Ο καιρός στο χωριό μας

Σάββατο 10 Δεκεμβρίου 2022

«Σώσε με, για να σωθείς» | Μικρό βίντεο με μήνυμα να μείνει ανέγγιχτο το Μαίναλο και όλα τα όμορφα βουνά μας

 

«Ζητάμε το Μαίναλο να μείνει ανέγγιχτο !
θέλουμε τα ελληνικά βουνά ελεύθερα και ζωντανά!»

«Ένας αετός γίνεται κορίτσι και σε παίρνει από το χέρι για να σου δείξει την καταστροφή που έχει μπει στο σπίτι σου με ύπουλο τρόπο. Η φύση ζητά τη βοήθειά σου. Όταν σκοτώνεται ένα πουλί κάτι λείπει από αυτόν τον κόσμο. Όταν σκοτώνεται ένα πουλί, σκοτώνεται η ανθρωπιά σου. Αν σώσεις τη φύση θα σωθείς... Αν σώσεις τη φύση, θα σώσεις τον άνθρωπο.»

Με αφορμή την έγκριση που έδωσε η Ρ.Α.Ε. (Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας) για την δημιουργία αιολικού πάρκου στο Μαίναλο και την γενικότερη αλόγιστη διασπορά ανεμογεννητριών σε ολόκληρη τη χώρα, η ομάδα παραγωγής του «Σώσε με, ια να σωθείς» επιδιώκει να διαμαρτυρηθεί με εικαστικό τρόπο για την καταστροφή που συμβαίνει στο περιβάλλον της Ελλάδας και τις συνέπειες αυτών των «επενδύσεων» στις ζωές των ανθρώπων. Φαίνεται ότι η «πράσινη ανάπτυξη», με τον τρόπο που εφαρμόζεται στην Ελλάδα, μόνο πράσινη δεν είναι, αφού κατακρεουργεί κάθε παρθένο βουνό και δάσος με απώτερο σκοπό το κέρδος ολίγων και συγκεκριμένων μεγαλο-επιχειρηματιών.

Η ομάδα παραγωγής του «Σώσε με για να σωθείς» ευελπιστεί να ευαισθητοποιήσει και να κινητοποιήσει πολίτες, φορείς και άρχοντες στοχεύοντας στην παύση της δημιουργίας μεγάλων αιολικών πάρκων στα υπέροχα βουνά της χώρας μας. Βουνά που βραβεύονται διεθνώς για την ομορφιά τους, κάνοντας τον εναλλακτικό και φυσιολατρικό τουρισμό να ανθίζει. Βουνά και δάση που αποτελούν το σπίτι τόσο ζώων και φυτών όσο και ανθρώπων.»

Παρασκευή 25 Νοεμβρίου 2022

Horrific Nazi execution of 118 Spartans on 26 November 1943 one of the blackest days in our history's calendar

A child’s remembrance of 
living through the Nazi atrocity against the ‘118 Spartans’ in autumn 1943

By Leonidas Petrakis
Centre for Spartan and Peloponnesian Studies
The University of Nottingham


The Thermopylae epigram of 11 August 480 BC was once more engraved in blood at Monodendri on
26 November 1943 AD

“Go tell the Spartans, stranger passing by, that here obedient to their laws we lie.”

Introduction

It is well documented that the Nazis committed many horrific acts of violence against civilians in occupied Greece during World War II. The ferocity and brutality of the German occupiers intensified greatly as the Resistance was strengthening in 1943, and the capitulation of Italy forced them to assume sole responsibility for the Occupation. In their open warfare against the civilians they had the eager participation of Greek collaborators. Kalavryta, Kandanos, Distomo are well documented and known cases of Nazi brutality, but the atrocity against the Spartiates in the autumn of 1943, although extensively documented, is less well known. 

The intent of this paper is not to retell that atrocity against the Spartiates, but rather to share my remembrances of the horrific events as I lived them as a youngster, and as I still remember them decades later. Although very young at that time, I have a very clear recollection of the associated reign of terror, the curfews, the bloka (blocking-off streets or coffee shops to sweep and pick up hostages), the night time raids with help from masked collaborators who pointed houses of potential hostages, their transportation out of Sparta after briefly being detained in the municipal prison, the execution of the 118 hostages, their burial, and the devastating effect on the entire town. These I detailed in my memoir of the period, and my recounting here is based on that publication.

The coming of the Germans and the martyrdom of the 118 Spartiates in November 1943

I was six years old when the Germans came to Greece in April 1941. Our first encounter with them was when German dive-bombers were searching out retreating British troops, who were trying to reach the coast to be evacuated. After the first air raid we left the city for nearby villages, and on our way we met and talked with British soldiers who were hiding under the plane trees by the riverside or under the bridges. The Italians, who had been held prisoners in the high school for boys, were initially responsible for the administration of occupied Sparta, but the Germans returned in 1943. The famine during the exceptionally harsh winter of 1941-2; the curfews; the incidents of the budding Resistance movement; my school (second elementary near the ruins of the ancient acropolis and theatre) being taken over by the occupiers which forced us to hold first grade classes in the basement of a building across the Menelaion hotel while they broke our desks by throwing them from the roof for use as fire wood; the periodic executions; the terror of encountering the Tagmatasfalistes, men of the Security Battalion (indistinguishable in their uniforms and weapons from the Germans as they would set out from Sparta for joint operations against the Resistance antartes, burning and looting their villages; the clandestinely received BBC news that adults would whisper to one another; the requirement that we leave unlocked our front doors so patrols could enter at will and inspect who was in a house at any particular moment (I was in my bed one midnight when a soldier lifted my blanket shining a torch into my eyes as I trembled in terror); their taking over houses and restricting the owners to part of their homes: all these formed a kaleidoscope of impressions that to this day remain vivid.

The coming of the Germans into the city in formation was particularly fear-inducing. They stopped near the Eurotas bridge, and then marched, menacing in perfect formation, to the Menelaion hotel. We used to make fun of the Carabinieri laughing behind their backs and recalling the Sophia Vembo derisive songs, but the Germans filled us with terror. And despite the successes of the allies and of the Resistance, we were numb, especially when rumours came that the Germans had set a ratio of fifty Greeks to be executed for every one German soldier who would be killed.

This is how I remembered those events.

Things had become very difficult by late summer of 1943. The more successes the Resistance had in the country and the Allies on all fronts, the harsher and more vindictive the Germans and their collaborators – now wearing German uniforms - became.

In November another disaster struck. The antartes had been setting up ambushes and conducting raids against the Germans. After an ambush near our town, the Germans announced reprisals, and set up roadblocks arresting people in the streets and in the coffee houses. They instituted an even stricter curfew. Terrified, we shut ourselves inside our houses and kept watch from behind the closed windows. Around midnight we saw soldiers and a few civilians wearing masks. There was also barba-Yiannis, the tavern-keeper, without a mask. They arrested the young pharmacist next door and the high school teacher across the street. Uncle Nikos climbed over the back yard wall and jumped in barba-Stamati’s garden, escaped and joined the Resistance.

They arrested 119 people, mostly men, but some women and at least one boy. They took many who were in the Resistance, but also people who were not, but had been falsely accused because of personal grudges. The following day many people assembled outside the prison where the hostages had been taken. They were pleading, crying, asking for information. What was to happen to the hostages? Late in the afternoon the police ordered everyone away from the prison, but relatives were allowed to bring clothing and food; and they were told that the Germans would interrogate and then decide separately for each hostage. A couple of days later the Germans took the hostages in three lorries to Tripoli (some said Athens) for ‘interrogation’. We rushed to the main road leading out of the city, to the same spot where we had seen the arrival of the German troops earlier.

Military trucks full of soldiers appeared and then the three lorries with the hostages standing like cattle on the way to the slaughterhouse. The Germans and Security Battalion recruits did not let us get close to the convoy and everyone was trying to find their loved one from far away with eyes full of tears. Late in November all hostages, except one, were massacred by the Germans in the most savage way.

That November morning I went up to the bishopric for the morning syssition. Two neighbourhood kids and I arrived early. We found Mrs. Fotini and the other women tearful and agitated. Instead of preparing the syssition, they were huddling together, saying the names of the hostages who had been executed.

The 118 were executed near the Chani at Monodentri. They were killed to teach us all a lesson, even those not active in the Resistance, for we were only Greeks after all, our lives were cheap and did not count, the only thing that counted was the new order of things, what the Führer had decreed - explosions, plunder, setting fire to churches and crops, and since many still resisted or refused to cooperate or would not inform on their compatriots, then they deserved the gallows and the execution squad, in a ratio of fifty Greeks to one German, despite the fact that they were innocent people, women and children, old people, they were not humans, just numbers, necessary only to fulfil the ratio set by the German General Command.

But for Mrs. Fotini and the other women and for all of us the martyred hostages were relatives, friends, neighbours. That was why the women were reciting the names, one by one, of all those killed—the heroic doctor and the woman teacher, the four brothers and the son of our priest and that splendid man the pharmacist next door, who played the guitar and sang beautifully during summer evenings.

On the day before the massacre, we saw additional German soldiers leaving hastily. Among them was young Willy, just out of high school, a machine gunner, he lived in the confiscated house across the street. Before leaving for the killing field he oiled his machine gun in front of us, silently, with great attention, as if he was preparing it for a mystical rite.

A few days later, young Willy told several of us kids who had gathered around him as he was again oiling his machine gun, many details about the killing. The hostages had been taken to Monodentri around midnight and they were left in the lorries until daybreak. At that time they marched them to the little meadow next to the road. They turned on the lorry headlights so that little Willy and every other butcher could see them well. The hostages started singing the National Anthem and the officer in charge gave the order and they started with the machine guns. “This drank a lot of blood again”, he told us pointing to his machine gun. He said it matter-of-factly without any emotion. The machine guns were firing, Willy told us, for several minutes. Then the officers went and shot each hostage in the back of the head, the coup-de-grace, as he called it. My two friends and I took to our heels without waiting to get our morning milk. 

On the way we told anyone we ran into, --They killed the hostages by the Chani at Monodentri!

We were the first ones to hear the news, so we became the bearers of tragic news. We ran furiously with bated breath and brought the message of death. We stopped at the coffee houses and delivered it and took to our heels again. To all the passers-by we told the news as we kept on running. Some did not hear our words, but understood our message.

I got to our house and found mother beside herself with worry about where I was. She had heard the wretched news already, because it had spread like a whirlwind, like a blaze, throughout the whole city.

Suddenly we heard Mitsos shouting to Mrs. M. that they had killed the hostages including her son. Her hearing was not good, so Mrs. M. cupped her hand around her ear to hear. Mrs. K. also came out, put her finger in front of her lips biting it in an expression of disaster. She stopped Mitsos from repeating the
terrible news to the poor mother, who was unaware that she had already been touched by death. Later they told Mrs. M. that her son was not dead, but that he had been sent to a labour camp and after the war he would return to Greece. They started writing letters to her, supposedly from her son, and they read them to her and told her that the news was that he was coming back.

The day the Germans executed the hostages they issued an order prohibiting circulation from one pm until the next morning, because they were to bring the dead to have them buried.

In the afternoon the funeral convoy arrived. There were three lorries like the ones that had taken them a month earlier. I was sitting by the window numbly waiting. The three lorries passed and I saw the dead from very close up. This time they were not standing packed as when they had been taken from the
prison, but they were piled one on top of the other like slaughtered sheep, lifeless, bloody bodies, with heads smashed by the coup-de-grace shots. The Germans dug two big trenches across from my grandmother’s grave and threw in the dead bodies from the lorries.

I don’t know how we endured all these ordeals. I don’t know what more we have to suffer. Is this martyrdom of ours ever going to end?

Subsequent related experiences
In the summer of 1946 I spent a few days in Monodentri with relatives who kept their sheep and goat flocks very close to the killing field. I went with my sister from Sparta to the Chani at Monodentri by bus, and we were met there by our relatives. I was overwhelmed thinking of the events that had taken place in the shallow field nearby less than three years earlier.

In 1965 while visiting Greece from the US for the first time on our way to Sparta we stopped at the Monument directly across from the shallow killing field. We brought flowers and we read the names of the dead. The Spartiates, never forgetting their dead, had honoured the fallen heroes of 1943 by erecting a simple but imposing monument.

In 1970 we found ourselves again in Sparta, this time arriving over the Taygetos passage from Kalamata with our young children. Friends advised us, on account of the junta of the colonels, not to stop at the Monument or at least to be careful not to be seen paying our respects. Of course we stopped there, but the Monument this time had clearly been neglected. There were broken pots, but also dried flowers: Spartiates or passers-by, at the risk of incurring the wrath of the junta authorities, had obviously continued to bring flowers and to remember the sacrifice of the dead there. The Simonides couplet at Thermopylae would apply equally well at Monodentri.

References
Enepekides, P. K., 1964. Die Griechische Widerstandsbewegung 1941-1944 Auf Grund der Geheimakten der Wehrmacht in Griechenland. Athens: Hestia.
Glendis, Κ. Α., 1979. Εφτά Χρόνια στη Σπάρτη (1939-1946). Athens.
Mazower, Mark, 1993. Inside Hitler’s Greece –The Experience of Occupation 1941-44.
New Haven: Yale University Press.
Petrakis, L., 1997. Τότε που το Χιόνι ‘Επεσε. New York (Library of Congress
Catalog Card number 96-93043; Published privately in Greek; Translated in
English by Angelos Sakkis for possible English publication).

Πέμπτη 24 Νοεμβρίου 2022

80α γενέθλια: Να τα εκατοστήσεις Τούλα Ροζακλή!

Χρόνια πολλά και ευτυχισμένα!

Αυτή την εβδομάδα μια νύφη της Καρίτσας γιόρτασε τα 80α γενέθλιά της στην Αδελαΐδα της Νότιας Αυστραλίας.

Η Τούλα Ροζακλή, το γένος Κατσίνη, απεικονίζεται περιτριγυρισμένη από την ευρύτερη οικογένειά της -παιδιά, εγγόνια και δισέγγονα- όλοι να της εύχονται να τα εκατοστήσει πάντα γερή και δυνατή.

Η Τούλα με καταγωγή από το Κακούρι της Αρκαδίας μετανάστευσε στην Αυστραλία το 1960 και το 1965 παντρεύτηκε τον Διαμαντή Ροζακλή από την Καρίτσα. Θεωρούν τους εαυτούς τους ευλογημένους αφού έχουν δυο παιδιά, πέντε εγγονές, και μέχρι στιγμής δέκα δισεγγόνια, το μεγαλύτερο ήδη στο Γυμνάσιο.

Στην Τούλα ευχόμαστε χρόνια πολλά και ευτυχισμένα πάντα με τους ανθρώπους που αγαπάει και την αγαπάνε! 

Να τα εκατοστήσει!

Δευτέρα 31 Οκτωβρίου 2022

Παλιό τραγούδι από το 1938: «Στην Αυστραλία μ' έστειλες»

Στην Αυστραλία μ’ έστειλες, μανούλα μου γλυκιά
και μ’ άρχοντα με πάντρεψες
και μ’ άρχοντα με πάντρεψες, χωρίς να `χω προικιά.
Στ’ ασημικά με στόλισε, μου φόρεσε φλουριά,
μα μ’ όλα αυτά μου φάνηκε,
μα μ’ όλα αυτά μου φάνηκε η ξενιτιά βαριά.
Για το καλό μου το `κανες, μα βγήκε σε κακό,
στον πόνο μου δε βρίσκεται,
στον πόνο μου δε βρίσκεται, μανούλα, γιατρικό.
Νοστάλγησα το σπίτι μας στ’ όμορφο νησί,
τ’ ολόδροσο ακρογιάλι του,
τ’ ολόδροσο ακρογιάλι του και το γλυκό κρασί.
(Σύνθεση Κώστας Καρίπης 1938, Στίχοι Κ. Ραψωδός, Ερμηνεία Ρίτα Αμπατζή)

     

Παρασκευή 28 Οκτωβρίου 2022

Γεώργιος Α Κατσάμπης (1977-2022)

Σε ηλικία 45 ετών απεβίωσε τις πρώτες πρωινές ώρες σήμερα, Παρασκευή 28 Οκτωβρίου 2022, στην Αθήνα ο Γεώργιος Α Κατσάμπης. Είχε εισαχθεί στο νοσοκομείο την προηγούμενη μέρα, την Πέμπτη.

Η κηδεία θα τελεστεί αύριο, Σάββατο 29 Οκτωβρίου 2022, στις 11:00 π.μ. στον Ιερό Ναό Ευαγγελίστριας στην Καρίτσα.

Θερμά συλλυπητήρια στους οικείους.

Κυριακή 23 Οκτωβρίου 2022

Ενώθηκαν με τα ιερά δεσμά του γάμου ο Τζος και η Αναστασία

«Η καλύτερη μέρα της ζωής μου,
παντρεύομαι τον καλύτερό μου φίλο!»

Με τα ιερά δεσμά του γάμου ενώθηκαν παρουσία συγγενών και φίλων το Σάββατο 22 Οκτωβρίου στην Αδελαΐδα ο Τζος Ντίκενσον και η Αναστασία Φραγκούλη.

Η Αναστασία είναι κόρη του Βλάση και Γεωργίας Φραγκούλη από την Αδελαΐδα, και λατρευτή εγγονή της Θοδωρούλας Καπετάνου, το γένος Μαλαβάζου από την Καρίτσα, που μετανάστευσε στην Αυστραλία 22 χρονών το 1959.

Από το σύννεφο εννέα η πανευτυχισμένη Αναστασία δηλώνει: «Η καλύτερη μέρα της ζωής μου, αφού παντρεύομαι τον καλύτερό μου φίλο!»

Στους νεόνυμφους ευχόμαστε από καρδιάς, μια ζωή με υγεία και ευτυχία και στους γονείς να τους καμαρώνουν.

Τετάρτη 19 Οκτωβρίου 2022

Παρασημοφορήθηκε από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας ο συντοπίτης ζωγράφος Γιώργος Ρόρρης

Το ουσιώδες κομμάτι της ζωής μου το πέρασα στα δυο χωριά μου, στον Κοσμά Κυνουρίας και το Βρονταμά Λακωνίας

Με τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος της Τιμής παρασημοφορήθηκε από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, ο διακεκριμένος Κοσμιτοβρονταμίτης ζωγράφος Γιώργος Ρόρρης.

Στην προσφώνηση της η κυρία Σακελλαροπούλου δήλωσε για τον Γιώργο Ρόρρη ότι πρόκειται για επίμονο ερευνητή του ανθρώπινου σώματος που «το αποδίδει στον καμβά φθαρτό και ατελές, αλλά ηρωικό μέσα στην ανθεκτικότητά του, σύμβολο συγκινητικό της ανθρώπινης ιδιότητάς μας, της θνητότητάς μας. Συνδιαλέγεται με τους μεγάλους δασκάλους που ενέπνευσαν την ανθρωποκεντρική ζωγραφική του, χωρίς ποτέ να του διαφεύγει η ακανθώδης ένταση της πραγματικότητας».

Πριν από περίπου τρία χρόνια ο ζωγράφος είχε αφηγηθεί με τα δικά του λόγια τις ακόλουθες πτυχές της ζωής του στην έντυπη έκδοση της LiFO, της κορυφαίας δωρεάν εφημερίδας της Αθήνας.

•Το ουσιώδες κομμάτι της ζωής που ονομάζεται «παιδική ηλικία» το πέρασα στο χωριό μου ή, μάλλον, στα χωριά μου, διότι έχω μεγαλώσει σε δύο χωριά. Γεννήθηκα το 1963 στον Κοσμά Κυνουρίας στην Αρκαδία, ένα χωριό που βρίσκεται σε υψόμετρο 1.150 μέτρων. Ένα όμορφο μέρος που, όταν εγώ ήμουν μικρός, παρουσίαζε την εξής ιδιομορφία: επειδή το '43 πυρπολήθηκε από τους Γερμανούς, τα μισά σπίτια ήταν ανακατασκευασμένα και κατοικούνταν και τα άλλα μισά ήταν χαλάσματα κι ερείπια που η φύση είχε αρχίσει να καταλαμβάνει – στο εσωτερικό τους φύτρωναν δέντρα. Αυτά τα χαλάσματα, λοιπόν, ήταν το ιδανικό μέρος για να παίζουμε εμείς τα παιδιά κρυφτό και κυνηγητό. Στο χωριό δεν υπήρχαν αυτοκίνητα και ο ηλεκτρισμός έκανε κάποια χρόνια μέχρι να φτάσει και σ' εμάς.

•Ο δρόμος που ένωσε το χωριό μου με τον υπόλοιπο κόσμο δημιουργήθηκε μόλις δώδεκα χρόνια προτού γεννηθώ. Τον χειμώνα όμως σχεδόν όλο το χωριό είχε τη συνήθεια να μετακομίζει σε ένα άλλο χωριό, πεδινό, το οποίο ήταν σε αρκετά κοντινή απόσταση, προς τη Λακωνία, και λέγεται Βρονταμάς. Πηγαίναμε εκεί για να φροντίσουμε τη μικρή περιουσία που είχαμε, κάτι χωράφια με ελιές κι ένα σπίτι. Όταν αργότερα είδα ταινίες του Κουστουρίτσα, μου έφεραν στον νου εικόνες από εκείνα τα χρόνια. Όπως και στις ταινίες του Σέρβου σκηνοθέτη, έτσι και με την οικογένειά μου φορτώναμε σε φορτηγά τις κότες μας, τη γάτα μας μέσα σε τσουβάλι, τα κατσαρολικά κι ένα σωρό συμπράγκαλα. Ανεβαίναμε κι εμείς και κατευθυνόμασταν προς τα κάτω για να ξεχειμωνιάσουμε. Το μόνον της ζωής μου ταξίδιον, όπως αυτό του Βιζυηνού, προσδιοριζόταν από αυτά τα δύο χωριά. Αυτός ήταν ο κόσμος μου τότε.

•Στο ορεινό χωριό η οικογένειά μου είχε ταβέρνα και κρεοπωλείο μαζί – τότε λεγόταν οινοκρεοπωλείο. Ο χώρος υπάρχει ακόμα και όλα είναι ακόμα εκεί όπως ήταν μέχρι και το 1980, που σταμάτησε πλέον να λειτουργεί. Στην ουσία, ήταν μια ταβέρνα όπου έρχονταν ντόπιοι άντρες οι οποίοι θέλανε έναν μεζέ –καμιά συκωταριά τηγανητή, πηχτή ή γίδα βραστή με ρίγανη– για να πιούνε εφτά κιλά κρασί. Η πρώτη δουλειά που θυμάμαι να κάνω είναι να κουβαλάω ποτήρια και να σερβίρω κρασί από τα βαρέλια.

•Στα μέρη όπου μεγάλωσα υπήρχαν δύο βασικά στοιχεία. Το καλοκαίρι η σκόνη και τον χειμώνα η λάσπη. Αυτή η σκόνη που γινόταν λάσπη δεν είναι τίποτε άλλο από το χρώμα με το οποίο ζωγραφίζω. Η δουλειά που κάνω τώρα είναι ουσιαστικά να ανακατεύω και να δημιουργώ μετατροπίες του χρώματος. Με τα χώματα και τις λάσπες ασχολούμαι και σήμερα. Την ώρα που ζωγραφίζω, δε, καθώς βλέπω τα χρώματα να ανακατεύονται, νιώθω όπως ένιωθα όταν, παιδί, ανακατευόμουν με τις λάσπες κι αυτό μου έδινε μια πρωτοφανή χαρά.

• Κάτι άλλο που επίσης δεν ξεχνάω είναι η ομίχλη, που υπήρχε πολύ συχνά στον Κοσμά. Ειδικά τέτοια εποχή, το φθινόπωρο, η ομίχλη μπορεί να κρατούσε και μια ολόκληρη μέρα. Όμως κάποιες στιγμές αραίωνε και ξαφνικά άρχιζαν να αναφαίνονται τα σπίτια που ήξερες. Η δουλειά μου στη ζωγραφική είναι να ξεδιαλύνω όσο τον δυνατό περισσότερο και να ξεκαθαρίζω τα πράγματα, να δίνω μια ακρίβεια πάνω στο ομιχλώδες χάος που κείται και ρέει μπροστά στα μάτια μου και πάνω σε ένα δεύτερο χάος, τυραννικό, που μου προσφέρει ο άσπρος μουσαμάς, όπου θα ξεκινήσω να ρίχνω με έναν χαώδη τρόπο αυτές τις λάσπες. Πολλές φορές ο εχθρός μου είναι η ομίχλη, η θολούρα. Η δουλειά του ζωγράφου, λοιπόν, είναι να αναιρέσει αυτή την καταχνιά• Η ζωή μας συνυφαίνεται με την πόλη. Μέσα εδώ ερωτευτήκαμε, τα ήπιαμε, βολτάραμε, είδαμε το φεγγάρι πίσω από τις πολυκατοικίες. Η πόλη είναι σαν το δέρμα μας. Δεν το βλέπουμε, το αισθανόμαστε. Αυτό που με ενοχλεί στην Αθήνα είναι ότι δεν έχω σημεία αναφοράς, γιατί όλα συνεχώς αλλάζουν. Μόνο τα μνημεία μένουν σταθερά. Οι πλατείες αλλάζουν, τα καφέ και τα μπαρ κλείνουν. Δεν υπάρχει η έννοια της συνέχειας. Μάλλον δεν είμαστε και τόσο συμφιλιωμένοι με το παρελθόν μας.

• Μέσα στην ταβέρνα έβλεπα μια συνεχή μετατροπή των πρωτογενών υλικών σε φαγητά. Έβλεπα να έρχονται συνεχώς μπροστά μου αγαθά –μελιτζάνες, ντομάτες, κρέατα κρεμασμένα, λάδια, ελιές –και με έναν μαγικό τρόπο να γίνονται φαγητά που προσφέρονταν στα πιάτα, έχοντας πάρει πλέον μια άλλη μορφή. Αυτό έχει πολύ μεγάλη σχέση με τη ζωγραφική. Και εκεί χρησιμοποιείς πρωτογενείς ύλες, στις οποίες οφείλεις να εμφυσήσεις μια άλλη ιδιότητα, ώστε να πάψει η ύλη να είναι μπογιά και να γίνει πνευματική κατάσταση. Όταν βλέπει κανείς τον Ξανθό Έφηβο στο Αρχαιολογικό Μουσείο δεν σκέφτεται ότι έχει να κάνει με ένα κομμάτι βράχου, με ένα κομμάτι μάρμαρο. Όταν βλέπεις τη Μόνα Λίζα, δεν σκέφτεσαι ότι μπροστά σου βλέπεις μια σανίδα. Η τέχνη, όπως εγώ την αντιλαμβάνομαι, οφείλει να καταργήσει την κοινότοπη ιδιότητα των αντικειμένων που την απαρτίζουν και να τους εμφυσήσει πάθος και λύσσα ώστε κι αυτά με τη σειρά τους να αρπάξουν τον θεατή και να τον ταρακουνήσουν. Αλλιώς δεν έχει νόημα.

• Όμως η εποχή εκείνη δεν στερούνταν καθόλου εικόνων. Η θεία μου έφτιαχνε πολύ ωραίο δίσκο με κόλλυβα, ήταν ένα έργο τέχνης. Στο σπίτι υπήρχαν πολλά και ωραία υφαντά με χρώματα και διάφορα μοτίβα. Οι γιαγιάδες μου κεντούσαν περίτεχνα. Επίσης, στο χωριό υπήρχαν ντόπιοι οργανοπαίχτες και κάθε τόσο γινόντουσαν θεαματικοί γάμοι όπου κουβαλούσαν τα προικιά με άλογα και μουλάρια και οι νύφες κλαίγανε που θα αφήναν πίσω το πατρικό τους για να πάνε σε ξένα χωριά. Στο σχολείο υπήρχαν ένα σωρό λιθογραφίες του Αλεξανδράκη από τη σειρά «Έτσι πολεμούσαμε» και στην εκκλησία έβλεπα κάποιες ωραίες εικόνες ιταλικής τεχνοτροπίας των αρχών του 20ού αιώνα – υπήρχε μάλιστα μια «Κόλαση» που με συγκλόνιζε κάθε φορά που την αντίκριζα. Με λίγα λόγια, δεν ένιωσα ότι από την παιδική ηλικία έλειπε η τέχνη, παρότι δεν είχα αντικρίσει ακόμα έργο του Παπαλουκά ή του Γύζη.

•Δεν είχα φανταστεί ποτέ ότι θα έδινα εξετάσεις για την Καλών Τεχνών. Αυτό ήταν κάτι που υπερέβαινε τη φαντασία μου, γιατί δεν είχα την παράσταση άλλου ανθρώπου του περιβάλλοντός μου που να είχε ακολουθήσει παρόμοια πορεία. Κι έτσι, ήρθα στην Αθήνα το 1981. Το μόνο που ήξερα τότε ήταν το Μινιόν και η πλατεία Ομονοίας. Πήγα σε ένα φροντιστήριο για να προετοιμαστώ στο σχέδιο. Αν και είναι πολύ κρίσιμες οι εισαγωγικές εξετάσεις στην Καλών Τεχνών, μπορώ ευθέως να πω ότι παίζει μεγάλο ρόλο η τύχη και όχι τόσο πολύ οι ικανότητες. Κι είναι πολύ αμήχανη η στιγμή που τελικά καταφέρνεις να εισαχθείς στη σχολή, γιατί το πρώτο πράγμα που σου λένε είναι να ξεχάσεις όσα έμαθες στο σχέδιο.

• Ο Τέτσης αρχικά ήταν καθηγητής μου στη σχολή.Με τον καιρό, όμως, ήρθαμε πολύ κοντά και γίναμε φίλοι. Ήμουν δίπλα του μέχρι που πέθανε. Θυμάμαι έναν εντόνως διονυσιακό άνθρωπο, καθόλου απολλώνειο, με μεγάλο πάθος, ανοικονόμητο, για τη ζωή. Του άρεσαν τα τραπέζια, οι ταβέρνες, τα ποτά, το ξενύχτι, εκτιμούσε το χιούμορ. Ακόμα και η ζωγραφική του το φανερώνει αυτό. Είναι μια χυμώδης και ζωογονημένη ματιά πάνω στα πράγματα. Δεν ξέρω πώς θα βλέπαμε την Ύδρα και τη Σίφνο αν δεν είχαμε τους πίνακες του Τέτση. Αυτήν τη χαρά της ζωής και τη σεξουαλική, διονυσιακή επαφή με τα πράγματα είναι εκείνα που θυμάμαι από αυτόν. Η καθημερινότητα μαζί του γινόταν γιορτή. Τι μου έμαθε; Ότι δεν πρέπει να ντρέπεσαι και να επιτρέπεις να εκφράζεται η λίμπιντό σου στο έργο.

• Στις αρχές του '90 ήθελα να ζωγραφίσω την ωμή όψη της Αθήνας: γιαπιά, πολυκατοικίες κ.λπ. Αυτό το σπίτι το είχε για ατελιέ μια συνάδελφος και όταν αποφάσισε να το αφήσει, βρήκα τη ευκαιρία να το πάρω εγώ. Όταν πρωτοήρθα στην περιοχή του σταθμού Λαρίσης, ήταν ολόκληρη ένα εργοτάξιο, γιατί τότε είχε ξεκινήσει η κατασκευή του μετρό. Ήταν το ιδανικό σκηνικό. Επί τρία χρόνια ανέβαινα στην ταράτσα και ζωγράφιζα το τοπίο που αντίκριζα. Ήμουν επηρεασμένος τότε από τα έργα του Έντουαρντ Χόπερ και του Αντόνιο Λόπεζ Γκαρσία. Ακόμα πιστεύω ότι η σύγχρονη Αθήνα δεν έχει αποτυπωθεί αρκετά στη ζωγραφική. Μου κάνει εντύπωση πόσο λίγοι συνάδελφοι στρέφονται προς αυτό που υπάρχει γύρω μας.

• Οφείλεις να δώσεις μια ερμηνεία σε αυτό που έχεις μπροστά σου για να καταλάβεις κι εσύ επιτέλους γιατί σε ταράζει τόσο πολύ. Πότε θα το μάθεις; Μα, όταν τελειώσει το έργο. Ο πίνακας είναι η χειροπιαστή απάντηση. Πολλές φορές αυτό που θα ζωγραφίσεις υπερβαίνει την απλή αισθητική έλξη που μπορεί να πιστεύεις ότι άσκησε πάνω σου. Τον Βαν Γκογκ, για παράδειγμα, τον κινητοποίησαν ένα ζευγάρι αρβύλες, κάποιες πατάτες πεσμένες κάτω ή ένα ανθοδοχείο με μάλλον ξεραμένα ηλιοτρόπια. Αυτό που βλέπουμε εμείς στο μουσείο σήμερα είναι η αποκρυστάλλωση μιας στιγμής σαγήνης που δημιουργήθηκε σε μια κατάσταση πυρετού. Εγώ, πάντως, αυτό το αίσθημα εισπράττω όταν βλέπω τα έργα του.

• Αντιθέτως αυτό που αισθάνομαι όταν τα τελειώνω –και έχω πια συμφιλιωθεί με αυτό– είναι ένα αίσθημα αποτυχίας, γιατί άλλα μεγαλεία αισθανόμουν όταν έβλεπα αυτό που ζωγράφιζα και ασκούσε πάνω αυτήν τη σαγήνη. Παρασυρόμουν και πίστευα ότι θα κάνω κάτι σπουδαίο και μεγαλειώδες. Δυστυχώς, δεν είμαι τόσο αφελής πια για να έχω τέτοιες προσδοκίες, μια και η τέχνη δίνει πικρές απαντήσεις. Εμένα μου λέει: «Πάλι απέτυχες. Ξεκίνα κάτι καινούργιο». Δεν γίνεται αλλιώς. Ο πίθος των Δαναΐδων δεν θα γεμίσει και ο λίθος του Σίσυφου θα ξανακυλήσει. Ταυτόχρονα, όμως, συμβαίνει και το άλλο. Δεν επιδιώκω τα έργα μου να είναι τεκμήρια συντριπτικής ισχύος έναντι του θεατή. Δεν νομίζω ότι αφορά κανέναν αυτό. Ο θεατής ενδιαφέρεται για κάτι για το οποίο θα νιώσει μια ρωγμή που θα του επιτρέψει να εισχωρήσει σε αυτό και να επικοινωνήσει με το πονεμένο έργο κάποιου άλλου ανθρώπου.

• Στη χώρα όπου ζούμε η κουλτούρα που αποθεώνει το ερείπιο έχει διαποτίσει την αισθητική μας. Αυτό που θεωρούμε ύψιστο κάλλος είναι ένα σύνολο σπαραγμάτων, θραυσμάτων και το αποτέλεσμα της φθοράς. Αν προσπαθήσουμε να φανταστούμε τα μνημεία των Δελφών, της Ολυμπίας, της Δήλου αλλά και τον βράχο της Ακρόπολης όπως ήταν παλιά, δεν είμαι σίγουρος ότι θα μας άρεσαν εξίσου.

• Η ζωγραφική δεν περνάει μια περίοδο ακμής, αντιθέτως έχουμε οδηγηθεί στην έννοια της απόλυτης ιδιωτικής έκφρασης. Τίποτε από αυτά που γίνονται σήμερα δεν εντάσσεται σε κάποια μεγαλύτερη πνευματική κίνηση που να περιλαμβάνει ενδεχομένως κι άλλες μορφές τέχνης σαν τη λογοτεχνία ή τη μουσική, όπως την περίοδο του ιμπρεσιονισμού ή ακόμα και του μπαρόκ. Ζούμε στην εποχή της άυλης εικόνας και εννοώ την εικόνα του υπολογιστή, της τηλεόρασης.

• Στην ηλικία που βρίσκομαι δεν με νοιάζει να σταματήσω να έρχομαι αντιμέτωπος με τα όρια του εαυτού μου μέσω της ζωγραφικής. Δεν με νοιάζει η υστεροφημία, ούτε αν θα θεωρηθώ μια περίπτωση νοσταλγού του παρελθόντος ή ότι δεν έχω καταλάβει πως αυτή η τέχνη έχει πεθάνει προ πολλού. Ένδειξη κομφορμισμού για μένα είναι να κάνω κάτι που δεν μου λέει τίποτα, απλώς και μόνο για να ακολουθήσω το βάδισμα της εποχής μου.

• Μπορεί η ζωγραφική να ερμηνεύσει τη σημερινή εποχή; Όχι. Αυτό που κάνει είναι να δίνει τη μαρτυρία της ύπαρξης ενός ανθρώπου. Τον τόνο της εποχής σήμερα τον δίνει ο τεχνολογικός πολιτισμός και όχι οι τέχνες και τα γράμματα. Το ρίγος που προκαλούσε η έλευση των λειψάνων του Αγίου Βερναρδίνου της Σιένας στη Σιένα τον προκαλεί σήμερα η εμπορική πρεμιέρα του καινούργιου προϊόντος της Apple.

• Ζωγραφίζω αποκλειστικά εκ του φυσικού και πάντα με ζωντανά μοντέλα. Γιατί ζωγραφίζω κυρίως γυναίκες; Μα, γιατί με ενδιαφέρει η ετερότητα, ο άγνωστος κόσμος του άλλου που λέγεται γυναίκα. Αυτό ασκεί πάνω μου μια μεγάλη γοητεία, γιατί είναι κάτι που δεν γνωρίζω, κάτι που είναι μυστήριο για μένα. Οι γυναίκες που ζωγραφίζω θέλω να είναι σημερινές, αν και έχω την πεποίθηση ότι μοιάζουν πολύ με γυναίκες της δεκαετίας του '30, κι αυτό χωρίς να έχω συγκεκριμένη εμπειρία από αυτήν τη γενιά. Πάντως, ο τρόπος που απεικονίζονται θέλω να πιστεύω ότι είναι σημερινός.

• Στην Ελλάδα δεν έχουμε πολλές εικόνες γυμνού στην τέχνη, ειδικά τους τελευταίους αιώνες. Δεν ξέρω αν είναι πειστική η μαρτυρία μου για τη γυναίκα της εποχής μου, αλλά εμένα αυτός είναι ο στόχος μου. Θα ήθελα, όταν θα έχω πεθάνει πια, να δει κάποιος ένα έργο μου και να πει «κάπως έτσι πρέπει να ήταν οι Ελληνίδες τότε». Αυτό θα ήταν η μεγαλύτερή μου ικανοποίηση. Γιατί αυτό το «πώς ήταν» είναι πολύ φευγαλέο. Εκεί που λες ότι το έχεις κατανοήσει, έχει αλλάξει.

• Με ενδιαφέρουν οι καθημερινοί, απλοί άνθρωποι με δική τους ζωή, όχι δανεική. Δεν με ενδιαφέρουν οι αντιγραφείς ζωής, από τους οποίους βρίθει η εποχή μας. Με ενδιαφέρουν οι γυναίκες που αγωνίζονται στη ζωή τους. Οι περισσότερες γυναίκες που έχω ζωγραφίσει είναι απόφοιτοι δραματικών σχολών κι αν το καλοσκεφτείς, έχει κάτι το θεατρικό όλη αυτή η κατάσταση: ο ζωγράφος, το μοντέλο, η στάση, ο ρόλος και το σκηνικό. Προσπαθώ να κάνω πάντα την εξής συμφωνία: να μη μου αποκαλύπτουν τον ρόλο που έχουν διαλέξει να παίξουν και να προσπαθώ να τον ανακαλύψω εγώ μόνος μου. Η ζωγραφική, άλλωστε, οφείλει να λειτουργεί ως αποκάλυψη με την έννοια της εκπαίδευσης του βλέμματος.

• Η Αθήνα είναι μια πόλη που βρίσκεται συνεχώς υπό διαμόρφωση. Δεν είναι τυχαίο που στις περισσότερες πολυκατοικίες υπάρχουν σίδερα που τα αποκαλούν «αναμονές». Σε αυτή την πόλη συνεχώς αναμένουμε κάτι άλλο. Ίσως γι' αυτό υπάρχει αυτή η χαώδης κατάσταση, που κάνει την πόλη ολόκληρη να μοιάζει με γιαπί. Από αυτή την άποψη, η Αθήνα είναι το αντίθετο από τη Φλωρεντία ή τη Βενετία, που είναι πόλεις-μνημεία, μέσα στις οποίες ζούνε άνθρωποι.

• Η ζωή μας συνυφαίνεται με την πόλη. Μέσα εδώ ερωτευτήκαμε, τα ήπιαμε, βολτάραμε, είδαμε το φεγγάρι πίσω από τις πολυκατοικίες. Η πόλη είναι σαν το δέρμα μας. Δεν το βλέπουμε, το αισθανόμαστε. Αυτό που με ενοχλεί στην Αθήνα είναι ότι δεν έχω σημεία αναφοράς, γιατί όλα συνεχώς αλλάζουν. Μόνο τα μνημεία μένουν σταθερά. Οι πλατείες αλλάζουν, τα καφέ και τα μπαρ κλείνουν. Δεν υπάρχει η έννοια της συνέχειας. Μάλλον δεν είμαστε και τόσο συμφιλιωμένοι με το παρελθόν μας.

• Πριν από 26 χρόνια, που πήρα αυτό το σπίτι για ατελιέ, ήμουν τριάντα ετών. Η έννοια του χρόνου τότε ήταν άπλετη μπροστά μου κι εγώ, σαν νέος, σπαταλούσα τον χρόνο μου σε ανοησίες, οι οποίες πολλές φορές επανερχόντουσαν με μια δύναμη που δεν μπορούσα να τιθασεύσω. Με τα χρόνια κατάλαβα ότι αυτή η ίδια δύναμη που με βοηθούσε να σπαταλάω τον καιρό μου απαιτείται και προς την αντίστροφη κατεύθυνση για να με σπρώξει να φτιάξω κάτι σε σχέση μ' εμένα. Κι εγώ βασικά τι είμαι; Ένας κατασκευαστής εικόνων που τις φτιάχνω με τα χέρια μου. Πλέον δεν είμαι τριάντα και δεν νιώθω τον χρόνο απέραντο αλλά πολύτιμο.
Πηγή

Κυριακή 2 Οκτωβρίου 2022

Χρήστος Ν Μαρουδάς (1938-2022)

Σε ηλικία 84 ετών απεβίωσε στο Γεράκι την Τετάρτη 28 Σεπτεμβρίου 2022 ο Χρήστος Ν Μαρουδάς.

Ο Χρήστος γεννήθηκε στο Γεράκι στις 12 Αυγούστου 1938.

Η κηδεία τελέστηκε την Πέμπτη 29 Σεπτεμβρίου στο Γεράκι.

Θερμά συλλυπητήρια στους οικείους.

Αναγνωρίζουμε την πολύτιμη βοήθεια που παρείχε ο Χρήστος στα Οικογενειακά Δέντρα του Νοτίου Πάρνωνα, ιδιαίτερα στην τεκμηρίωση διαφόρων οικογενειακών κλάδων του Γερακίου. Θα μείνει στη μνήμη μας με αγάπη και σεβασμό.

Δείτε τον οικογενειακό κλάδο του αείμνηστου στα Οικογενειακά Δέντρα του Νότιου Πάρνωνα.

Τα Οικογενειακά Δέντρα του Νότιου Πάρνωνα έρχονται υπό την αιγίδα του Παλλακωνικού Συλλόγου Νότιας Αυστραλίας «Ο Λεωνίδας», καθώς και της Κοινότητας Καριτσιωτών Νότιας Αυστραλίας «Καρίτσα».

Δευτέρα 26 Σεπτεμβρίου 2022

Φωτογραφία του Μήνα: «Κωνσταντιρουμάνος»

Κάθε μήνα τα «Καριτσιώτικα Νέα» επιλέγουν και παρουσιάζουν μια αναμνηστική φωτογραφία στη σειρά «Φωτογραφίες του Μήνα».

Η πιο πρόσφατη επιλογή είναι μοντάζ οικογενειακών φωτογραφιών που συμπεριλαμβάνει και τη μοναδική απεικόνιση του θρυλικού «Κωνσταντιρουμάνου», πλήρες όνομα Κωνσταντίνος Ιωάννη Μαλαβάζος (1864-1955), καθώς και τη γυναίκα του Κυριακούλα Γεω. Αντωνίου (Κωνσταντιρουμάνενα), το μοναχογιό Παναγιώτη και νύφη Κατερίνα Αθανασίου Κόντου.

Τη φωτογραφία παραχώρησε ο Γιάννης Γαβριήλ.
Η φωτογραφία έχει επίσης δημοσιευτεί στις «Παλιές φωτογραφίες από την Καρίτσα Λακωνίας» στο Facebook.

Photo of the month: Konstantiroumanos

Every month the "Karitsiotika Nea" selects and presents a photo in the series "Photographs of the Month".

Our latest selection is a montage of family photos including the sole depiction of the legendary "Konstantiroumanos", full name Konstantinos Ioanni Malavazos (1864-1955), as well as his wife Kyriakoulas G Antoniou (Konstantiroumanena), their only son Panagiotis and daughter-in-law Katerina Athanasiou Kontou.

Photo courtesy of Yiannis Gabriel

Previously published in "Old photos from Karitsa of Laconia" on Facebook.

Σάββατο 17 Σεπτεμβρίου 2022

Τα παιδιά μας που διαπρέπουν: Η Δανάη Σκεύη πρωτοπόρα στο νόμο της τεχνητής νοημοσύνης

Λαμπρή νομικός που από μικρή τιμάει και κρατάει συναισθηματικούς δεσμούς με τους τόπους των προγόνων της, το Μαρί και την Καρίτσα

Πριν από περίπου 23 χρόνια, την άνοιξη του 1999, οι γονείς μιας χαρισματικής μαθήτριας της Α' τάξης από την Αθήνα είχαν φέρει αυτή και την αδελφούλα της ημερήσια εκδρομή στην Καρίτσα για να τρέξουν και να παίξουν πάνω-κάτω και πέρα-δώθε σαν "κατσικάκια" στα οικογενειακά βοσκοτόπια στο Διάσελο όπου η γιαγιά τους στην ίδια ηλικία έπαιζε με τον ίδιο τρόπο μισό αιώνα πρωτύτερα. Τις προάλλες μια λαμπρή επίδοξη νεαρή νομικός αποχαιρετούσε τους ίδιους γονείς στο Διεθνές Αεροδρόμιο Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος» καθώς πέταγε για το Λονδίνο να συνεχίσει περαιτέρω διεθνώς πρωτοποριακές σπουδές πάνω στο επάγγελμά της.

Πρόκειται για την Στρατηγία-Δανάη Σκεύη, εγγονή της Στρατηγούλας Κατσάμπη από την Καρίτσα, κόρη του Σωτήρη Σκεύη από το Μαρί Κυνουρίας και της Κατερίνας Καραμπάτσου από τη Λιβαδειά Βοιωτίας. Η Δανάη, όπως είναι κυρίως γνωστή, γεννήθηκε, μεγάλωσε και σπούδασε στην Αθήνα, είναι δικηγόρος, κάτοχος πτυχίου νομικής και μεταπτυχιακού διπλώματος με εξειδίκευση στο αστικό δίκαιο και τις νέες τεχνολογίες (βαθμός «άριστα») από την Νομική Σχολή του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Σχετικά για το ταξίδι της Δανάης, ο πατέρας της ο Σωτήρης γράφει σε ανάρτησή του στο Φέισμπουκ ότι πάει στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου σε πανεπιστήμιο καθώς και τα βρετανικά δικαστήρια θα αποτελειώσει το διδακτορικό της με θέμα "Οι νομικές επιπτώσεις στη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης", ιδιαίτερα επίκαιρη μελέτη με διεθνές ενδιαφέρον αφού καμία ευρωπαϊκή χώρα δεν έχει μέχρι στιγμής "συγκεκριμένους" νόμους σε αυτό το νέο τομέα.

Βραβεία της Δανάης από διεθνείς Νομικούς αγώνες
με συμμετοχή 24 χωρών, μεταξύ των οποίων,
ΗΠΑ, Αγγλία, Ισραήλ, και Νοτιαφρικανική Ένωση
«Επειδή η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης είναι καινούργια επιστήμη δεν υπάρχει δικονομία σε περίπτωση που κάτι πάει λάθος», εξηγεί ο Σωτήρης.

«Αν π.χ. πεθάνει ένας ασθενής που ήταν διασωληνωμένος σε ιατρικό μηχάνημα, πρέπει να υπάρχει νομικό πλαίσιο που να καλύπτει το πού και πώς θα καταλογιστούν οι ευθύνες.

«Φταίει ο κατασκευαστής του μηχανήματος; ο τεχνικός συντήρησής του; αυτός που τον τροφοδοτεί με ουσίες; ο γιατρός; η νοσοκόμα; το κράτος (σε περίπτωση διακοπής ρεύματος και μη λειτουργία της γεννήτριας); κάποιο άλλο περιστατικό;

«Η τεχνητή νοημοσύνη εφαρμόζεται πλέον παντού.

Δανάη και γιαγιά
«Στην ιατρική, στην ναυσιπλοΐα, στην αεροπορία, σε λεωφορεία, τραίνα, στον πόλεμο (όλα πλέον τα όπλα πυροδοτούνται αυτόματα από υπολογιστή και δεν επεμβαίνει ο άνθρωπος), ακόμα και στα ταμεία των καταστημάτων που οι τιμές πλέον καταγράφονται από οπτικές ίνες και το μπαρ κόουντ.

«Μέρος της διατριβής της είναι η εξέταση του αμερικανικού, του γερμανικού, γαλλικού και βρετανικού νομικού συστήματος σε θέματα ευθυνών σε περίπτωση που κάτι πάει "στραβά" για να θεσπιστούν νέοι νόμοι που θα καλύπτουν αυτή την πλευρά της επιστήμης.»

Χαρά μας που βλέπουμε τη νεαρή απόγονο του χωριού να καταφέρνει σπουδαία πράγματα σε αυτόν τον νέο και καινοτόμο τομέα δικαίου. Σίγουροι ότι με τον καιρό το δικαστικό σύστημα στην Ελλάδα θα ωφεληθεί πολύ από την πολύ ικανή και υψηλά καταρτισμένη νομικό. Είμαστε περήφανοι για τη Δανάη Σκεύη, εγγονή της Στρατηγούλας Κατσάμπη, και θα παρακολουθούμε την πορεία της με μεγάλο και ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

Τετάρτη 7 Σεπτεμβρίου 2022

Biographical of Refugee Triantafyllos Arvanitis: From the Dardanelles, to Karitsa of Lakonia, to Magoula in Sparti

By Michalis Sovolos

“1922 – 2022” 
100 Years of National Remembrance
As a tribute to the 100 years since the Asia Minor catastrophe, Michalis Sovolos recounts the traumatic heartrending life story and sad demise of an impoverished refugee who made Karitsa his second home

Triantafyllos Arvanitis was born in the village of Neochori in the Dardanelles in Eastern Thrace in 1896. He was one of four children of Stamatis and Eleftheria (nee Fragkos). His siblings were Tryfon, Efterpi, and Dimitrios.

Their standard of living during his childhood and teenage years promised him a good and sound future. The family had tilling fields, they were also producers of silk, as well as involved in the production of the famous "katiki" cheese. Sadly, however, in 1914, Stamatis, Eleftheria, and their four children, persecuted by the Turks, were forced to flee their birthplace. At first, in May 1914 they sought refuge in Thesaloniki where they stayed for three months and then moved on to Leonidio in Arkadia.

We do not know if it was because of his impending marriage, but very soon 19-year-old Triantafyllos, taking the goat tracks through Parnonas found himself on our side of the mountain, in Karitsa of Lakonia. There, in 1915, he married Panagiota, 11 years his senior, daughter of Giannis Malavazos.

The couple began married life with little means. Their home, a one-room hut, was once used as a haybarn. Triantafyllos worked as a hired shepherd tending sheep and goat herds of other Karitsiotes. At the same time, together with Panagiota, they would cultivate her dowry, a few “solo” olive trees dotted here and there in the tilling fields of other Karitsiotes.

And so, Triantafyllos had settled as a refugee in Karitsa; a stranger among strangers who very quickly won the sympathy and love of the locals. He was a cheerful, good-natured man, with a calm temperament. He spoke "somewhat strangely", preserving the linguistic idiom of his homeland, while on festive days he’d be seen at the church and village feasts always wearing a scarf tied sideways, and when he'd get up to dance moved ever so spectacularly...

His contact with the rest of his family was basically non-existent. In any case, in 1920 they returned to Neochori in the Dardanelles. They were not to know, of course, of the great calamity that would befall two years later. Indeed, due to the Asia Minor Catastrophe, the family of Stamatis and Eleftheria Arvanitis was uprooted a second time. In 1922, they fled their home together with hundreds of thousands of other Greeks. This time they went out to Piraeus.

They went through many hardships. Through these, their  father Stamatis would die in 1922, and their mother Eleftheria with her three children, Tryfon, Dimitrios, and Efterpi, would struggle to survive living in rough makeshift tents in a neighbourhood of Piraeus.

Later on, Tryfon did what was needed for a state-provided refugee house to be allotted to them on Kanari Street in the Refugee Settlement of Karavas in Piraeus. Most of the family were destined to live there to the end of their days: Tryphon met a widowed refugee in the Settlement, with whom he had a daughter. His wife also had two daughters from her first marriage. Dimitrios also had a family, who also lived in the same house. Only Efterpi, after marrying a refugee Athanasios Manolidis, left the home and moved to the neighbourhood of ​​Korydallos. During the difficult occupation years, the home was plunged into mourning: In 1942, mother Eleftheria and son Tryfon both died within a few months of each other.

Meanwhile back in Karitsa, the life of Triantafyllos and Panagiota had not changed in any real sense since the first years of their marriage. Most apparent and deeply worrying, they hadn’t had any children. One day, however, when Panagiota had gone to the village of Anavryti in Lakonia to buy a pair of tsarouchia, she returned with a small child. His name was Panagiotis I. Chalkias and was presented to Triantafyllos as their foster child for them to raise. Later she bequeathed her worldly possessions to this child. In the will drawn up, she stipulated "part of the proceeds should also be received by Triantafyllos if she were to die before him". As it happened, Panagiota did die first in 1951.

Following the death of his wife, Triantafyllos did not remain in Karitsa for many years. In 1954 he settled in Magoula in Sparti. In the meantime, their haybarn home had been sold to Michalis Malavazos.

In Magoula, he lived in a rented house for which he paid 200 drachmas a month. The earnings from his work as a hired shepherd for Athanasios X. Machairas amounted to 400 drachmas a month. Though his finances were so paltry, this did not stop him from entering into a second marriage: In 1959, aged 63, he married Giannoula Evangelakou from Sparti.

At that time, and ever since settling in Magoula, he had become interested in getting a home of his own. After all, since 1957 the Greek government had been inviting refugees in Lakonia to submit the paperwork in order to be granted refugee plots in Sparti and then be given loans to build their own homes. All that was needed was proof of refugee status and landlessness from 1922 until then. Triantafyllos, destitute as he was, fulfilled all conditions. But the Greek government was also asking something more of him; whether he had lived at any time with the rest of his kin in the refugee home granted to the family on Kanari Street in Piraeus.

Triantafyllos endured a ten-year struggle to achieve his goal. In order to prove his refugee status, in 1960 he turned to the president of the Karitsa Community Council to verify in writing that "refugee Triantafyllos Arvanitis, persecuted by the Turks, came to Karitsa in 1915". In addition, "his housing needs were never even partially met, and he was in no way fully integrated, instead living in a makeshift haybarn". Furthermore, in 1962 he called on his brother Dimitrios to corroborate he had never stayed in Kanari Street. Dimitrios confirmed that "in the refugee home on Kanari Street, he lived to that day with his 7-member family, with his brother's (Tryfona’s) daughter and her family of 5, as well as with the other two daughters of Tryfona's wife and their families, and that Triantafyllos never lived in that house".

And so, in 1967, the Greek government granted Triantafyllos half a plot of land in the Dagréika Refugee Settlement in Sparti. At the same time, he was invited to take out a loan to build a house. However, his advancing years and paltry earnings did not make any of this at all feasible.

It is not known when Triantafyllos died, but quite definitely after 1975, having so deeply and profoundly endured the impact that the refugee experience has on human life; most of all the loss of relatives and friends and the struggle in life to deal with everyday challenges. For Triantafyllos Arvanitis, that struggle had been lifelong.

First published in Greek in the istológio tou Politistikoú Syllógou Geronthrón (blog of the Cultural Association of the Geronthres), Thursday, June 23, 2022

Translated into English by Dimitris E Katsampis

Sources
1. Geniká Archeía Krátous (General State Archives of Greece), Directorate of Health and Welfare of the Prefecture of Lakonia.
2. Oral Testimony of Vasiliki Malavazos


Family Trees of Southern Parnon
Find Triantafyllos Arvanitis in Family Trees of Southern Parnon at:
https://www.tribalpages.com/tribe/browse?userid=karitsa&view=0&pid=1455&randi=324110556
Family Trees of Southern Parnon are sponsored by the Pan-Laconian Society of South Australia, and the Karitsa Community of South Australia.

Δευτέρα 5 Σεπτεμβρίου 2022

Βιογραφικά του Πρόσφυγα Τριαντάφυλλου Αρβανίτη: Δαρδανέλια, Καρίτσα Λακωνίας, Μαγούλα Σπάρτης

Γράφει ο Μιχάλης Σόβολος

«1922 - 2022» 100 Χρόνια Εθνικής Μνήμης

Με αφορμή τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή δημοσιεύουμε εδώ την αφήγηση από το Μιχάλη Σόβολο της συγκλονιστικής τραγικής ιστορίας και θλιβερής μοίρας ενός εξαθλιωμένου πρόσφυγα που έκανε την Καρίτσα δεύτερή του πατρίδα.

Τριαντάφυλλος Αρβανίτης: Γεννήθηκε στο χωριό Νεοχώρι Δαρδανελίων (Ανατολική Θράκη) το έτος 1896. Ήταν ένα από τα 4 παιδιά του Σταμάτη και της Ελευθερίας (το γένος Φράγκου). Τα αδέλφια του ήταν ο Τρύφων, η Ευτέρπη και ο Δημήτριος.

Οι συνθήκες ζωής του Τριαντάφυλλου, κατά τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια, προοιώνιζαν ένα καλό και ισορροπημένο μέλλον. Η οικογένειά του είχε κτήματα, ταυτόχρονα, παρήγε μετάξι, ενώ ασχολείτο και με την παραγωγή του φημισμένου τυριού «κατίκι». Δυστυχώς, όμως, το 1914, ο Σταμάτης, η Ελευθερία και τα 4 παιδιά τους, μετά από καταδιώξεις των Τούρκων, αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τον γενέθλιο τόπο. Αρχικά προσέφυγαν στη Θεσσαλονίκη (Μάιος 1914), όπου κάθισαν 3 μήνες και μετά βρέθηκαν στο Λεωνίδιο της Αρκαδίας.

Δεν γνωρίζουμε αν ο λόγος ήταν ο γάμος του, πάντως πολύ σύντομα, ο δεκαεννιάχρονος Τριαντάφυλλος Αρβανίτης περνώντας τα μονοπάτια του Πάρνωνα βρέθηκε στην από εδώ πλευρά του βουνού, στην Καρίτσα Λακωνίας. Εκεί, το 1915, νυμφεύτηκε την 11 χρόνια μεγαλύτερή του Παναγιώτα, θυγατέρα του Γιάννη Μαλαβάζου.

Το ζευγάρι ξεκίνησε τη ζωή του με ελάχιστα μέσα. Η κατοικία τους ήταν μια μονόχωρη καλύβα που χρησιμοποιείτο ως αχυρώνας. Ο Τριαντάφυλλος δούλευε ξενοτσόπανος σε στάνες Καριτσιωτών, ενώ μαζί με την Παναγιώτα καλλιεργούσαν την προίκα της που ήταν ένα μικρός αριθμός ελιών μεμονωμένων (κάθε μία μέσα σε κτήμα άλλου Καριτσιώτη).

Ένας Πρόσφυγας, στην Καρίτσα, λοιπόν, ο Τριαντάφυλλος Αρβανίτης. Ξένος μέσα στους ξένους, ωστόσο πολύ γρήγορα κέρδισε τη συμπάθεια και την αγάπη των γηγενών. Ήταν ένας εύθυμος, καλοκάγαθος άνθρωπος, με ταμπεραμέντο. Μιλούσε «κάπως περίεργα», διατηρώντας το γλωσσικό ιδίωμα της πατρίδας του, ενώ τις γιορτινές μέρες παρουσιαζόταν στην εκκλησία και το πανηγύρι φορώντας πάντα στο κεφάλι ένα μαντήλι δεμένο λοξά. Αλλά και όταν έμπαινε στο χορό, χόρευε εντυπωσιακά...

Η επαφή του Τριαντάφυλλου με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς του ήταν σε γενικές γραμμές ανύπαρκτη. Άλλωστε, εκείνοι το 1920 επέστρεψαν στο Νεοχώρι Δαρδανελίων. Δεν γνώριζαν, βέβαια, τη μεγάλη συμφορά που θα ερχόταν δυο χρόνια μετά. Πράγματι, με τη Μικρασιατική Καταστροφή η οικογένεια του Σταμάτη και της Ελευθερίας Αρβανίτη ξεριζώθηκε δεύτερη φορά. Το 1922, πήρε τους δρόμους της προσφυγιάς μαζί με άλλους εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες. Αυτή τη φορά βγήκε στον Πειραιά.

Οι κακουχίες πολλές. Εξαιτίας αυτών ο πατέρας Σταμάτης θα πεθάνει (1922), ενώ η μητέρα Ελευθερία με τα τρία της παιδιά, τον Τρύφωνα, τον Δημήτριο και την Ευτέρπη, θα προσπαθήσουν να επιβιώσουν μένοντας σε πρόχειρες σκηνές σε μια γειτονιά του Πειραιά.

Αργότερα, ο Τρύφων θα φροντίσει να τους παραχωρηθεί ένα κρατικό προσφυγικό σπιτάκι επί της οδού Κανάρη στον Προσφυγικό Συνοικισμό του Καραβά – Πειραιά. Οι περισσότεροι εκεί θα ζήσουν μέχρι τα τέλη της ζωής τους: Ο Τρύφων θα γνωρίσει στον Συνοικισμό μια πρόσφυγα που ήταν χήρα, με την οποία θα αποκτήσει μια κόρη. Η σύζυγός του είχε επίσης δυο κόρες από τον πρώτο της γάμο. Ο Δημήτριος θα αποκτήσει κι εκείνος οικογένεια, η οποία θα μένει στο ίδιο σπίτι. Η Ευτέρπη, μόνο, μετά τον γάμο της με τον πρόσφυγα Αθανάσιο Μανωλίδη, θα φύγει από το σπίτι, μετακομίζοντας στην περιοχή του Κορυδαλλού. Στα δύσκολα κατοχικά χρόνια το προσφυγικό σπίτι θα βυθιστεί στο πένθος: Το 1942, η μητέρα Ελευθερία και ο γιος Τρύφων θα φύγουν από τη ζωή με διαφορά λίγων μηνών.

Επανερχόμενοι στην Καρίτσα και στη ζωή του Τριαντάφυλλου και της Παναγιώτας, εκείνη δεν έχει αλλάξει σε σχέση με τα πρώτα χρόνια του γάμου τους. Δεν έχουν αποκτήσει άλλωστε παιδιά. Ωστόσο, κάποια μέρα η Παναγιώτα γυρνώντας από το χωριό Αναβρυτή Λακωνίας, όπου είχε πάει να αγοράσει τσαρούχια, έφερε μαζί της ένα μικρό παιδάκι. Λεγόταν Παναγιώτης Ι. Χαλκιάς. Τον παρουσίασε στον Τριαντάφυλλο ως το ψυχοπαίδι τους, λέγοντάς του ότι το έφερε να το μεγαλώσουν. Αργότερα στο παιδί αυτό εκείνη θα γράψει τη μικρή περιουσία της. Στο συμβόλαιο που θα συντάξει θα αναφέρει ότι «μέρος της επικαρπίας να λαμβάνει και ο Τριαντάφυλλος εάν αυτή φύγει νωρίτερα από τη ζωή». Πράγματι, η Παναγιώτα πέθανε πρώτη (1951).

Μετά τον θάνατο της συζύγου του, ο Τριαντάφυλλος δεν έμεινε για πολλά χρόνια στην Καρίτσα. Το 1954 εγκαταστάθηκε στη Μαγούλα της Σπάρτης. Είχε στο μεταξύ πουληθεί η καλύβα – αχυρώνας στον Μιχάλη Μαλαβάζο.

Στη Μαγούλα, έμενε σε ενοικιασμένο σπίτι για το οποίο πλήρωνε ενοίκιο 200 δραχμές τον μήνα. Ο μισθός από τη δουλειά του - εργαζόταν ως ξενοτσόπανος στη στάνη του Αθανάσιου Χ. Μαχαίρα- ήταν 400 δραχμές το μήνα. Πενιχρά τα οικονομικά του, που όμως δεν τον εμπόδισαν να έρθει σε δεύτερο γάμο: Το 1959 νυμφεύτηκε την Σπαρτιάτισσα Γιαννούλα Ευαγγελάκου.

Συνάμα, από όταν έφτασε στη Μαγούλα, είχε αρχίσει να ενδιαφέρεται να αποκτήσει μια δική του στέγη. Άλλωστε από το 1957 το ελληνικό κράτος καλούσε τους πρόσφυγες που βρίσκονταν στη Λακωνία να υποβάλουν χαρτιά για να τους παραχωρήσει προσφυγικό οικόπεδο στη Σπάρτη και κατόπιν να τους δανειοδοτήσει να ανεγείρουν κατοικία. Αρκεί να μπορούσαν να αποδείξουν την προσφυγική τους ιδιότητα και την ακτημοσύνη τους από το 1922 μέχρι τώρα. Ο φτωχός Τριαντάφυλλος είχε αυτές τις προϋποθέσεις. Όμως το ελληνικό κράτος τον ρωτούσε και κάτι άλλο: εάν είχε συγκατοικήσει με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς του στο παραχωρηθέν στην οδό Κανάρη του Πειραιά προσφυγικό σπίτι.

Ο Τριαντάφυλλος επιδόθηκε σε ένα δεκάχρονο αγώνα να πετύχει το στόχο του. Για την απόδειξη της προσφυγικής του ιδιότητας κάλεσε (1960) τον πρόεδρο της Κοινότητας Καρίτσας να βεβαιώσει εγγράφως ότι ο «πρόσφυγας Τριαντάφυλλος Αρβανίτης, καταδιωχθείς από τους Τούρκους εμφανίστηκε στην Καρίτσα το 1915». Να πει επίσης ότι «ποτέ δεν εξυπηρετήθηκαν έστω στοιχειωδώς οι στεγαστικές του ανάγκες και ουδεμίας αποκατάστασης έτυχε, αντιθέτως έμενε σε πρόχειρο αχυρώνα». Για το ότι δεν έμεινε ποτέ στην οδό Κανάρη κάλεσε (1963) τον αδελφό του Δημήτριο. Αυτός βεβαίωσε ότι «στο προσφυγικό σπίτι επί της οδού Κανάρη διαμένει σήμερα ο ίδιος με την 7αμελή οικογένειά του, επίσης, η κόρη του αδελφού του (Τρύφωνα) με την πενταμελή οικογένειά της, καθώς και οι άλλες δυο κόρες της συζύγου του Τρύφωνα με τις οικογένειές τους και ότι ποτέ ο Τριαντάφυλλος δεν διέμεινε στο σπίτι εκείνο».

Έτσι, το ελληνικό κράτος, το 1967, παραχώρησε στον Τριαντάφυλλο μισό οικόπεδο στον Προσφυγικό Συνοικισμό Δαγρέικα στη Σπάρτη. Παράλληλα τον κάλεσε να δανειοδοτηθεί ώστε να κτίσει το σπίτι του. Τα γεράματα όμως και ο μικρός μισθός δεν επέτρεψαν κάτι τέτοιο.

Ο θάνατός του δεν είναι γνωστό πότε συνέβη, πάντως, πρέπει να πέθανε μετά το 1975, έχοντας ζήσει βαθιά τις επιπτώσεις που φέρνει στη ζωή του ανθρώπου ο ξεριζωμός, η προσφυγιά. Κυρίως, την απώλεια συγγενών και φίλων και τον αγώνα για την αντιμετώπιση πρακτικών προβλημάτων της ζωής. Για τον Τριαντάφυλλο, ο αγώνας αυτός ήταν ισόβιος.

(Πηγές:
1. Γ.Α.Κ.: Αρχείο Διεύθυνσης Υγείας και Πρόνοιας Νομού Λακωνίας.
2. Προφορική Μαρτυρία Βασιλικής Μαλαβάζου).

Πέμπτη 25 Αυγούστου 2022

Τα παιδιά μας που διαπρέπουν: Η Σουζάνα Κουτσούκου πάει στο πανεπιστήμιο

«Τα καλύτερα έρχονται.
Θα τα καταφέρεις!»

Μπράβο και πάλι μπράβο στη Σουζάνα Κουτσούκου, με καταγωγή από την Καρίτσα, που σήμερα ξεκινάει κολέγιο στο 
Καπιτώλιο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο στο Σάουθ Λόρελ στο Μέριλαντ των ΗΠΑ. Η Σουσάνα είναι δισέγγονη της Αθανασίας Αντωνίου.

Ευχόμαστε στη Σουζάνα κάθε επιτυχία. Σουζάνα φεύγοντας για το πανεπιστήμιο ξεκινάς μια καινούργια σελίδα στη ζωή σου. Ήταν επίτευγμα της οικογένειάς σου αλλά κυρίως δικό σου να φτάσεις μέχρι εδώ. Τα καλύτερα έρχονται. Θα τα καταφέρεις!

Στη φωτογραφία η Σουζάνα, με 
μωβ φόρεμα και καπάκι αποφοίτησης λυκείου, ανάμεσα στην πολύ χαρούμενη οικογένειά της: γιαγιά Σουσανιώ και παππού Γιάννη Πολυμενάκου, αδερφό Γιώργο, και γονείς Αθανασία και Χρήστο.

Πέμπτη 18 Αυγούστου 2022

Οικογενειακά Δέντρα Νότιου Πάρνωνα: 90 χρόνια πολλά στη Μεταξία Γκούσκου

Χρόνια πολλά Μεταξία! Έγινε 90 χρονών!

Με δύο δισέγγονα στην αγκαλιά η Μεταξία Γκούσκου, το γένος Μαλαβάζου, γιόρτασε τα 90α της γενέθλια στην Αδελαΐδα της Αυστραλίας.

Η Μεταξία γεννήθηκε στην Καρίτσα στις 18 Αυγούστου 1932, το τέταρτο από τα επτά παιδιά των κτηνοτρόφων Αναστάση και Μαργαρίτας Μαλαβάζου. Σε ηλικία 25 ετών, μετανάστευσε στην Αυστραλία φτάνοντας τον Ιούνιο του 1957 με το πλοίο «Μπεγκόνια». Σύντομα κατόπιν γνώρισε τον άντρα της ζωής της, το Γιάννη Γκούσκο που κατάγονταν από τη Ζάκυνθο, και μέσα σε τρεις μήνες παντρεύτηκαν. Απέκτησαν δύο παιδιά: τη Σαράντια (1959) και τον Διονύση (1961). Τώρα έχουν δύο εγγονές και τρία δισέγγονα.

Μεταξία, σου ευχόμαστε υγεία και χαρά στα 90α σου γενέθλια, να χαίρεσαι την οικογένειά σου!

Πατήστε παρακάτω για να δείτε τον οικογενειακό κλάδο της Μεταξίας στα Οικογενειακά Δέντρου του Νότιου Πάρνωνα.


Τα Οικογενειακά Δέντρα του Νότιου Πάρνωνα έρχονται υπό την αιγίδα του Παλλακωνικού Συλλόγου Νότιας Αυστραλίας «Ο Λεωνίδας», καθώς και της Κοινότητας Καριτσιωτών Νότιας Αυστραλίας «Καρίτσα».

Σάββατο 30 Ιουλίου 2022

Μια παλιά σχολική φωτογραφία και η ανεξήγητη έκρηξη της γονιμότητας στο χωριό

Μια φωτογραφία αξίζει χίλιες λέξεις

Μια παλιά σχολική φωτογραφία έπεσε στα χέρια μας, όχι πολύ παλιά παλιά αλλά μια από κείνες χωρίς συγκεκριμένες πληροφορίες που για κάποιο λόγο σου τραβάει το μάτι.

Τη δημοσιεύσαμε στο Φέισμπουκ και προς την πολύ ευχάριστη έκπληξή μας, από τα σχόλια των χωριανών και φίλων μια πραγματικά ενδιαφέρουσα ιστορία άρχισε να ξετυλίγεται. Ιστορία που έχει να κάνει με το χωριό μας, τη συνεργασία με σχολεία γειτονικών χωριών, καθώς και τη διαρκή ευλάβεια των ντόπιων για το παλιό μοναστήρι του Αγιάννη του Προδρόμου στην άλλη πλαγιά του Καλόερου, τη χαμηλή λοφοσειρά που χωρίζει την Καρίτσα και το Αλεποχώρι. Πιο περίεργο απ' όλα την έκρηξη της γονιμότητας των ντόπιων στα τέλη της δεκαετίας του '70 και στις αρχές του '80.

Το συγκλονιστικό αυτό φαινόμενο, η ξαφνική τριπλάσια αύξηση των γεννήσεων στο χωριό, εξηγείται καλύτερα με τα ίδια τα λόγια του πρώην και πολύ σεβαστού δασκάλου αλλά και προέδρου της Καρίτσας Κώστα Γιαννακούρα από τον Κεφαλά της Σπάρτης.

Ο καλός δάσκαλος γράφει:

Όταν τον Ιούνιο του 1976 έφυγα από την Καρίτσα, άφησα το σχολείο με 13 παιδιά. Λιγόστευαν συνέχεια. Το σχολείο ανήκε στην επιθεώρηση Σπάρτης. Όταν έφυγα το έβαλαν στην Επιθεώρηση Μολάων.

Τώρα το ιστορικό.

Ένα βράδυ που μπήκα στο καφενείο του Λεωνίδα, είχε ακουστεί από το ραδιόφωνο ότι η εθνοσωτήρια κυβέρνηση θα έδινε 500 δρχ. σε οποία οικογένεια θα αποκτούσε τρίτο παιδί.

Μπαίνοντας λοιπόν μέσα, είδα έναν κάτοικο της δώθε γειτονιάς (θυμάμαι, ποιος) να έχει πάρει ένα στρατσόχαρτο από τον πάγκο του Λεωνίδα, κι ένα στυλό και να γράφει και να μιλάει δυνατά για να τον ακούν, πόσα έξοδα έχει ένα τρίτο παιδί. Τελικά έβγαλε ότι τα χρήματα ήταν πολλά, θα έθρεφαν την οικογένεια και μπορεί να περίσσευαν και για πετρέλαιο στο τρακτέρ!

Τους είπε: Τι κάθεστε;

Μάλλον γι αυτό πλήθυνε ο αριθμός των μαθητών στο σχολείο.
Κώστας Γιαννακούρας, από Κεφαλά, Δάσκαλος στην Καρίτσα τη 10ετια του 1970

Σύμφωνα με το Μανόλη Μαλαβάζο από την Καρίτσα, καθώς και την Αγγελική Ροζακλή από το Αλεποχώρι η φωτογραφία είναι στο εξωκλήσι Άγιος Ιωάννης Πρόδρομος. Η Αγγελική γράφει, «Είναι, στο χωριό μας, έχουμε την ίδια φωτογραφία και εμείς» που μαρτυρεί ότι ήταν κάποια κοινή εκδρομή από τα σχολεία Καρίτσας και Αλεποχωρίου.

Κατά την Αλεξάνδρα Κατσάμπη, τότε μάλλον πρωτάκι στην Α’ Δημοτικού:
Η συγκεκριμένη φωτογραφία έχει τραβηχτεί το σχολικό έτος 1984-1985. Βρισκόμασταν σε εκδρομή στο Αλεποχώρι στο εξωκλήσι του Αγίου Ιωάννη Προδρόμου. Να σημειωθεί ότι στη φωτογραφία δεν παρευρίσκονται όλα τα παιδιά του σχολείου της Καρίτσας. Είχε διοργανωθεί μικτή εκδρομή μαζί με άλλο σχολείο. Πάνω αριστερά είναι ο πρωτοδιόριστος τότε δάσκαλός μας Ευάγγελος Παλαιός, ο οποίος δυστυχώς απεβίωσε σε μικρή ηλικία.Τα πρόσωπα τα οποία αναγνωρίζω ξεκινώντας από την
1η σειρά κάτω αριστερά:
2η Τασία Χ. Κατσάμπη
4η Κωνσταντίνα Λάμπρου
5η Αλεξάνδρα Κατσάμπη
6η Μαρία Χ. Κατσάμπη
7η Αντωνία Χ. Κατσάμπη

2η σειρά από αριστερά:
3η Νίκη Α. Κατσάμπη
4η Μάζη Αικατερίνη
5η Δήμητρα Αδ. Κατσάμπη
6η Κυριακούλα Γ. Κατσάμπη
7η Κωνσταντίνα Ι. Κρητικού
8ος Γεώργιος Ι. Κρητικός
9ος Κωνσταντίνος Α. Κατσάμπης
10ος Γεώργιος Αντ. Κατσάμπης

3η σειρά από αριστερά:
1ος Κωνσταντίνος Αδ. Κατσάμπης
2ος Νικόλαος Δ. Ροζακλής
3ος Παναγιώτης Γ. Μαλαβάζος
4ος Λεωνίδας Σ. Χαγιάς
5ος Γεώργιος Χ. Αντωνίου
6ος Κωνσταντίνος Ι. Κατσάμπης
7ος Αναστάσιος Αδ. Κατσάμπης

4η σειρά από αριστερά:
1ος Δημήτριος Α. Κατσάμπης
2ος Ευάγγελος Χ. Κατσάμπης
3οςΚωνσταντίνος Στάθης
4ος Μιχάλης Τσολομίτης
5ος Νικόλαος Γ. Κρητικός
Κάτω αριστερά είναι ο δάσκαλος του άλλου σχολείου. Υπάρχουν και κάποια ακόμα παιδιά του σχολείου μας, τα οποία δεν μπορώ να αναγνωρίσω.
Λένε ότι μια φωτογραφία αξίζει χίλιες λέξεις, αλλά μερικές φορές απλά χρειάζεται κάποια βοήθεια για να βγει. Ευχαριστούμε τον Κώστα, τον Μανόλη, την Αγγελική και την Αλεξάνδρα για αυτή τη βοήθεια, πρώτα απ' όλoυς τη μητέρα της Αλεξάνδρας, την Αργυρούλα, για την παροχή της φωτογραφίας.

Τετάρτη 27 Ιουλίου 2022

Χαρούμενη 54η επέτειο στο Χρήστο και τη Γεωργία Βλάχου

«Χρόνια πολλά και ευτυχισμένα, 
πάντα με υγεία!»

Σήμερα γιορτάζουν την 54η επέτειο του γάμου τους ο Χρήστος Βλάχος και η Γεωργία, το γένος Αντώνη, κάτοικοι της Αδελαΐδας Αυστραλίας που κατάγονται από το Γεράκι και την Καρίτσα αντίστοιχα. 

Ο Χρήστος, 24 ετών, και η Γεωργία, 18, χόρεψαν τον χορό του Ησαΐα στον Άγιο Σπυρίδωνα στην Αδελαΐδα το Σάββατο 27 Ιουλίου 1968. 

Τώρα, μετά από τόσα χρόνια, είναι πλέον ευλογημένοι με τα τρία τους παιδιά και συζύγους, και τέσσερα χαριτωμένα εγγόνια.

Στο Χρήστο και τη Γεωργία ευχόμαστε χρόνια πολλά και ευτυχισμένα, πάντα με υγεία!

Δευτέρα 25 Ιουλίου 2022

Αδελαΐδα: Η Αθήνα του Νότου

Γράφει ο Στέλιος Αδ. Χαγιάς στη μνήμη του πατέρα του

Ιστορίες από τη μεταναστευτική εμπειρία του Διαμαντή Χαγιά, του πρώτου από τους πρώτους Καριτσιώτες στην Αυστραλία

(Προσαρμοσμένο και μεταφρασμένο από το Δημήτρη Ευ. Κατσάμπη)

(7ο κείμενο από 17)
Αδελαΐδα: Η Αθήνα του Νότου

Κέντρο «σίτυ» της Αδελαΐδας τη δεκαετία του 1950
«Τα πράγματα στην Αδελαΐδα τα βρήκε πιο δύσκολα από ό,τι περίμενε. Τους πρώτους δέκα μήνες άλλαξε τέσσερις δουλειές και τρία σπίτια.»

Αν και έβρεχε με το τουλούμι στο Ρίβερλαντ και ο τρύγος είχε διακοπεί για μια βδομάδα, το απόγευμα της Τετάρτης 15 του Φλεβάρη 1955 όταν η ταξιδιωτική παρέα των τεσσάρων έφτασε και επί τόπου διασπάστηκε στο λεγόμενο «σίτυ» (εννοεί city = κέντρο της Αδελαΐδας), η δε πόλη τους χαιρέτησε όλους έναν έναν και ξεχωριστά με άνετο ηλιόλουστο καιρό, λίγα αφράτα απαλά σύννεφα και ένα δροσερό απογευματινό πολύ ελαφρύ αεράκι.

Ήταν πράγματι τέτοιος καιρός και το ειδυλλιακό της κλίμα όλο το χρόνο, ήπιο μεσογειακό με ήλιο, καθώς και φιλοδοξίες του υψηλού πολιτισμού, της ελευθερίας, του διαφωτισμού, των τεχνών και των επιστήμων που έκαναν την Αδελαΐδα, την πρωτεύουσα της Νότιας Αυστραλίας, ήδη από τα πρώτα χρόνια της ίδρυσής της να θέλει να φέρεται ως η «Αθήνα του Νότου». Με τα χρόνια ωστόσο απέκτησε κι άλλα παρωνύμια όπως «η πόλη των εκκλησιών» επειδή είχε τόσες πολλές εκκλησίες, εντυπωσιακούς μεγαλοπρεπείς ναούς με ψηλούς λεπτούς πύργους και καμπαναριά, πάνω από δεκαπέντε μόνο μέσα στο σίτυ, καθώς και «η πόλη των παμπ» γιατί είχε τέσσερις φορές ακόμα περισσότερες ταβέρνες και μπιραρίες!

Εκεί από μια γωνία στο σίτυ, ο Διαμαντής πλέον ολομόναχος με τη βαλίτσα στο χέρι, κοιτούσε με αγονία τριγύρω του· τα τραμ, τα αυτοκίνητα, τα μαγαζιά, τα μεγάλα χτίρια, πιο πολύ τη λαοθάλασσα από άγνωστα πρόσωπα, όλοι καλοντυμένοι, οι περισσότεροι άνδρες με σκούρα κουστούμια, γραβάτες και καπέλα, και οι γυναίκες με λουλουδάτα καλοκαιρινά φορέματα. Το δίλημμά του τη συγκεκριμένη στιγμή, εκεί και τότε, ήταν ποια κατεύθυνση να πάρει, προς τα πού να στρίψει, πού να πάει;

Δεν το ήξερε ακόμα αλλά με τον καιρό το έμαθε. Το σχέδιο της πόλης ήταν καλά μελετημένο, πράγματι ξεχωριστό, μοναδικό. 119 χρόνια νωρίτερα, το 1836, είχε στρωθεί να χτιστεί πάνω στην παραδοσιακή γη της τοπικής φυλής των ιθαγενών, του λαού «Κάρνα», δίπλα σε ένα ποταμάκι, στην εύφορη πεδιάδα που απλώνεται από τους πρόποδες μιας χαμηλής σειράς χωματόλοφων μέχρι τη θάλασσα. Πρόκειται για το μοναδικό κέντρο πόλης στον κόσμο που είναι χτισμένο μέσα σε ένα τεράστιο πάρκο με αυστηρά νομοθετημένο κανονισμό έτσι να παραμείνει, πάντα πράσινο, δημόσιο, και δωρεάν για όλους τους κατοίκους του σίτυ καθώς και των εξωτερικών μελλοντικών χωριών και προαστίων που σίγουρα θα αναπτυχθούν με τα χρόνια.

Έτσι, η Αδελαΐδα αποτελείται από ένα εσωτερικό κέντρο, το σίτυ, που έχει σχήμα τετραγώνου με διαστάσεις 1 μίλι επί 1 μίλι. Το δε σίτυ με τη σειρά του περιβάλλεται όλο γύρω από ένα πράσινο αδιάκοπο δακτύλιο μεγάλων πάρκων με έκταση πάνω από 760 εκτάρια, ενώ πέρα από τα πάρκα απλώνονται εκατοντάδες προάστια και συνοικίες καθώς και οι βιομηχανικές ζώνες και χώροι εργασίας.

Μέσα στο σίτυ, όπου τη στιγμή εκείνη ο ίδιος ένιωθε εγκλωβισμένος, βρίσκονται η κεντρική επιχειρηματική περιοχή, η κύριοι εμπορικοί δρόμοι, τα μεγάλα μαγαζιά, τα σημαντικότερα δημόσια χτίρια, η βουλή, το μέγαρο του κυβερνήτη, η κρατική βιβλιοθήκη, το μουσείο, η πινακοθήκη, το πανεπιστήμιο, το νοσοκομείο της πόλης, ο βοτανικούς κήπος, καθώς και οικιστικές ζώνες: πλατύ δρόμοι με υπέροχα διώροφα αρχοντικά μπροστά στα μεγάλα πάρκα, πολυάριθμα στενά σοκάκια και πίσω δρομάκια με ταπεινά χαμηλά σπιτάκια, φλατάκια (εννοεί flats = στην ντοπιολαλιά της εποχής «εργατόσπιτα» των φτωχών), σε πλήρη αντίθεση από τις ατμοσφαιρικές γειτονιές με τις όμορφες εμβληματικές οικίες των ευκατάστατων και των πλουσίων γύρω στις πράσινες πλατείες.

Το Φλεβάρη του 1955 η ευρύτερη Αδελαΐδα, δηλαδή το σίτυ μαζί με τα έξω προάστια, πλησίαζε το μισό εκατομμύριο ψυχές, απ’ των οποίων περίπου 2000 Έλληνες καθώς και 9 νεοφερμένοι Καριτσιώτες. Για τον Διαμαντή, μέσα σε αυτόν τον λαβύρινθο να βρει κάποιο «συμπατριώτη» Έλληνα, πόσο μάλλον «συγχωριανό» Καριτσιώτη, ήταν όντως ηράκλειος άθλος, σαν να γύρευε την πολυψαγμένη βελόνα μέσα στην αχερώνα! Κι όμως το ότι μέσα σε λίγες ώρες τα κατάφερε να συναντήσει όχι μόνο συμπατριώτες αλλά να ανταμωθεί κάπως, κάπου με κάποιους συγχωριανούς, λέει πολλά τόσο για τη δύναμη του χαρακτήρα του, τη καρδιά, το θάρρος και το κουράγιο του, όσο και για την καλή του τύχη!

«Μαυροματαίικα Σπίτια»
Πηγή: Κρατική Βιβλιοθήκη της Νότιας Αυστραλίας [B 14288]
Για κείνο το βράδυ και τις πρώτες δύο μέρες ο Διαμαντής βρήκε δωμάτιο σε οικοτροφείο γνωστό στη μικρή τότε ελληνική παροικία ως τα «Μαυροματαίικα Σπίτια» στη βόρεια γωνία του Wright Street και West Terrace, τον δυτικότερο δρόμο του σίτυ απέναντι από τα μεγάλα πάρκα. Τα δύο διώροφα πέτρινα σπίτια ήταν ιδιοκτησία κάποιου Μαυρομάτη από τους παλιούς Έλληνες στην παροικία που πιθανώς καταγόταν από από την Ιθάκη. Προς ευχάριστη έκπληξή του Διαμαντή, εκεί στο ισόγειο βρήκε και κάποιους συγχωριανούς, το Γιάννη Κατσάμπη «της Φιλιώς» και την οικογένειά του καθώς και το Διαμαντή Μαλαβάζο «Ρουμάνο» που πρόσφατα είχε κατεβεί από το Μάουντ Γκάμπιερ να είναι με την αδερφή και το γαμπρό του. Χάρηκαν πολύ που τον είδαν και του είπαν ο Γιάννης ήταν ο πρώτος συγχωριανός που έφτασε στην Αδελαΐδα, εδώ και 11 μήνες, στα μέσα Μαρτίου 1954. Ο Γιάννης δούλευε στις τρενογραμμές ενώ ο Ρουμάνος είχε πιάσει δουλειά σε ένα χυτήριο. Τους άρεσε εκεί στα Μαυροματαίικα γιατί αντί για νοίκι η γυναίκα του Γιάννη, η Χριστίνα, δούλευε ως οικονόμος στην κατοικία του Μαυρομάτη στο Goodwood Road Wayville όπου πήγαινε με λεωφορείο καθημερινά για βάρδιες έως και 12 ώρες. Το δικό της το παιδί, το Δημήτρη μόλις 2 ετών, το κοίταγε άλλη. Συνάμα ήταν ενός μηνός έγκυος.


Αγναντεύοντας από το μπροστινό παράθυρο από το πάνω πάτωμα, ο Διαμαντής μπορούσε να βλέπει από το σίτυ μέχρι τη θάλασσα: Αριστερά του πίσω από σκοτεινούς χοντρούς πετρότοιχους το μεγαλύτερο νεκροταφείο που είχε δει ποτέ με χιλιάδες τάφους και μνημεία. Μπροστά-μπροστά τη μαντρωμένη παιδική χαρά στην άλλη πλευρά του δρόμου. Λίγο πιο πέρα το μεγάλο πάρκο με γήπεδα και ανοιχτούς πράσινους χώρους μέσα σε δασάκια μέχρι τη γραμμή του τρένου που λέγανε ότι πάει ίσαμε τη Μελβούρνη. Στη συνέχεια τα δυτικά προάστια, μια λουρίδα από λαχανόκηπους και θερμοκήπια, και κατόπιν την αχανή έκταση του νέου αεροδρομίου της Αδελαΐδας που κατά σύμπτωση εγκαινιάστηκε την ίδια μέρα που ο ίδιος έφτασε σ’ αυτή η πόλη. Τέλος, πέρα από το αεροδρόμιο στον μακρινό ορίζοντα τα γαλάζια νερά του Κόλπου Σάιντ Βίνσεντ.

Σειρά από παρόμοια χαμοσπιτάκια στο Βίνραϊς Στριτ
Ο Διαμαντής έμεινε στα Μαυροματαίικα δυο μόνο μέρες όποτε πήγε σ’ ένα μικρό φλατάκι που νοίκιαζε η πρώτη του ξαδέρφη η Μαργαρίτα Αντώνη με τον άντρα της το Θανάση και τα δύο τους παιδιά τον Πίτερ, 3 ετών, και τον Κόνι, 1½ ετών. Ήταν ένα μικροσκοπικό σπιτάκι που είχε χτιστεί το 1880 σε οικόπεδο 138 τετραγωνικών με ένα σαλονάκι, ένα υπνοδωματιάκι, μια κουζινούλα και ένα μπάνιο. Είχε πίσω αυλίτσα περίπου 40 τετραγωνικών και η τουαλέτα βρισκόταν στη δεξιά πίσω-πίσω γωνία. Ο Διαμαντής είχε την κρεβατοκάμαρα ενώ το ανδρόγυνο με τα παιδιά ήταν στο σαλόνι. Αυτό τον καιρό η ξαδέρφη του η Μαργαρίτα κι αυτή ήταν έγκυος, περίπου πέντε μηνών. Το φλατάκι ήταν φτηνό αλλά παλιό, στα κακά του χάλια, σχεδόν ετοιμόρροπο σε μια σειρά από παρόμοια χαμοσπιτάκια σε ένα πίσω δρομάκι, το Vinrace Street στο νοτιοδυτικό άκρο στο σίτυ, μόλις πέντε λεπτά με τα πόδια από τα Μαυροματαίικα. Ευτυχώς, δεν ήταν τόσο μακριά διότι το μπάνιο και το ντους ήταν χαλασμένα και ο Διαμαντής περπάταγε τακτικά να πλυθεί στα Μαυροματαίικα, όπου είχαν την καλοσύνη να τον αφήνουν σ’ ένα που δούλευε με πέννες, μια πέννα το μπάνιο.


«Πού φτάσαμε; Πού καταντήσαμε;» στιγμές στιγμές σκεπτόταν! Κοιτώντας πίσω, είχαν περάσει 16 μήνες από τότε που είχε φτάσει στην Αυστραλία, ο πρώτος από τους πρώτους χωριανούς που είχε κάνει το βήμα. Εκείνο το διάστημα είχε περάσει «περαστικός» από τη Μελβούρνη, «οικότροφος» του κράτους στη Μπονεγκίλα, προβατάς στο Κάστερτον, πριονάς στο Μάουντ Γκάμπιερ, άνεργος εποχιακός εργάτης στο Ρίβερλαντ, και βάλε. Τώρα αναζητητής εργασίας στην Αδελαΐδα. Τα είχε πάει όμως αρκετά καλά, ιδιαίτερα στο Κάστερτον και στο Μάουντ Γκάμπιερ όπου είχε καταφέρει να βάλει στην πάντα χίλιες λίρες στην τράπεζα.

Στο μεταξύ, τρεις άλλες οικογένειες και ένας εργένης, 12 άτομα συνολικά, είχαν φτάσει από το χωριό. Όλοι είχαν περάσει από τη Μπονεγκίλα και κατόπιν προχωρήσει, όλοι τους στην Αδελαΐδα εκτός από τον «Βατσούρα» στη Μελβούρνη: Ο Γιάννης ο Κατσάμπης «της Φιλιώς», 26 χρονών, με τη γυναίκα του τη Χριστίνα, 26, και ένα μωρό είχαν φτάσει το Γενάρη το 1954 με το επόμενο ταξίδι του «Fairsea». Ο Αργύρης Κατσάμπης «Βατσούρας», 40 χρονών, με τη γυναίκα του Καλλιόπη, 28, και δυο παιδιά τον Απρίλη 1954. Ο Θανάσης Αντώνης «Λοχίας», 31 χρονών, με τη γυναίκα του και πρώτη ξαδέρφη του Διαμαντή, Μαργαρίτα και μικρούς γιους, τον Ιουνίου, 1954. Τέλος, ο Διαμαντής Μαλαβάζος «Ρουμάνος», 30 χρονών εργένης, είχε έρθει κι αυτός το Νοέμβρη το 1954. Παρόλο που η αυστραλιανή κυβέρνηση τους ήθελε να εγκατασταθούν στην επαρχία να δουλεύουν σε φάρμες, όλοι επέλεξαν τις μεγάλες πόλεις, την Αδελαΐδα και την Μελβούρνη.

Μπορούμε να πούμε ότι τόσο στις αρχές-αρχές όσο και πιο ύστερα ίσως να τα κατάφερναν καλύτερα στην επαρχία. Όπως και να 'χει, η κατάσταση για τους μετανάστες εργάτες και τις οικογένειές τους τον καιρό εκείνον προπαντός στις μεγάλες πόλεις ήταν όπως και να το φέρεις άθλιες. Συνήθως δούλευαν στις πιο σκληρές, πιο ακάθαρτες, πιο επικίνδυνες, πιο βλαβερές, πιο ανθυγιεινές δουλειές με τα χαμηλότερα λεφτά, με λίγα λόγια τις δουλειές που απέφευγαν οι Αγγλοαυστραλοί. Επιπλέον, οι περισσότεροι ζούσαν στις πιο υποβαθμισμένες γειτονιές στο σίτυ, στα πρώην χαμοσπιτάκια των Αγγλοαυστραλών εργατών που τώρα είχαν την ευκαιρία να μετακομίσουν έξω, σε μεγαλύτερα και καλύτερα σπίτια στα έξω προάστια αντίπερα από τα μεγάλα πάρκα. Δεν υπήρχαν κρατικές υπηρεσίες διερμηνείας και μετάφρασης να αξίζουν, ειδικά στα εργοστάσια, νοσοκομεία, κρατικές υπηρεσίες και σχολειά. Τις πρώτες μέρες και χρόνια η μόνη στήριξη προερχόταν από επαφές στα ελληνικά καφενεία, στην Ελληνική Κοινότητα στο Φράνκλιν Στριτ, καθώς και στη μοναδική ελληνορθόδοξη εκκλησία της πόλης. Η Κοινότητα και η εκκλησία των Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ ήταν περίπου 15 λεπτά με τα πόδια από το Vinrace Street, ενώ το καφενείο της «γρεία-Σάβαινας» στο Μπράουν Στριτ περίπου στα μισά του δρόμου προς την Κοινότητα. Αυτό που τους έσωσε ωστόσο τον καιρό εκείνο ήταν η αποφασιστικότητα για επιτυχία στη ζωή, οι ισχυροί ελληνικοί οικογενειακοί δεσμοί και αυτό που λέμε ελληνική εθνική αλληλεγγύη.

Τα πράγματα στην Αδελαΐδα ο Διαμαντής τα βρήκε πιο δύσκολα από ό,τι περίμενε, στην αρχή να βρει καλό συμφερτικό δωμάτιο να νοικιάζει και κατόπιν ικανοποιητική δουλειά με καλά λεφτά. Τους πρώτους δέκα μήνες άλλαξε τέσσερις δουλειές και τρία σπίτια. Η πρώτη του δουλειά ήταν εκεί που είχε πιάσει ο φίλος του ο Διαμαντής ο «Ρουμάνος» στο χυτήριο John Shearer στο Kilkenny όπου ρίχνανε λιωμένο σίδηρο σε καλούπια για να φτιάνουν γεωργικά αγροτικά εργαλεία. Πήγαιναν κι οι δυο μαζί με λεωφορείο αλλά μετά από τέσσερις εβδομάδες ο Διαμαντής τα παράτησε. Κατόπιν, από εκεί βρήκε δουλειά σε βαρελάδικο στη γωνία της Anzac Highway και Richmond Road, μόλις 17 λεπτά με τα πόδια από το σπίτι ακολουθώντας τη μάντρα του νεκροταφείου.

Στα μέσα του 1955, o Θανάσης και η Μαργαρίτα αγόρασαν δικό τους σπίτι στο McLaren Street και ο Διαμαντής πήγε μαζί τους, μοιράζοντας με τον νεοφερμένο ξαδέρφό του, τον Γιάννη «Πασά» Μαλαβάζο, ένα από τα δωμάτια για πέντε λίρες την εβδομάδα. Του Γιάννη του είχε κάνει πρόσκληση και τον είχε φέρει η αδερφή του η Μαργαρίτα. Περίπου τότε, η Μαργαρίτα γέννησε ένα κοριτσάκι, την Ελενίτσα, χαρίζοντας της τη διάκριση να είναι το πρώτο καριτσιώτικης καταγωγής παιδάκι που γεννήθηκε στη χώρα του καγκουρό.

Στο μεταξύ, ο Διαμαντής είχε προχωρήσει σε μια άλλη δουλειά, σ' ένα επιπλοποιείο στο Cross Road στο Glandore που από τότε το θυμόταν με γέλιο και χαρά, όχι τόσο για τα έπιπλα υψηλής ποιότητας ούτε για τη μαστοριά των συναδέλφων του, αλλά για το γούρι που του έφερε η 1η του Νοέμβρη 1955, και συνάμα ένα ακόμα μάθημα για κάτι περίεργο, κάτι αλλιώτικο από τη ζωή στη νέα τούτη του πατρίδα. Αφορά το «Μέλμπουρν Καπ», μεγάλη κούρσα αλόγων κυριολεκτικό παναυστραλιανό πανηγύρι. Τη λένε «η κούρσα που παραλύει τη χώρα», διότι έτσι ακριβώς συμβαίνει. Τα τρία περίπου λεπτά που 24 από τα καλύτερα άλογα τρέχουν στις 3:00 μ.μ. κάθε πρώτη Τρίτη του Νοέμβρη όλος ο αυστραλιανός λαός ­- μικροί, μεγάλοι, και πιο μεγάλοι- απ' άκρη σ' άκρη σ’ όλη τη χώρα σταματάει και μένει ακίνητος με το ραδιοφωνάκι στο αυτί να ακούσει το Μέλμπουρν Καπ. Επιπλέον είναι έθιμο την ίδια μέρα όλοι –μικροί, μεγάλοι, και πιο μεγάλοι- να στοιχηματίζουν. Το ότι ο Διαμαντής, ένας νεοφερμένος, παντελώς ανήξερος κέρδισε το στοίχημα στο επιπλοποιείο προκάλεσε έκπληξη σ’ όλους, περισσότερο στον ίδιο. Τα κέρδη, μια λίρα και ένα σελίνι, σίγουρα καλοδεχούμενα, το δε γούρι και το γόητρο περισσότερο! Χάρηκε, του έμεινε αξέχαστο. Γεύτηκε κι αυτός, έστω για λίγο, την αίγλη του «πρόσωπου της ημέρας» στον τόπο της εργασίας, ο τυχεράκιας που τα κονόμησε!

Παρά το γούρι, κείνη την εποχή τα πράγματα για τον Διαμαντή δεν πήγαιναν τόσο καλά οικονομικά, όχι όπως τα περίμενε. Τα λεφτά στην Αδελαΐδα δεν τον ικανοποιούσαν όσο στο Κάστερτον και ιδιαίτερα στο Μάουντ Γκάμπιερ, ενώ το κόστος ζωής ήταν ασύγκριτο. Του πέρασε από το νου να πάει στο Κουίνσλαντ, στην τροπική βόρεια Αυστραλία, στη συγκομιδή και κοπή του ζαχαροκάλαμου, σκληρή μεν δουλειά αλλά τα λεφτά καλά. Σκέφτηκε επίσης να φύγει για την Αμερική αφού η οικογένειά του στην Καρίτσα τελευταία του είχε διαβιβάσει επιστολή από την Αμερικανική Πρεσβεία στην Αθήνα που τον προσκαλούσε στην επόμενη καραβιά μεταναστών προς τις Ηνωμένες Πολιτείες. «Τήρα καιρό που διάλεξαν,» σκέφτηκε μέσα του, διότι υπήρχε ένα συναρπαστικό μυστικό, ιδιαίτερο, όμορφο και συναισθηματικό που απλά δεν ταίριαζε με καμία από αυτές τις ιδέες. Ο Διαμαντής είχε δώσει λόγο και «αρραβωνιαστεί εξ αποστάσεως», όπως λένε. εκείνος από την Αδελαΐδα και εκείνη από την Καρίτσα. Όλη η σοβαρή σκέψη του λοιπόν ήταν πρώτον πώς να βρει καλύτερη δουλειά, και δεύτερον κάπου να σπιτωθεί πριν έρθει η αρραβωνιαστικιά του σε λιγότερο από δύο μήνες.

Δεν άργησε να βρει δουλειά που του άρεσε σε εργοστάσιο θερμαντήρων κηροζίνης στο Έντουαρντσταουν. Και, ένα Σαββατοκύριακο, τρεις ή τέσσερις εβδομάδες πριν έρθει η αρραβωνιαστικιά, έφτιαξε τη βαλίτσα του, αποχαιρέτησε τον συγκάτοικό του, το Γιάννη τον «Πασά» καθώς και τη σπιτονοικοκυρά και το σπιτονοικοκύρη και έφυγε από το ΜακΛάρεν Στριτ! Σε διπλανό δρόμο, στο Χατ Στριτ, συνάντησε το συμπατριώτη Γιάννη Ρέμπελο από τον Κεφαλά Λακωνίας που είχε ένα φορτηγάκι και τον μετέφερε με όλα τα υπάρχοντά του από τη νοτιοανατολική γωνία έως τη νοτιοδυτική γωνία στο σίτυ, συγκεκριμένα στο 10Α Τσάτχαμ Στριτ, όπου θα έφτιαχνε το δικό του σπιτικό, μόλις δυο λεπτά από τα Μαυροματαίικα.. Ήταν ένα φτωχοφλατάκι, σχεδόν ερείπιο, ιδιοκτησία ενός Ιταλού που ο Διαμαντής θα νοίκιαζε για πολύ λογικό ενοίκιο αλλά θα έπρεπε να το συμμαζέψει, να το βάψει και γενικά να το κάνει κατοικήσιμο μέσα σε δυο-τρεις εβδομάδες πριν την πρωτοχρονιά όποτε περίμενε με λαχτάρα την αρραβωνιαστικιά.

Σε ηλικία 31 ετών πλέον, ήδη στην Αυστραλία για περισσότερα από δύο χρόνια και με καλή δουλειά, ήταν κάτι παραπάνω από έτοιμος και ανυπομονούσε για το επόμενο κεφάλαιο της ζωής του, να παντρευτεί, να εγκατασταθεί μόνιμα και να κάνει οικογένεια στην Αδελαΐδα, την Αθήνα του Νότου.

Αυτό ήταν το 7ο από 17 κείμενα σχετικά με τις εμπειρίες του Διαμαντή Χαγιά να μεταναστεύσει και να εγκατασταθεί στην Αυστραλία.

Μέχρι σήμερα έχουμε μεταφράσει και δημοσιεύσει τα ακόλουθα:

1. Η απώλεια της Αμερικής, κέρδος για την Αυστραλία

2. Πρώτη μέρα στην Αυστραλία του πρώτου Καριτσιώτη

3. Μπονεγκίλα: Υποδοχή στη μέση του πουθενά

4. Κάστερτον: Προβατάδες, βοδάδες, ακόμα και αλογάδες

5. Μάουντ Γκάμπιερ: Σκαφτιάς, πριονάς, ακόμα και πιατάς

6. Ρίβερλαντ: Χωρίς δουλειά και με άδειες τσέπες

7 Αδελαΐδα: Η Αθήνα του Νότου

Τα Καριτσιώτικα Νέα θα συνεχίσουν να μεταφράζουν και να δημοσιεύουν ένα ένα τα πιο σπουδαία κεφάλαια από το μόχθο και τον πόνο της σκληρής βιοπάλης του συγχωριανού μας στον αγώνα του να επιβιώσει, να τα φέρει πέρα και να χτίσει μια νέα ζωή για τον ίδιο και τους απογόνους του στη νέα του πατρίδα την Αυστραλία. Απομένουν να μεταφραστούν και να δημοσιευτούν τα άλλα 10 κείμενα:
  • Πρόσκληση στην αρραβωνιαστικιά, την Κατερίνα
  • Ο γάμος του Διαμαντή και της Κατερίνας
  • Η οικογένεια μετακομίζει στο Γκίλες Στριτ
  • Το πρώτο σπίτι της οικογένειας
  • Διαμαντής εργαζόμενος στην Τζένεραλ Μότορς
  • Οικογένεια στο μάζεμα φρούτων και λαχανικών
  • Διαμαντής εργαζόμενος στη Δημαρχία του Μπέρνσάιντ
  • Ο Παναγιώτης Σταυριανός επιτέλουςστην Αυστραλία
  • Ο Διαμαντής σώζει τη ζωή αγαπητού φίλου
  • Σβήσιμο του αμερικανικού ονείρου