Ολοκληρώθηκε η ψηφιοποίηση των ληξιαρχικών βιβλίων των εκκλησιών της Λακωνίας

Ο Γρηγόρης Κόντος και η Κάρολ Κωστάκου-Πετράνεκ

με τον φωτογραφικό εξοπλισμό στην Ιερά Μητρόπολη Σπάρτης και Μονεμβασίας

(Μεταφρασμένο και ελαφρώς προσαρμοσμένο από «Greece 2019 – Church Books in Villages of Laconia Digitized» της Κάρολ Κωστάκου-Πετράνεκ που πρωτοδημοσιεύτηκε στις 17 Ιουλίου 2019 στην ιστοσελίδα «Spartan Roots (Σπαρτιατικές Ρίζες)»)

H αποστολή εξετελέσθη! Τα υπάρχοντα ληξιαρχικά βιβλία γεννήσεων, γάμων και θανάτων απ’ όλα τα χωριά της Λακωνίας που υπάγονται υπό την αρμοδιότητα της Ιεράς Μητρόπολης Σπάρτης και Μονεμβασίας, έχουν ψηφιοποιηθεί και διατηρηθεί. Υπό της οδηγίες του Επίσκοπου Ευστάθιου και την εποπτεία του Δημήτρη Σκιαδά, ιερείς από 139 χωριά μετέφεραν τα αρχεία τους στο γραφείο της Μητρόπολης στη Σπάρτη όπου και η ψηφιοποίηση πραγματοποιήθηκε.

Το έργο διοργανώθηκε από τον Γρηγόρη Κόντο, ειδικό ελληνικών αρχείων της εταιρίας MyHeritage, που παρείχε τον εξοπλισμό για την ψηφιακή απεικόνιση. Η επίπονη διαδικασία ψηφιοποίησης διεξήχθη από την αρχειοφύλακα Κάρολ Κωστάκου-Πετράνεκ, συνδιευθύντρια του Family History Center (Κέντρο Γενεαλογικής Ιστορίας) της Ουάσινγκτον, καθώς και συντονίστρια της σελίδας Spartan Roots (Σπαρτιατικές Ρίζες).

Τα εκκλησιαστικά αρχεία έχουν ανεκτίμητη σημασία στη γενεαλογική έρευνα, αφού παρέχουν δεδομένα πρωτογενών πηγών των σημαντικότερων ορόσημων της ζωής. Στην Ελλάδα, αυτά τα βιβλία μπορούν να εξεταστούν μόνο επί τόπου. Ίσως λίγες, αν όχι καμία, από τις ελληνικές εκκλησίες παρέχουν πρόσβαση στα αρχεία τους μέσω διαδικτύου. Το έργο τούτο είναι το πρώτο του είδους στην Ελλάδα και ο επίσκοπος Ευστάθιος πρέπει πιστωθεί και να επαινεθεί για την προνοητικότητα του να διατηρήσει τα αρχεία της Μητρόπολης και των χωριών της. Απ’ όσο γνωρίζουμε, είναι ο πρώτος επίσκοπος στην Ελλάδα να εγκρίνει ένα τέτοιο έργο. Το επόμενο καλοκαίρι θα τιμηθεί γι αυτό σε ειδική τελετή στη Σπάρτη.

Κάθε ιερέας που μας έφερε τα ληξιαρχικά του βιβλία έχει μια μονάδα δίσκου USB με τις εικόνες των σχετικών αρχείων ενώ η Μητρόπολη έχει ένα αντίγραφο των αρχείων από κάθε χωριό.

Λυπούμαστε διαπιστώνοντας πόση από την ιστορία μας έχει ήδη χαθεί. Μερικά από τα χωριά είναι εκατοντάδων ετών, αλλά τα ληξιαρχικά τους βιβλία μόνο πρόσφατα. Ρωτήσαμε τι συνέβη με τα αρχεία που λείπουν και απογοητευτήκαμε μαθαίνοντας ότι αμέτρητα είχαν με τα χρόνια φθαρεί, από υγρασία, μούχλα, και έντομα ή είχαν υποστεί ζημιές από νερά και τα είχαν πετάξει. Κάποια είχαν μεταχειριστεί ως προσάναμμα για φωτιά και άλλα καταστραφεί εν καιρώ πολέμου. Είδαμε επίσης και αρχεία που είχαν προσεκτικά αποκατασταθεί κι άλλα οικτρώς παραμελημένα.

Σε μελλοντική ανάρτησή μας θα περιγράψουμε λεπτομερώς τα αρχεία. Σήμερα απλά παρέχουμε πληροφορίες για κάθε χωριό και τα αρχεία του που έχουν ψηφιοποιηθεί. Μόλις μια χούφτα από εκκλησίες έχουν αρχεία που χρονολογούνται πριν από το 1900 και αυτά στον παρακάτω κατάλογο σημειώνονται με έναν αστερίσκο. Τα περισσότερα αρχεία αρχίζουν γύρω στο 1912, όταν και η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία εξέδωσε τυποποιημένα τετράδια.

Εάν επιθυμείτε να επικοινωνήσετε με κάποιο ιερέα χωριού, μπορείτε να βρείτε τον κατάλογο με όλες τις εκκλησίες που υπάγονται στη δικαιοδοσία της Μητρόπολης Σπάρτης ΕΔΩ.

Μερικά από αυτά τα αρχεία θα είναι τελικά σε απευθείας σύνδεση στο MyHeritage, αλλά με περιορισμούς λόγω προστασία της ιδιωτικής ζωής και στοιχεία εν ζωή ατόμων.