, ήταν ο Λάμπρος, ο Ιωάννης ή Γιάννες (1840 - 1923), ο Δημήτρης (1840 -), ο Αναστάσης (1843-1873), ο Γιώργης ή Κασίδης (1848 - 1916) , και η Μαργαρίτα (1846 -). Του Αποστόλη Κατσάμπη ο θείος Γιώργης ήταν παντρεμένος με τη Διαμάντω, και είχαν μόνο ένα παιδί, τη Μαργαρίτα (1846 - 1929). Η Μαργαρίτα σε ηλικία 14 χρονών παντρεύτηκε τον αδερφό του Σπύρου Χαγιά τον Αδαμάντιο, και παιδιά τους ήταν: η Παρασκευή (1863 -),  η Ελένη (1866 -), ο Γιώργης (1868 -), η Αναστασία (1870 - 1944), ο Παναγιώτης (1871 - 1952), ο Νικόλας ( 1874 - 1912), ο Θανάσης (1877 - 1957), ο Στέλιος (1889 - 1976), και η Αγγελική (1891 - 1945).

Introduction My name is Stylianos Adamantiou Chagias, born 27 January1957 in Adelaide, South Australia. My parents are Adamantios Stylianou Chagias and Aikaterini Apostolou Chagias, both born in the village Karitsa of Lakonia. In October 2010, I made my first journey back to my parents' homeland, and in Karitsa my family stayed in the house of my mother‘s brother Christos in the lower part of the village which is perched some seven hundred metres up  the side of a hill that is part of Mount Parnon. One day my uncle Christos who runs an ouzeri on Geraki’s main square showed me a pile of folded documents that he said were originally possessed by his father Apostolis’ mother Aikaterini Chagias (nee Apostolou Katsampis). My uncle Christos could not read them, as I could not, but when I showed the documents to my father’s younger brother, eighty-two-year-old Georgis he had no trouble, and without glasses. I recognized that these documents were valuable in a historic sense, some being over a hundred years old, so I decided to photograph each page with our digital camera, leaving the documents with my uncle. On my return to Australia, I started sending the images of these documents to my friend Giannis Gavriil of Athens, who had made the journey down to Karitsa, which is also his ancestral village, to show my wife Georgia and me around Karitsa and the many villages behind Karitsa on Parnon, such as Kounoupia, Peleta and Poulithra. Giannis began the task of transcribing these very old texts, which were contracts drawn up by a notary in the village of Geraki for the purpose of borrowing money, and the buying, selling, and renting of property. In a few of the texts which were written very badly, Giannis was able to determine the essence of what the contract was saying. After Giannis finished the transcription of the texts in March 2011, I sent them to another friend and relative, Dimitris Evangelou Katsampis who also resides in Adelaide; so that he could complete the English translation of Giannis’ transcribed text. The transcribed contracts, which are written in Greek and English, are shown below in chronological order. To understand the contracts, background information on the relevant families is necessary. The main figures in the texts are Christos Spyrou Chagias and his wife Aikaterini Apostolou Katsampis. Christos’ father Spyros Chagias, was the son of Panagiotis and Archonto (1788 –1874). Panagiotis Mitris from Geraki came to Karitsa where he was adopted by a childless couple. For reasons unknown, he became known as Panochagias, and his children Chagias. Spyros Chagias’ other siblings were Nikolaos, Ioannis, Georgios, Leonidas, and Adamantios b1833. Spyros married Diamanto Nikolaou Mastoris of Kounoupia on 30 September 1851 in Karitsa and their children were as follows: Christina, Panagiotis, Aikaterini (1852-1938), Georgios (1873-1956), Nikolaos 1863, Christos (1865-1910), Konstantinos (1867-74), Stavroula (1870-1923), Angeliki (1878-1913), and Grigorios (1871-). Christos Chagias married Katerina Katsampis (1868 – 1956) circa 1890, their children; Diamanto (1990 – 1997), Annio, Filippia (1902 – 1985), Spyros (1894 – 1964) and Apostolos (1906 – 1994). Katerina was the eldest daughter of Apostolos Panagioti Katsampis from Karitsa and Filippia Antonakis of Geraki who lived and raised their children in Geraki. Katerina’s other siblings were Panagiotis (1873 – 1939), Anastasis (1878 – 1918), Georgis (1882 – 1961), and Kanella (1882 – 1971). Apostolos Katsampis was the son of Panagiotis Dimitriou Katsampis and Katerina Panagioti Tountas whose other children where Lampros, Ioannis or Giannes (1840 – 1923), Dimitrios (1840 - ), Anastasios (1843 – 1873), Georgios or Kasidis (1848 – 1916), and Margarita (1846 - ). Apostolis Katsampis’ uncle Georgios was married to Diamanto, and they had only one child, a daughter Margarita (1846 – 1929). Margarita at age fourteen married Spyros Chagias’ brother Adamantios, and their children were: Paraskevi (1863 -), Eleni (1866 - ), Georgios (1868 - ), Anastasia (1870 – 1944), Panagiotis (1871 – 1952), Nikolaos (1874 – 1912), Thanasis (1877 – 1957),  Stelios (1889 – 1976), and Angeliki (1891 - 1945).

Στη συνέχεια διαβάστε τα ίδια τα συμβόλαια