Ο Τόνυ
Μαλαβάζος με τους ευεργέτες Τζιμ και Στέλλα Τσαγκούρη |
Γράφει η Κατίνα Ροζακλή
«Μεγαλοπρεπές πορτρέτο του Βασιλιά για τα 2.500 χρόνια από τις Θερμοπύλες - Με πρωτοβουλία του Παλλακωνικού Συλλόγου και της Κοινότητας Καριτσιωτών»
Πολύ δραστήριοι παραμένουν ο Παλλακωνικός Σύλλογος και η Κοινότητα Καριτσιωτών της Νότιας Αυστραλίας, που πρόσφατα διοργάνωσαν από κοινού μια μεγάλη εκδήλωση για τον εορτασμό των 2.500 χρόνων από τη Μάχη των Θερμοπυλών. Η εκδήλωση επρόκειτο να πραγματοποιηθεί πριν από 4 χρόνια, αλλά λόγω των παγκόσμιων γεγονότων αναβλήθηκε και τελικά διεξήχθη στις 17 Φεβρουαρίου 2024.
Ένα εξαίρετο μέλος της Κοινότητας Καρίτσας, η κ. Κατίνα Ροζακλή στέλνει ανταπόκριση από την επιτυχημένη εκδήλωση, που έλαβε χώρα στο Παλλακωνικό Οικογενειακό Κέντρο Νοτίου Αυστραλίας στην Αδελαΐδα. Στο επίκεντρο βρέθηκε το μεγάλων διαστάσεων πορτρέτο του Βασιλιά Λεωνίδα που φιλοτέχνησε ο Αντώνης Μαλαβάζος και αποκαλύφθηκε στο πλαίσιο της βραδιάς.
Ταυτόχρονα, προέκυψε και μια αποκλειστική συνέντευξη με τον καλλιτέχνη, ο οποίος πέρασε σημαντικό μέρος της παιδικής του ηλικίας στην Καρίτσα Δ. Ευρώτα, τόπο καταγωγής των γονιών του (Μαλαβάζος και Χαγιά) και τη Σπάρτη. Στα λόγια του, αναγνωρίζει τον δάσκαλο του τοπικού σχολείου, κ. Κώστα Γιαννακούρα, που τον καθοδήγησε στις καλλιτεχνικές του αναζητήσεις.
Tο άρθρο της Κατίνας Ροζακλή που δημοσιεύτηκε στους «Greek City Times», περιγράφει λεπτομερώς την εκδήλωση και περιλαμβάνει αποσπάσματα από τους ομιλητές, συμπεριλαμβανομένου του Δρ. David Rafferty, από το Τμήμα Ιστορικών και Κλασικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Αδελαΐδας και τον ίδιο τον καλλιτέχνη.
Το κείμενο μεταφράστηκε από τον «Λακωνικό Τύπο», καθώς αφορά τη λακωνική κληρονομιά, τους Λάκωνες στη Διασπορά και τη διατήρηση της ιστορίας.
Γράφει η κ. Ροζακλή:
Ανάμεσα σε ένα φόντο χρυσού και μπλε ομιχλώδους φωτός, στέκεται ψηλός και περήφανος, με χρυσή πανοπλία που τονίζει τον μυώδη σκελετό του. Το ξίφος στο ένα χέρι, η βαριά του ασπίδα στο άλλο, κοιτάζει τον εχθρό του. Τα βέλη τους τρυπούν το χώμα στα πόδια του, γερά φυτεμένα σε έναν βράχο. Δύο κατακόκκινες λέξεις προσδιορίζουν αναμφισβήτητα αυτόν τον ατρόμητο πολεμιστή – «Μολών Λαβέ»!
Το βράδυ του Σαββάτου, σε ανάμνηση της επετείου των 2.500 χρόνων από τη Μάχη των Θερμοπυλών, οι κόκκινες βελούδινες κουρτίνες άνοιξαν με εντυπωσιακό τρόπο για να αποκαλύψουν τον επικό πίνακα του Βασιλιά Λεωνίδα της Σπάρτης, προκαλώντας μια αίσθηση υπερηφάνειας, θαυμασμού και εκτίμησης στο πλήθος που ήταν συγκεντρωμένο στο Παλλακωνικό Οικογενειακό Κέντρο Νότιας Αυστραλίας.
Η εκδήλωση παρουσιάστηκε από κοινού από τον Παλλακωνικό Σύλλογο Νότιας Αυστραλίας και την Κοινότητα Καριτσιωτών Νοτίου Αυστραλίας, με σχεδόν 300 παρευρισκόμενους, μεταξύ των οποίων ο υπουργός Τομ Κουτσαντώνης, ο γενικός πρόξενος της Ελλάδας κ. Γιώργος Ψιάχας και ο προσκεκλημένος ομιλητής Δρ. David Rafferty από την Τμήμα Ιστορικών και Κλασικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Αδελαΐδας. Εκπρόσωποι από λακωνικές οργανώσεις στη Μελβούρνη και το Μπρίσμπεϊν διέσχισαν τα σύνορα για να παρακολουθήσουν αυτό το σημαντικό γεγονός.
Ο Βασιλιάς Λεωνίδας είναι δημιουργία του καλλιτέχνη της Αδελαΐδας, Τόνυ Μαλαβάζου (Adoni Art), τα έργα του οποίου αναγνωρίζονται για τη δική τους προσωπικότητα: τολμηρά, εντυπωσιακά και σκόπιμα, κάθε έργο είναι σχολαστικά κατασκευασμένο με προσεκτική θεώρηση. Ωστόσο, αυτός ο πίνακας είναι ιδιαίτερα σημαντικός για τον καλλιτέχνη και για τη λακωνική κοινότητα της Νότιας Αυστραλίας, εξήγησε ο Μιχάλης Μαλαβάζος, πρόεδρος της Κοινότητας Καριτσιωτών. «Όταν σκεφτήκαμε αυτή την εκδήλωση, συμφωνήθηκε ότι χρειαζόμασταν μια ισχυρή σύνδεση με τη Νότια Αυστραλία για να συνδέσουμε αυτό το σημαντικό γεγονός με τη μεγάλη αυστραλιανή πολιτεία στην οποία έχουμε το προνόμιο να ζούμε εμείς οι Σπαρτιάτες απόγονοι. Αυτός είναι ο λόγος που αναθέσαμε στον διάσημο καλλιτέχνη της Αδελαΐδας, Τόνυ Μαλαβάζο, ο οποίος κατάγεται τόσο από την κληρονομιά της Λακωνίας όσο και της Καρίτσας, να αποτυπώσει το θέμα αυτής της εκδήλωσης ώστε να είναι διαχρονικό για τις επόμενες γενιές».
Η Καρίτσα, ένα λιτό χωριό με μεγάλη καρδιά, βρίσκεται 50 χλμ. ανατολικά της Σπάρτης, στους πρόποδες της γραφικής οροσειράς του Πάρνωνα. Όταν οι Καριτσιώτες μετανάστευσαν στη Νότια Αυστραλία, δεν μπορούσαν να φανταστούν ότι οι απόγονοί τους θα ξεπερνούσαν αριθμητικά τον σημερινό πληθυσμό του χωριού. Κύριος σκοπός της Κοινότητας Καριτσιωτών είναι η διατήρηση πολιτιστικών δεσμών με το πατρογονικό χωριό και η παροχή φιλανθρωπικής υποστήριξης στους Καριτσιώτες στην Αυστραλία και στην Ελλάδα.
Με τον δήμαρχο της πόλης Marion, Kris Hanna, και τον σύμβουλο της πόλης Unley, Stephen Finos, παρόντες, ο Μιχάλης Μαλαβάζος εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του και στα δύο συμβούλια για την υποστήριξή τους και στους δύο οργανισμούς όλα αυτά τα χρόνια. Ειδικότερα, αναγνώρισε την πρόσφατη οικονομική επιχορήγηση του Δημοτικού Συμβουλίου Unley στην Κοινότητα Καρίτσας για την προετοιμασία μιας ιστορικής έκδοσης για την Καριτσιώτικη μετανάστευση στην περιοχή του Unley και τη μακροχρόνια υποστήριξη που παρείχε το Δημοτικό Συμβούλιο Marion στον Παλλακωνικό Σύλλογο για τις εργασίες που πραγματοποιήθηκαν στο Οικογενειακό Κέντρο.
Την ευγνωμοσύνη της προς τα συμβούλια και την οργανωτική επιτροπή εξέφρασε και η πρόεδρος του Παλλακωνικού Συλλόγου, κ. Ντίνα Χούσσου.
Ο καλλιτέχνης κατάλαβε ότι η σημασία του έργου του θα ήταν σημαντική για πολλά χρόνια ακόμα. «Όπως κάθε Σπαρτιάτης, όταν σκέφτομαι τη Μάχη των Θερμοπυλών, νιώθω μια έντονη αίσθηση υπερηφάνειας. Είναι ένα μέρος αυτού που είμαστε. Νιώθω προνομιούχος που μπορώ να χρησιμοποιήσω την καλλιτεχνική μου ικανότητα για να τιμήσω τους προγόνους μας και να αφήσω μια κληρονομιά για τις μελλοντικές γενιές», είπε ο ίδιος.
Ο Τόνυ Μαλαβάζος ήταν αποφασισμένος να συλλάβει τον Λεωνίδα με το δικό του στυλ - έναν «Adoni Art Λεωνίδα»: «Η ιδέα μου βασίστηκε στο Μολών Λαβέ (Έλα να τα πάρεις!). Ήθελα να δείξω την τόλμη του Λεωνίδα, τόσο στη στάση όσο και στην έκφρασή του. Έπρεπε να δείξω ότι ήταν αληθινός Βασιλιάς -κάτι περισσότερο από πολεμιστής ή στρατιώτης. Ήταν ηγέτης και έπρεπε να φανεί σε κάθε πτυχή του αναστήματος του. Ήταν κόντρα στις πιθανότητες πριν καν φύγει για τη μάχη. Δεν ήταν μόνο σωματικό. Ο Λεωνίδας, ο στρατός του και οι άλλοι Έλληνες έπρεπε να χρησιμοποιήσουν και την ψυχική τους δύναμη».
Ο υπουργός Τομ Κουτσαντώνης ενίσχυσε τη σημασία της Μάχης των Θερμοπυλών, συνδέοντας την ανυπακοή του Λεωνίδα με τα θεμέλια του δυτικού πολιτισμού: «Αν ο Ξέρξης είχε νικήσει τους Έλληνες, αν είχε νικήσει και κατακτήσει την Αθήνα και όλη την Πελοπόννησο, ο Δυτικός Πολιτισμός όπως τον ξέρουμε δεν θα υπήρχε… Αυτή η περιφρόνηση ζει μέσα μας. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι όταν ο Χίτλερ κατακτούσε όλη την Ευρώπη, η πρώτη δυτική χώρα που ανέτρεψε οποιαδήποτε εισβολή από τις δυνάμεις του άξονα ήταν -ποιος;- οι κληρονόμοι αυτής της σπαρτιατικής ανυπακοής».
Ο γενικός πρόξενος, Γεώργιος Ψιάχας, αναφέρθηκε στην επιρροή της αντίστασης του Σπαρτιάτη στη σύγχρονη στρατιωτική και πολιτική ιστορία, ιδιαίτερα στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, παραθέτοντας τη διάσημη φράση του Ουίνστον Τσόρτσιλ, «επομένως, δεν θα πούμε ότι οι Έλληνες πολεμούν σαν ήρωες, αλλά ότι οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες» και το ποίημα του Καβάφη, Θερμοπύλες «Τιμή σε αυτούς που στη ζωή που κάνουν, ορίζουν και φυλάνε Θερμοπύλες».
Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, ο Δρ. David Rafferty συζήτησε την πολιτική επιτυχία της μάχης. Προσδιόρισε το μοντέλο συλλογικής δράσης της ηρωικής τελευταίας στάσης και πώς η θυσία των Σπαρτιατών (και των Θεσπιέων) βοήθησε στη δημιουργία εμπιστοσύνης μεταξύ των πόλεων για πρώτη φορά. «Ο πόλεμος θα μπορούσε ενδεχομένως να κερδηθεί μόνο αν παρέμεναν μαζί», ανέφερε. Δήλωσε ότι οι ενέργειες του Λεωνίδα έδειξαν σε όλους τους Έλληνες ότι οι Σπαρτιάτες σοβαρολογούσαν, λέγοντας ότι θα θυσιάζονταν για κάτι περισσότερο από τη Σπάρτη. «Δημιούργησαν έτσι αυτό το σύμβολο, αυτό το σημείο συγκέντρωσης, που συνέβαλε πολύ στη διατήρηση της συμμαχίας, με τρόπο που τους κρατούσε ενωμένους στη Σαλαμίνα και στις Πλαταιές όπου παρουσιάστηκε το ίδιο πρόβλημα».
Ο Δρ. Rafferty ενίσχυσε το υποκείμενο μήνυμα των Σπαρτιατών: «Αυτό που λέτε ότι θα κάνετε δεν έχει απαραίτητα μεγάλη σημασία μέχρι να το κάνετε πραγματικά». Οι καλεσμένοι αντήχησαν με αυτή τη δήλωση, κουνώντας καταφατικά το κεφάλι για την αναγνώριση ορισμένων από τις βασικές αξίες της ελληνικής ψυχής, όπως η ακεραιότητα, η πίστη και η εμπιστοσύνη.
Αυτή τη σταθερότητα και την αποφασιστικότητα ήθελε να αποτυπώσει ο Μαλαβάζος στη ζωγραφική του. «Όταν μου ζήτησαν να δημιουργήσω αυτό το κομμάτι, η ιδέα ήταν ξεκάθαρη στο μυαλό μου, αλλά καθώς ζωγράφιζα, συνέχισε να εξελίσσεται. Η τέχνη είναι έτσι -αυτό που έχεις στο μυαλό σου μπορεί συχνά να διαφέρει από το τελικό αποτέλεσμα. Πρέπει να εμπιστευτείς τη διαδικασία», υπογράμμισε.
Οι δυνατές πινελιές τονίζουν το δραματικό σκηνικό. «Ξεκίνησα με τα χρώματα του φόντου και δημιούργησα αντιθέσεις για να δώσω ορισμό και μετά δημιούργησα το περίγραμμα της ηρωικής μας φιγούρας. Χρησιμοποίησα μια πλίνθο για να ανυψώσω την κατάστασή του, ώστε να τον δείξω ως Βασιλιά που κυριαρχεί στο πεδίο της μάχης. Η εικόνα ενισχύεται με διαφανείς ακτίνες φωτός που ενισχύουν τη δύναμή του», περιέγραψε.
Ο Μαλαβάζος θυμάται: «Ως παιδί ζωγράφιζα πάντα, ακόμα και στα οικογενειακά γεύματα. Μπορώ να θυμηθώ όταν ήμουν περίπου 6 χρονών, σχεδίασα ένα πορτρέτο του πατέρα μου, ο οποίος ήταν σοκαρισμένος που όχι μόνο είχα σχεδιάσει το πρόσωπό του, αλλά είχα αρχίσει και τελειώσει το κομμάτι όσο καθόμασταν για φαγητό».
Το μακροχρόνιο πάθος του για την τέχνη εντοπίζεται στα σχολικά του χρόνια τόσο στην Αυστραλία όσο και στην Ελλάδα, όπου οι δάσκαλοι αναγνώρισαν και ενίσχυσαν το καλλιτεχνικό του ταλέντο. «Οι δάσκαλοί μου στο Δημοτικό Σχολείο Goodwood αναγνώρισαν ότι είχα ένα χάρισμα και έκαναν ό,τι μπορούσαν για να αναπτύξουν αυτό το ταλέντο. Όταν ήμουν 7 ετών, η οικογένειά μας μετακόμισε στην Ελλάδα. Με τη μαμά και τον μπαμπά να προέρχονται και οι δύο από την Καρίτσα, ήταν λογικό να επιστρέψουμε εκεί. Μείναμε εκεί για περίπου ένα χρόνο, όπου με έγραψαν στο δημοτικό σχολείο της περιοχής».
«Ένας από τους δασκάλους που μου έκανε εντύπωση, ακόμα και σήμερα, ήταν ο κ. Κώστας Γιαννακούρας. Έχει και ο ίδιος καλλιτεχνικό ταλέντο και νομίζω ότι αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους αφιέρωσε χρόνο για να ενθαρρύνει τις ικανότητές μου. Με έκανε να δω ότι αυτό που είχα ήταν ξεχωριστό. Θα είμαι για πάντα ευγνώμων για τον χρόνο που επένδυσε σε μένα και που με βοήθησε να δω την αξία μου, ακόμα και ως παιδί», αναπολεί ο Τόνυ Μαλαβάζος.
Η οικογένεια Μαλαβάζου μετακόμισε αργότερα στη Σπάρτη, όπου ο εκκολαπτόμενος καλλιτέχνης ολοκλήρωσε την πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Στο γυμνάσιο, θυμάται τα αγαπημένα του μαθήματα που ήταν η έκθεση (δοκίμιο), η μυθολογία, η ιστορία και -φυσικά- η τέχνη.
Στα 16 του, ο Μαλαβάζος με την οικογένειά του επέστρεψε στην Αδελαΐδα και ολοκλήρωσε τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση στο Γυμνάσιο Underdale. Σε όλη αυτή την περίοδο, συνέχισε να σκιτσάρει, ωστόσο η καλλιτεχνική του καριέρα άλλαξε για πάντα όταν ξεκίνησε στο Adelaide School of Art και είχε την ευκαιρία να επικεντρωθεί στην ανάπτυξη του δικού του μοναδικού στυλ.
Ο Μαλαβάζος ανέλαβε ρόλους που απείχαν πολύ από τον καλλιτεχνικό κόσμο. «Για σχεδόν δύο δεκαετίες εργάστηκα στη διαχείριση φιλοξενίας στο Adelaide Airport Chairman’s Lounge και ως συντονιστής Επιχειρήσεων σε εγκαταστάσεις φροντίδας ηλικιωμένων. Όλο αυτό το διάστημα συνέχισα να ζωγραφίζω ως δεύτερη δουλειά. Πριν από τέσσερα χρόνια παραιτήθηκα από το ρόλο μου ως συντονιστής Επιχειρήσεων στη μονάδα φροντίδας ηλικιωμένων για να επικεντρωθώ στην τέχνη μου με πλήρη απασχόληση».
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, ο Μιχαήλ Μαλαβάζος αναγνώρισε τη γενναιοδωρία του Δημήτρη Τσαγκούρη, δηλώνοντας ότι η συνεισφορά του κατέστησε δυνατή την απόκτηση αυτού του κομματιού. Σημείωσε δε, ότι ο ίδιος θα παραμείνει ιδιοκτήτης αυτού του σπουδαίου έργου τέχνης, αλλά ζήτησε να στεγαστεί μόνιμα στο Παλλακωνικό Οικογενειακό Κέντρο -απόφαση υπέρ του καλλιτέχνη. «Αυτό σημαίνει ότι είναι προσβάσιμος [ο πίνακας] στην ευρύτερη κοινότητα για να τον δει και να τον εκτιμήσει. Είναι ένα δυνατό κομμάτι που δεν δείχνει μόνο τη σωματική δύναμη των Σπαρτιατών, αλλά την αποφασιστικότητα μέσα τους. Ελπίζω ότι κάθε Σπαρτιάτης που κοιτάζει αυτό το κομμάτι νιώθει περηφάνια γνωρίζοντας ότι αυτό είναι ένα σημαντικό μέρος της ιστορίας του».
«Είναι ένα πράγμα για τον καλλιτέχνη να εκφράζει μια εικόνα ή μια ιδέα, ωστόσο η ερμηνεία είναι πάντα αυτή της οπτικής γωνίας του κοινού. Κάθε άτομο θα το διαβάσει διαφορετικά. Κάποιος μπορεί να δει τον πίνακα ως πορτρέτο ενός μεγάλου Σπαρτιάτη βασιλιά, ενώ κάποιος άλλος μπορεί να δει τον πίνακα ως μεταφορά δύναμης, ανθεκτικότητας και ηγεσίας. Υπάρχουν πολλά στοιχεία σε αυτό το κομμάτι, όπως διαφανείς πινελιές στο φόντο που υπογραμμίζουν την εμβληματική ιδιότητα ενός βασιλιά που είναι σχεδόν αθάνατος, ενώ η κυριαρχία του χρυσού συμβολίζει τη βασιλεία, τον ήλιο και την ίδια τη ζωή. Αλλά θα το αφήσω στο κοινό να κάνει τη δική του ερμηνεία», σημείωσε.
Τα τελευταία χρόνια το εργαστήρι «Adoni Art» έχει αποκτήσει δυναμική, απαιτώντας από τον Μαλαβάζο να επικεντρωθεί στα κατά παραγγελία έργα του, αλλά εξακολουθεί να καταφέρνει να υποστηρίζει τις φιλανθρωπικές προσπάθειες, δωρίζοντας σε οργανισμούς έργα που είναι βαθιά προσωπικά γι’ αυτόν. Πρόσφατα, δώρισε τον εξαίσιο πίνακά του με τίτλο «Θρησκεία και Πνευματικότητα», που αυτή τη στιγμή δημοπρατείται διαδικτυακά, με όλα τα έσοδα να διατίθενται στην Κοινότητα Καριτσιωτών και στον Παλλακωνικό Σύλλογο για την υποστήριξη των φιλανθρωπικών τους δράσεων.
Ο Μαλαβάζος περιγράφει τη ζωγραφική του ως μια σύγχρονη έκφραση της διατήρησης της πίστης μέσα από την τοιχογραφία της ζωής. «Το φως γεμίζει τον καμβά, δημιουργώντας θετική ενέργεια, ενώ τα στοιχεία της ζωής, που απεικονίζονται με χρώμα, συγχωνεύονται αρμονικά με την ίδια τη ζωή με τη μορφή φύλλων και λουλουδιών. Στην καρδιά της εικόνας, δεμένα μεταξύ τους με σχοινιά, ένα καρφί και ένα σφυρί σχηματίζουν έναν σταυρό, στολισμένο με ένα αγκάθινο στέμμα του οποίου το στέλεχος υφαίνει γύρω από το σταυρό για να γίνει ένα με τα στοιχεία».
Πάνω από 130 πίνακές του έχουν παρουσιαστεί σε εκθέσεις στο Σίδνεϊ και την Αδελαΐδα: Emotions and Dames (2007), Colors (2008), Inspirational Women (2016) και Girls, Girls, Girls! (2018). Ο καλλιτέχνης διατηρεί ισχυρή παρουσία στα social media για να μοιράζεται τα έργα του με ένα ευρύτερο κοινό, πέρα από τα όρια των εκθέσεων.
Αυτοαποκαλούμενος τελειομανής, ο Μαλαβάζος προσπαθεί πάντα να βελτιώνει τη δουλειά του. «Η συνεχής εξέλιξή μου μέσα από τις εμπειρίες της ζωής αντικατοπτρίζεται στις καλλιτεχνικές μου ερμηνείες... Βελτιώνω συνεχώς το μοναδικό μου στυλ και τεχνική με κάθε έργο τέχνης που δημιουργώ. Μου αρέσει να κάνω αυτό που κάνω. Μερικές φορές εξουθενώνομαι σωματικά, αλλά συναισθηματικά με επαναφορτίζει. Απορροφώμαι σε αυτόν τον “άλλο κόσμο” όπου ξεχνάω τον χρόνο, οι ώρες περνούν. Με γεμίζει και με κρατάει ικανοποιημένο».
Ο Μαλαβάζος βάζει με έμφαση το ένα χέρι στην καρδιά του: «Μπορώ να εκφράσω αυτό που νιώθω. Αν αγαπάς αυτό που κάνεις, βάζεις τα συναισθήματά σου στον καμβά -δεν κρατιέσαι, δεν ακολουθείς τους κανόνες. Αφήνεσαι και όλα βγαίνουν μέσα από τη ζωγραφιά σου. Ως καλλιτέχνες, διοχετεύουμε τις ενέργειές μας για να εκφράσουμε αυτό που νιώθουμε». Σταματάει για μια στιγμή και αφήνει ένα μικρό γέλιο… «Και ακολούθησε αυτό που θέλει ο πελάτης», λέει. Στο τέλος, χαμογελά με πληρότητα: «Μπορώ να το κάνω αυτό για το υπόλοιπο της ζωής μου».
Το βράδυ του Σαββάτου, σε ανάμνηση της επετείου των 2.500 χρόνων από τη Μάχη των Θερμοπυλών, οι κόκκινες βελούδινες κουρτίνες άνοιξαν με εντυπωσιακό τρόπο για να αποκαλύψουν τον επικό πίνακα του Βασιλιά Λεωνίδα της Σπάρτης, προκαλώντας μια αίσθηση υπερηφάνειας, θαυμασμού και εκτίμησης στο πλήθος που ήταν συγκεντρωμένο στο Παλλακωνικό Οικογενειακό Κέντρο Νότιας Αυστραλίας.
Η εκδήλωση παρουσιάστηκε από κοινού από τον Παλλακωνικό Σύλλογο Νότιας Αυστραλίας και την Κοινότητα Καριτσιωτών Νοτίου Αυστραλίας, με σχεδόν 300 παρευρισκόμενους, μεταξύ των οποίων ο υπουργός Τομ Κουτσαντώνης, ο γενικός πρόξενος της Ελλάδας κ. Γιώργος Ψιάχας και ο προσκεκλημένος ομιλητής Δρ. David Rafferty από την Τμήμα Ιστορικών και Κλασικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Αδελαΐδας. Εκπρόσωποι από λακωνικές οργανώσεις στη Μελβούρνη και το Μπρίσμπεϊν διέσχισαν τα σύνορα για να παρακολουθήσουν αυτό το σημαντικό γεγονός.
Ο Βασιλιάς Λεωνίδας είναι δημιουργία του καλλιτέχνη της Αδελαΐδας, Τόνυ Μαλαβάζου (Adoni Art), τα έργα του οποίου αναγνωρίζονται για τη δική τους προσωπικότητα: τολμηρά, εντυπωσιακά και σκόπιμα, κάθε έργο είναι σχολαστικά κατασκευασμένο με προσεκτική θεώρηση. Ωστόσο, αυτός ο πίνακας είναι ιδιαίτερα σημαντικός για τον καλλιτέχνη και για τη λακωνική κοινότητα της Νότιας Αυστραλίας, εξήγησε ο Μιχάλης Μαλαβάζος, πρόεδρος της Κοινότητας Καριτσιωτών. «Όταν σκεφτήκαμε αυτή την εκδήλωση, συμφωνήθηκε ότι χρειαζόμασταν μια ισχυρή σύνδεση με τη Νότια Αυστραλία για να συνδέσουμε αυτό το σημαντικό γεγονός με τη μεγάλη αυστραλιανή πολιτεία στην οποία έχουμε το προνόμιο να ζούμε εμείς οι Σπαρτιάτες απόγονοι. Αυτός είναι ο λόγος που αναθέσαμε στον διάσημο καλλιτέχνη της Αδελαΐδας, Τόνυ Μαλαβάζο, ο οποίος κατάγεται τόσο από την κληρονομιά της Λακωνίας όσο και της Καρίτσας, να αποτυπώσει το θέμα αυτής της εκδήλωσης ώστε να είναι διαχρονικό για τις επόμενες γενιές».
Η Καρίτσα, ένα λιτό χωριό με μεγάλη καρδιά, βρίσκεται 50 χλμ. ανατολικά της Σπάρτης, στους πρόποδες της γραφικής οροσειράς του Πάρνωνα. Όταν οι Καριτσιώτες μετανάστευσαν στη Νότια Αυστραλία, δεν μπορούσαν να φανταστούν ότι οι απόγονοί τους θα ξεπερνούσαν αριθμητικά τον σημερινό πληθυσμό του χωριού. Κύριος σκοπός της Κοινότητας Καριτσιωτών είναι η διατήρηση πολιτιστικών δεσμών με το πατρογονικό χωριό και η παροχή φιλανθρωπικής υποστήριξης στους Καριτσιώτες στην Αυστραλία και στην Ελλάδα.
Με τον δήμαρχο της πόλης Marion, Kris Hanna, και τον σύμβουλο της πόλης Unley, Stephen Finos, παρόντες, ο Μιχάλης Μαλαβάζος εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του και στα δύο συμβούλια για την υποστήριξή τους και στους δύο οργανισμούς όλα αυτά τα χρόνια. Ειδικότερα, αναγνώρισε την πρόσφατη οικονομική επιχορήγηση του Δημοτικού Συμβουλίου Unley στην Κοινότητα Καρίτσας για την προετοιμασία μιας ιστορικής έκδοσης για την Καριτσιώτικη μετανάστευση στην περιοχή του Unley και τη μακροχρόνια υποστήριξη που παρείχε το Δημοτικό Συμβούλιο Marion στον Παλλακωνικό Σύλλογο για τις εργασίες που πραγματοποιήθηκαν στο Οικογενειακό Κέντρο.
Την ευγνωμοσύνη της προς τα συμβούλια και την οργανωτική επιτροπή εξέφρασε και η πρόεδρος του Παλλακωνικού Συλλόγου, κ. Ντίνα Χούσσου.
Ο καλλιτέχνης κατάλαβε ότι η σημασία του έργου του θα ήταν σημαντική για πολλά χρόνια ακόμα. «Όπως κάθε Σπαρτιάτης, όταν σκέφτομαι τη Μάχη των Θερμοπυλών, νιώθω μια έντονη αίσθηση υπερηφάνειας. Είναι ένα μέρος αυτού που είμαστε. Νιώθω προνομιούχος που μπορώ να χρησιμοποιήσω την καλλιτεχνική μου ικανότητα για να τιμήσω τους προγόνους μας και να αφήσω μια κληρονομιά για τις μελλοντικές γενιές», είπε ο ίδιος.
Ο Τόνυ Μαλαβάζος ήταν αποφασισμένος να συλλάβει τον Λεωνίδα με το δικό του στυλ - έναν «Adoni Art Λεωνίδα»: «Η ιδέα μου βασίστηκε στο Μολών Λαβέ (Έλα να τα πάρεις!). Ήθελα να δείξω την τόλμη του Λεωνίδα, τόσο στη στάση όσο και στην έκφρασή του. Έπρεπε να δείξω ότι ήταν αληθινός Βασιλιάς -κάτι περισσότερο από πολεμιστής ή στρατιώτης. Ήταν ηγέτης και έπρεπε να φανεί σε κάθε πτυχή του αναστήματος του. Ήταν κόντρα στις πιθανότητες πριν καν φύγει για τη μάχη. Δεν ήταν μόνο σωματικό. Ο Λεωνίδας, ο στρατός του και οι άλλοι Έλληνες έπρεπε να χρησιμοποιήσουν και την ψυχική τους δύναμη».
Ο υπουργός Τομ Κουτσαντώνης ενίσχυσε τη σημασία της Μάχης των Θερμοπυλών, συνδέοντας την ανυπακοή του Λεωνίδα με τα θεμέλια του δυτικού πολιτισμού: «Αν ο Ξέρξης είχε νικήσει τους Έλληνες, αν είχε νικήσει και κατακτήσει την Αθήνα και όλη την Πελοπόννησο, ο Δυτικός Πολιτισμός όπως τον ξέρουμε δεν θα υπήρχε… Αυτή η περιφρόνηση ζει μέσα μας. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι όταν ο Χίτλερ κατακτούσε όλη την Ευρώπη, η πρώτη δυτική χώρα που ανέτρεψε οποιαδήποτε εισβολή από τις δυνάμεις του άξονα ήταν -ποιος;- οι κληρονόμοι αυτής της σπαρτιατικής ανυπακοής».
Ο γενικός πρόξενος, Γεώργιος Ψιάχας, αναφέρθηκε στην επιρροή της αντίστασης του Σπαρτιάτη στη σύγχρονη στρατιωτική και πολιτική ιστορία, ιδιαίτερα στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, παραθέτοντας τη διάσημη φράση του Ουίνστον Τσόρτσιλ, «επομένως, δεν θα πούμε ότι οι Έλληνες πολεμούν σαν ήρωες, αλλά ότι οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες» και το ποίημα του Καβάφη, Θερμοπύλες «Τιμή σε αυτούς που στη ζωή που κάνουν, ορίζουν και φυλάνε Θερμοπύλες».
Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, ο Δρ. David Rafferty συζήτησε την πολιτική επιτυχία της μάχης. Προσδιόρισε το μοντέλο συλλογικής δράσης της ηρωικής τελευταίας στάσης και πώς η θυσία των Σπαρτιατών (και των Θεσπιέων) βοήθησε στη δημιουργία εμπιστοσύνης μεταξύ των πόλεων για πρώτη φορά. «Ο πόλεμος θα μπορούσε ενδεχομένως να κερδηθεί μόνο αν παρέμεναν μαζί», ανέφερε. Δήλωσε ότι οι ενέργειες του Λεωνίδα έδειξαν σε όλους τους Έλληνες ότι οι Σπαρτιάτες σοβαρολογούσαν, λέγοντας ότι θα θυσιάζονταν για κάτι περισσότερο από τη Σπάρτη. «Δημιούργησαν έτσι αυτό το σύμβολο, αυτό το σημείο συγκέντρωσης, που συνέβαλε πολύ στη διατήρηση της συμμαχίας, με τρόπο που τους κρατούσε ενωμένους στη Σαλαμίνα και στις Πλαταιές όπου παρουσιάστηκε το ίδιο πρόβλημα».
Ο Δρ. Rafferty ενίσχυσε το υποκείμενο μήνυμα των Σπαρτιατών: «Αυτό που λέτε ότι θα κάνετε δεν έχει απαραίτητα μεγάλη σημασία μέχρι να το κάνετε πραγματικά». Οι καλεσμένοι αντήχησαν με αυτή τη δήλωση, κουνώντας καταφατικά το κεφάλι για την αναγνώριση ορισμένων από τις βασικές αξίες της ελληνικής ψυχής, όπως η ακεραιότητα, η πίστη και η εμπιστοσύνη.
Αυτή τη σταθερότητα και την αποφασιστικότητα ήθελε να αποτυπώσει ο Μαλαβάζος στη ζωγραφική του. «Όταν μου ζήτησαν να δημιουργήσω αυτό το κομμάτι, η ιδέα ήταν ξεκάθαρη στο μυαλό μου, αλλά καθώς ζωγράφιζα, συνέχισε να εξελίσσεται. Η τέχνη είναι έτσι -αυτό που έχεις στο μυαλό σου μπορεί συχνά να διαφέρει από το τελικό αποτέλεσμα. Πρέπει να εμπιστευτείς τη διαδικασία», υπογράμμισε.
Οι δυνατές πινελιές τονίζουν το δραματικό σκηνικό. «Ξεκίνησα με τα χρώματα του φόντου και δημιούργησα αντιθέσεις για να δώσω ορισμό και μετά δημιούργησα το περίγραμμα της ηρωικής μας φιγούρας. Χρησιμοποίησα μια πλίνθο για να ανυψώσω την κατάστασή του, ώστε να τον δείξω ως Βασιλιά που κυριαρχεί στο πεδίο της μάχης. Η εικόνα ενισχύεται με διαφανείς ακτίνες φωτός που ενισχύουν τη δύναμή του», περιέγραψε.
Ο Μαλαβάζος θυμάται: «Ως παιδί ζωγράφιζα πάντα, ακόμα και στα οικογενειακά γεύματα. Μπορώ να θυμηθώ όταν ήμουν περίπου 6 χρονών, σχεδίασα ένα πορτρέτο του πατέρα μου, ο οποίος ήταν σοκαρισμένος που όχι μόνο είχα σχεδιάσει το πρόσωπό του, αλλά είχα αρχίσει και τελειώσει το κομμάτι όσο καθόμασταν για φαγητό».
Το μακροχρόνιο πάθος του για την τέχνη εντοπίζεται στα σχολικά του χρόνια τόσο στην Αυστραλία όσο και στην Ελλάδα, όπου οι δάσκαλοι αναγνώρισαν και ενίσχυσαν το καλλιτεχνικό του ταλέντο. «Οι δάσκαλοί μου στο Δημοτικό Σχολείο Goodwood αναγνώρισαν ότι είχα ένα χάρισμα και έκαναν ό,τι μπορούσαν για να αναπτύξουν αυτό το ταλέντο. Όταν ήμουν 7 ετών, η οικογένειά μας μετακόμισε στην Ελλάδα. Με τη μαμά και τον μπαμπά να προέρχονται και οι δύο από την Καρίτσα, ήταν λογικό να επιστρέψουμε εκεί. Μείναμε εκεί για περίπου ένα χρόνο, όπου με έγραψαν στο δημοτικό σχολείο της περιοχής».
«Ένας από τους δασκάλους που μου έκανε εντύπωση, ακόμα και σήμερα, ήταν ο κ. Κώστας Γιαννακούρας. Έχει και ο ίδιος καλλιτεχνικό ταλέντο και νομίζω ότι αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους αφιέρωσε χρόνο για να ενθαρρύνει τις ικανότητές μου. Με έκανε να δω ότι αυτό που είχα ήταν ξεχωριστό. Θα είμαι για πάντα ευγνώμων για τον χρόνο που επένδυσε σε μένα και που με βοήθησε να δω την αξία μου, ακόμα και ως παιδί», αναπολεί ο Τόνυ Μαλαβάζος.
Η οικογένεια Μαλαβάζου μετακόμισε αργότερα στη Σπάρτη, όπου ο εκκολαπτόμενος καλλιτέχνης ολοκλήρωσε την πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Στο γυμνάσιο, θυμάται τα αγαπημένα του μαθήματα που ήταν η έκθεση (δοκίμιο), η μυθολογία, η ιστορία και -φυσικά- η τέχνη.
Στα 16 του, ο Μαλαβάζος με την οικογένειά του επέστρεψε στην Αδελαΐδα και ολοκλήρωσε τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση στο Γυμνάσιο Underdale. Σε όλη αυτή την περίοδο, συνέχισε να σκιτσάρει, ωστόσο η καλλιτεχνική του καριέρα άλλαξε για πάντα όταν ξεκίνησε στο Adelaide School of Art και είχε την ευκαιρία να επικεντρωθεί στην ανάπτυξη του δικού του μοναδικού στυλ.
Ο Μαλαβάζος ανέλαβε ρόλους που απείχαν πολύ από τον καλλιτεχνικό κόσμο. «Για σχεδόν δύο δεκαετίες εργάστηκα στη διαχείριση φιλοξενίας στο Adelaide Airport Chairman’s Lounge και ως συντονιστής Επιχειρήσεων σε εγκαταστάσεις φροντίδας ηλικιωμένων. Όλο αυτό το διάστημα συνέχισα να ζωγραφίζω ως δεύτερη δουλειά. Πριν από τέσσερα χρόνια παραιτήθηκα από το ρόλο μου ως συντονιστής Επιχειρήσεων στη μονάδα φροντίδας ηλικιωμένων για να επικεντρωθώ στην τέχνη μου με πλήρη απασχόληση».
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, ο Μιχαήλ Μαλαβάζος αναγνώρισε τη γενναιοδωρία του Δημήτρη Τσαγκούρη, δηλώνοντας ότι η συνεισφορά του κατέστησε δυνατή την απόκτηση αυτού του κομματιού. Σημείωσε δε, ότι ο ίδιος θα παραμείνει ιδιοκτήτης αυτού του σπουδαίου έργου τέχνης, αλλά ζήτησε να στεγαστεί μόνιμα στο Παλλακωνικό Οικογενειακό Κέντρο -απόφαση υπέρ του καλλιτέχνη. «Αυτό σημαίνει ότι είναι προσβάσιμος [ο πίνακας] στην ευρύτερη κοινότητα για να τον δει και να τον εκτιμήσει. Είναι ένα δυνατό κομμάτι που δεν δείχνει μόνο τη σωματική δύναμη των Σπαρτιατών, αλλά την αποφασιστικότητα μέσα τους. Ελπίζω ότι κάθε Σπαρτιάτης που κοιτάζει αυτό το κομμάτι νιώθει περηφάνια γνωρίζοντας ότι αυτό είναι ένα σημαντικό μέρος της ιστορίας του».
«Είναι ένα πράγμα για τον καλλιτέχνη να εκφράζει μια εικόνα ή μια ιδέα, ωστόσο η ερμηνεία είναι πάντα αυτή της οπτικής γωνίας του κοινού. Κάθε άτομο θα το διαβάσει διαφορετικά. Κάποιος μπορεί να δει τον πίνακα ως πορτρέτο ενός μεγάλου Σπαρτιάτη βασιλιά, ενώ κάποιος άλλος μπορεί να δει τον πίνακα ως μεταφορά δύναμης, ανθεκτικότητας και ηγεσίας. Υπάρχουν πολλά στοιχεία σε αυτό το κομμάτι, όπως διαφανείς πινελιές στο φόντο που υπογραμμίζουν την εμβληματική ιδιότητα ενός βασιλιά που είναι σχεδόν αθάνατος, ενώ η κυριαρχία του χρυσού συμβολίζει τη βασιλεία, τον ήλιο και την ίδια τη ζωή. Αλλά θα το αφήσω στο κοινό να κάνει τη δική του ερμηνεία», σημείωσε.
Τα τελευταία χρόνια το εργαστήρι «Adoni Art» έχει αποκτήσει δυναμική, απαιτώντας από τον Μαλαβάζο να επικεντρωθεί στα κατά παραγγελία έργα του, αλλά εξακολουθεί να καταφέρνει να υποστηρίζει τις φιλανθρωπικές προσπάθειες, δωρίζοντας σε οργανισμούς έργα που είναι βαθιά προσωπικά γι’ αυτόν. Πρόσφατα, δώρισε τον εξαίσιο πίνακά του με τίτλο «Θρησκεία και Πνευματικότητα», που αυτή τη στιγμή δημοπρατείται διαδικτυακά, με όλα τα έσοδα να διατίθενται στην Κοινότητα Καριτσιωτών και στον Παλλακωνικό Σύλλογο για την υποστήριξη των φιλανθρωπικών τους δράσεων.
Ο Μαλαβάζος περιγράφει τη ζωγραφική του ως μια σύγχρονη έκφραση της διατήρησης της πίστης μέσα από την τοιχογραφία της ζωής. «Το φως γεμίζει τον καμβά, δημιουργώντας θετική ενέργεια, ενώ τα στοιχεία της ζωής, που απεικονίζονται με χρώμα, συγχωνεύονται αρμονικά με την ίδια τη ζωή με τη μορφή φύλλων και λουλουδιών. Στην καρδιά της εικόνας, δεμένα μεταξύ τους με σχοινιά, ένα καρφί και ένα σφυρί σχηματίζουν έναν σταυρό, στολισμένο με ένα αγκάθινο στέμμα του οποίου το στέλεχος υφαίνει γύρω από το σταυρό για να γίνει ένα με τα στοιχεία».
Πάνω από 130 πίνακές του έχουν παρουσιαστεί σε εκθέσεις στο Σίδνεϊ και την Αδελαΐδα: Emotions and Dames (2007), Colors (2008), Inspirational Women (2016) και Girls, Girls, Girls! (2018). Ο καλλιτέχνης διατηρεί ισχυρή παρουσία στα social media για να μοιράζεται τα έργα του με ένα ευρύτερο κοινό, πέρα από τα όρια των εκθέσεων.
Αυτοαποκαλούμενος τελειομανής, ο Μαλαβάζος προσπαθεί πάντα να βελτιώνει τη δουλειά του. «Η συνεχής εξέλιξή μου μέσα από τις εμπειρίες της ζωής αντικατοπτρίζεται στις καλλιτεχνικές μου ερμηνείες... Βελτιώνω συνεχώς το μοναδικό μου στυλ και τεχνική με κάθε έργο τέχνης που δημιουργώ. Μου αρέσει να κάνω αυτό που κάνω. Μερικές φορές εξουθενώνομαι σωματικά, αλλά συναισθηματικά με επαναφορτίζει. Απορροφώμαι σε αυτόν τον “άλλο κόσμο” όπου ξεχνάω τον χρόνο, οι ώρες περνούν. Με γεμίζει και με κρατάει ικανοποιημένο».
Ο Μαλαβάζος βάζει με έμφαση το ένα χέρι στην καρδιά του: «Μπορώ να εκφράσω αυτό που νιώθω. Αν αγαπάς αυτό που κάνεις, βάζεις τα συναισθήματά σου στον καμβά -δεν κρατιέσαι, δεν ακολουθείς τους κανόνες. Αφήνεσαι και όλα βγαίνουν μέσα από τη ζωγραφιά σου. Ως καλλιτέχνες, διοχετεύουμε τις ενέργειές μας για να εκφράσουμε αυτό που νιώθουμε». Σταματάει για μια στιγμή και αφήνει ένα μικρό γέλιο… «Και ακολούθησε αυτό που θέλει ο πελάτης», λέει. Στο τέλος, χαμογελά με πληρότητα: «Μπορώ να το κάνω αυτό για το υπόλοιπο της ζωής μου».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου