Σπύρος Κοτσώνης (1945-2025)

Με βαθιά θλίψη ανακοινώνουμε το θάνατο του Σπύρου Κοτσώνη, αγαπημένου συζύγου της Αγγελικής, το γένος Πήλιουρα, στην Αδελαΐδα της Νότιας Αυστραλίας.

Ο Σπύρος Κοτσώνης γεννήθηκε στα Κρέστενα Πύργου Ηλείας στις 19/09/1945 και έφυγε από τη ζωή στην Αδελαΐδα στις 19/11/2025, σε ηλικία 80 ετών.

Ήταν άνθρωπος ήσυχος, εργατικός και αγαπητός σε όλους όσοι τον γνώρισαν. Αφοσιωμένος σύζυγος της Αγγελικής και στοργικός πατέρας και πεθερός της Πάττυ και του Γκρεγκ, καθώς και του Τάσου και της Κουίν. Υπήρξε επίσης υπερήφανος και λατρεμένος παππούς των Τζωρτζ, Ανζελίκ, Αντζελίνα, Ροζαλίνα και Ιζαμπέλλα.

Αφήνει πίσω του την οικογένειά του, συγγενείς και φίλους που τον εκτιμούσαν για την καλοσύνη και την πραότητά του.

Στην οικογένειά του και σε όλους τους συγγενείς εκφράζουμε τα θερμά μας συλλυπητήρια.

Αιωνία του η μνήμη.

Μια ζεστή συνάντηση και ένα πολύτιμο δώρο μνήμης

«Με πραγματική λαχτάρα ανυπομονούμε να ανοίξουμε τα βιβλία και να ταξιδέψουμε μέσα από τις σελίδες της μνήμης και της σκέψης.» 

Σε κλίμα χαράς και συγκίνησης βρέθηκαν ξανά μαζί ο Μιχάλης Μαλαβάζος, πρόεδρος της Κοινότητας Καριτσιωτών Νότιας Αυστραλίας, ο Δημήτρης Κατσάμπης, επιμελητής της διαδικτυακής εφημερίδας Καριτσιώτικα Νέα, και ο Στέλιος Χάγιας, συντονιστής της ερευνητικής ομάδας «Οικογενειακά Δέντρα Νότιου Πάρνωνα», με αφορμή την επιστροφή του Μιχάλη από την Ελλάδα. Μια συνάντηση που επισφραγίστηκε από ένα ξεχωριστό δώρο: δύο βιβλία του καταξιωμένου Λάκωνα συγγραφέα Βασίλη Βλαχάκου.

Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, ο Μιχάλης Μαλαβάζος προσέφερε στον Δημήτρη δύο από τα πρόσφατα έργα του Βασίλη Βλαχάκου: «Με τα Φώτα της Μνήμης στην Ομίχλη του Χρόνου» και «Η Δημοκρατία στον Οίκο Ενοχής». Πρόκειται για βιβλία που τιμώνται τόσο για το περιεχόμενο όσο και για την ιδιαίτερη ματιά του συγγραφέα πάνω στη μνήμη, την κοινωνία και τον άνθρωπο. Η χειρονομία αυτή άγγιξε ιδιαίτερα τον Δημήτρη, που ανυπομονεί να τα διαβάσει.

Τη φωτογραφία από τη συνάντηση τράβηξε ο Κώστας Κατσάμπης, ο οποίος, αν και εκτός κάδρου, κάθε άλλο παρά εκτός σκέψης ήταν. Η παρουσία και η συμβολή του παραμένουν πάντοτε ουσιαστικές.

Η Κοινότητα Καριτσιωτών Ν.Α., που ιδρύθηκε το 1986, παραμένει έως σήμερα ένας από τους πιο δραστήριους οργανισμούς της λακωνικής ομογένειας στην Αυστραλία. Τα Καριτσιώτικα Νέα, από το 1998, συνεχίζουν αδιάλειπτα να καταγράφουν νέα και στιγμιότυπα από το χωριό των προγόνων μας, να θυμίζουν και να αναδεικνύουν την πορεία των Καριτσιωτών της διασποράς. Παράλληλα, το έργο Οικογενειακά Δέντρα Νότιου Πάρνωνα, που ξεκίνησε το 2002, έχει συμβάλει ουσιαστικά στη συστηματική καταγραφή της γενεαλογίας και των οικογενειακών δεσμών της περιοχής μας.

Σήμερα, ο Μιχάλης Μαλαβάζος, ο Δημήτρης Κατσάμπης, ο Στέλιος Χάγιας και ο Κων. Κατσάμπης, με τη θερμή συμμετοχή όλων των μελών της Κοινότητας, εργάζονται εντατικά για την ολοκλήρωση της ιστορικής καταγραφής των πρώτων Καριτσιωτών που εγκαταστάθηκαν στην Αυστραλία. Ένα έργο–φόρος τιμής στους ανθρώπους εκείνους που, εβδομήντα χρόνια πριν, άνοιξαν δρόμους και κράτησαν ζωντανή τη φλόγα της Καρίτσας μακριά από τον τόπο τους.

Καθώς πλησιάζει η 40ή επέτειος του επίσημου σώματος της Κοινότητας Καριτσιωτών το 2026, η πρόσφατη συνάντηση και η προσφορά των βιβλίων του Βασίλη Βλαχάκου αποτελούν μια υπενθύμιση της δύναμης της μνήμης, της γραφής και της συλλογικής δράσης. Με σεβασμό στις ρίζες μας και με ενωμένη την καρδιά της παροικίας, συνεχίζουμε να γράφουμε και να διαφυλάσσουμε την ιστορία μας.

Ξανά στο Σχολείο, Αυτή τη Φορά ως Παππούς

«Μια ζωγραφιά, ένα σημείωμα, ένα βλέμμα. Οι πιο όμορφες γέφυρες ανάμεσα στις γενιές.»

Καθώς πλησιάζει η Ριμέμπρανς Ντέι, η Ημέρα Μνήμης στην Αυστραλία, η ενδέκατη ώρα της ενδέκατης μέρας του ενδέκατου μήνα, το τοπικό μας σχολείο αποφάσισε να τιμήσει τη στιγμή με έναν τρόπο που αγγίζει την καρδιά και προκαλεί χαμόγελο σε όλους.

Η Ημέρα Μνήμης είναι μια σεμνή και βαθιά συγκινητική επέτειος. Θυμίζει την ώρα που σώπασαν τα κανόνια και έληξε ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος, στις 11 Νοεμβρίου 1918. Είναι μέρα αφιερωμένη σε όλους όσοι έχασαν τη ζωή τους σε πόλεμο από τότε μέχρι σήμερα. Είναι η στιγμή που μια ολόκληρη χώρα σταματά, σιωπά και θυμάται.

Φέτος το σχολείο αποφάσισε να συνδυάσει αυτή τη μέρα μνήμης με την «Ημέρα των Παππούδων», μια πρωτοβουλία γεμάτη τρυφερότητα, ενότητα και αγάπη. Η πρόσκληση ήρθε με εκείνον τον γλυκό, παιδικό ρυθμό που μόνο τα παιδιά μπορούν να κάνουν να ακούγεται σωστό:

«Χαίρομαι που ήρθες σήμερα,
να δεις το σχολείο μου και να γελάσεις μαζί μου.
Ανυπομονώ να σου δείξω ό,τι κάνω.
Να διαβάσουμε ένα βιβλίο,
να ζωγραφίσουμε πορτραίτο ο ένας τον άλλον,
να κάνουμε μια βόλτα στο σχολείο.»

Και έτσι ξεκινήσαμε. Μια χαρούμενη παρέα παππούδων και γιαγιάδων, κάποιοι λίγο πιο αργοί στο περπάτημα, κάποιοι να φωτογραφίζουν με τρεμάμενα χέρια, όλοι έτοιμοι να δούμε τον κόσμο μέσα από τα μάτια των εγγονιών μας.

Έχουν περάσει δεκατρία χρόνια από τότε που μπήκα τελευταία φορά σε αίθουσα σχολείου. Σήμερα δεν πήγα ως δάσκαλος, αλλά ως παππούς.

Πρώτη στάση, η Τάξη Υποδοχής. Εκεί με περίμενε η πεντάχρονη εγγονή μου, γεμάτη ενθουσιασμό. Διαβάσαμε μαζί μια ιστορία, εκείνη προσθέτοντας τα δικά της δραματικά εφέ στις κατάλληλες στιγμές. Ύστερα ζωγράφισε το πορτραίτο μου, τα μάτια υπερβολικά μεγάλα, το κεφάλι ακόμα μεγαλύτερο. Με πήρε από το χέρι και με οδήγησε στο «σχολικό της βασίλειο», συστήνοντάς με στη δασκάλα της με την αυθεντία ενός παιδιού που κυβερνά τον χώρο του.

Ύστερα ήρθε η σειρά του εννιάχρονου εγγονού μου στη Γ΄ Τάξη. Πριν ξεκινήσουμε τη βόλτα του σχολείου, μου έδωσε ένα προσεκτικά διπλωμένο σημείωμα, γραμμένο με σοβαρή, καθαρή γραφή. Το άνοιξα και διάβασα:

«Αγαπημένε Παππού,
Έχω περάσει υπέροχα μαζί σου όλα αυτά τα χρόνια. Είσαι ο καλύτερος Παππούς που θα μπορούσα να ζητήσω.
Μου αρέσει που με κάνεις να νιώθω αγαπημένος από τη μέρα που γεννήθηκα.
Μου αρέσει που με κακομαθαίνεις με τα καλύτερα δώρα, αλλά πιο πολύ μου αρέσει που έρχεσαι να με βλέπεις να παίζω ποδόσφαιρο και είσαι εκεί να με εμψυχώνεις σχεδόν σε κάθε αγώνα.
Σ’ αγαπώ περισσότερο απ’ ό,τι εσύ αγαπάς την ομάδα σου.»

Η τελευταία πρόταση με σταμάτησε. Μια τολμηρή δήλωση από ένα παιδί που ξέρει ακριβώς πόσο βαθιά είναι οι ποδοσφαιρικές μου προτιμήσεις. Έβαλα προσεκτικά το σημείωμα στην τσέπη μου, με ένα μικρό κόμπο στο λαιμό, και ξεκινήσαμε τη βόλτα μας.

Με οδήγησε περήφανα μέσα στην τάξη του και μου έδειξε τον διάκοσμο με τα φίδια, τον κύκλο της ζωής τους και το φυσικό τους περιβάλλον, τα μαθηματικά του, τις ζωγραφιές του, κάθε μικρή γωνιά που είχε σημασία γι’ αυτόν. Σε κάθε βήμα έβλεπα τη χαρά και την περηφάνια να φωτίζουν τα μάτια του, όπως τότε που πρωτομάθαινε να κλωτσάει την μπάλα.

Η επίσκεψη των παππούδων τελείωσε με σχολική συγκέντρωση στο προαύλιο. Οι ψίθυροι έπαψαν και τα παιδιά στάθηκαν σιωπηλά καθώς όλοι απήγγειλαν την Ωδή της Μνήμης:

«Δεν θα γεράσουν, όπως εμείς που μένουμε πίσω.
Ο χρόνος δεν θα τους κουράσει ούτε τα χρόνια θα τους καταδικάσουν.
Καθώς ο ήλιος δύει και το πρωί ξαναγεννιέται,
Θα τους θυμόμαστε.»

Και ύστερα ήρθε η Μελωδία της Τελευταίας Σάλπιγγας, απλή, στοιχειωτική και γεμάτη νόημα. Οι νότες αιωρούνταν πάνω από το προαύλιο, σαν γέφυρα ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν, ανάμεσα στους νέους και στους γέρους.

Υπήρχε κάτι απίστευτα όμορφο τούτο το πρωινό. Γέλια και μνήμη πλάι πλάι, καραμπογιές και θάρρος, η περηφάνια ενός παιδιού και η ευγνωμοσύνη ενός παππού.

Καθώς έφευγα από το σχολείο, με το πορτραίτο της εγγονής στο ένα χέρι και το σημείωμα του εγγονού στο άλλο, σκεφτόμουν πόσο τέλεια η μέρα είχε ραφτεί ανάμεσα στην αγάπη, τη μνήμη και τη χαρά που ήμουν εκεί.

Μικρά χέρια, μεγάλη καρδιά και μαθήματα που διαρκούν μια ζωή.

Και ως παππούς, αλλά και ως εκπαιδευτικός που αφιέρωσε τη ζωή του στη μάθηση, εύχομαι μια μέρα, σύντομα αντί αργά, όλα τα παιδιά του κόσμου να απολαμβάνουν ίσες ευκαιρίες. Γιατί όσο αυτό δεν συμβαίνει, πραγματικά αδικούμε την ίδια την ανθρωπότητα. Τι κρίμα!

Ρότζερ Ρίγκνεϊ (1940–2025)

Με βαθιά συγκίνηση και θλίψη αποχαιρετώ τον παιδικό μου ήρωα, τον αλησμόνητο Ρότζερ Ρίγκνεϊ, που έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 85 ετών. Από το 1959 έως το 1971 φόρεσε με περηφάνια τη φανέλα της αγαπημένης μου Στερτ, δίνοντας 211 αγώνες και χαρίζοντας στην ομάδα πέντε συνεχόμενα πρωταθλήματα, χρόνια δόξας, πάθους και αυστραλιανού φούτι στην πιο αγνή του μορφή.

Για μένα, ένα νεαρό ελληνόπουλο που είχε φτάσει πρόσφατα από την Καρίτσα και προσπαθούσε να βρει τα βήματά του στα στενά του Γκούντγουντ, ο Ρίγκνεϊ δεν ήταν απλώς ποδοσφαιριστής. Ήταν φάρος. Οδηγός ζωής. Ένας άνθρωπος που έδειχνε, χωρίς λόγια, πως η αληθινή δύναμη συνδυάζεται πάντα με την ταπεινότητα και το ήθος.

Θυμάμαι ακόμη εκείνα τα απογεύματα, Τρίτες και Πέμπτες μετά το σχολείο, όταν έπαιρνα το ποδήλατό μου και κατηφόριζα για το γήπεδο της Στερτ. Κει έβλεπα τους παίκτες να προπονούνται, και τον Ρίγκνεϊ, πάντα ήρεμο, αποφασιστικό, να κινείται με την κομψότητα και τη σιγουριά που είχαν μόνο οι μεγάλοι. Κι ύστερα, τα Σάββατα, από τις 2:20 το μεσημέρι, ήμουν εκεί, πίσω από τα δοκάρια, με μάτια γεμάτα θαυμασμό, να τον βλέπω να υφαίνει μαγικά το παιχνίδι, να παλεύει με ψυχή, να εμπνέει χωρίς να το επιδιώκει.

Ο Ρότζερ, με τις ιθαγενείς αυστραλιανές του ρίζες, κουβαλούσε μέσα του το πνεύμα της αρχέγονης γης. Είχε χάρη, είχε δύναμη, είχε εκείνη τη σπάνια ευγένεια ψυχής που κάνει έναν αθλητή να ξεπερνά τα όρια του γηπέδου και να γίνεται σύμβολο. Από παιδί τον θαύμαζα όχι μόνο για το ταλέντο του, αλλά για τη σιωπηλή σοφία που απέπνεε, τη σοφία των Πρώτων Αυστραλών, που ξέρουν να ακούν τη γη, τον άνεμο και τον ρυθμό της ζωής.

Σήμερα, καθώς η φωνή των φιλάθλων σβήνει σιγά σιγά και η μπάλα μένει ακίνητη στο χορτάρι, νιώθω πως φεύγει μαζί του κι ένα κομμάτι από την παιδική μου ψυχή. Μα η μορφή του, το χαμόγελό του και η μνήμη του παιχνιδιού του θα με συντροφεύουν πάντα, σαν εκείνα τα απογεύματα που το φως του ήλιου έλουζε το γήπεδο και ο Ρότζερ Ρίγκνεϊ έτρεχε ελεύθερος, όπως μόνο οι μεγάλοι ξέρουν να τρέχουν.

Με σεβασμό και αγάπη, εκφράζω τα πιο θερμά μου συλλυπητήρια προς την οικογένειά του, καθώς αποχαιρετά έναν αληθινό πρωταθλητή και έναν άνθρωπο που άφησε ανεξίτηλο αποτύπωμα στην ιστορία του αυστραλιανού φούτι και στις καρδιές όλων μας.