Ο καιρός στο χωριό μας

Παρασκευή 6 Απριλίου 2012

Οι κίνδυνοι από την ιονίζουσα ακτινοβολία

Του Νικολάου Μαγκανιώτη
Χειρούργου - Διδάκτωρ Παν. Αθηνών
Ας μη επιμένουμε να γίνει μία εξέταση αν ο γιατρός δεν τη θεωρεί απολύτως αναγκαία ! 
Συντακτικό σημείωμα
Ο Νικόλαος Μαγκανιώτης είναι εγγονός του Κωνσταντίνου Ιωάν. Μαλαβάζου (Κωσταντιρουμάνου) γιος της κόρης του Αγγελικής. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και έκανε την ειδικότητα του ως Χειρούργος στη Αγγλία στο νοσοκομείο του Κόβεντρυ Gulson Road Hospital. Στη συνέχεια δούλεψε στην Αμερική και αργότερα επέστρεψε στο Αίγιο όπου διατηρούσε για χρόνια κλινική. Τώρα προσφέρει τις υπηρεσίες του αφιλοκερδώς στην Αντικαρκινική Εταιρεία Αιγίου. Επιπλέον διατηρεί ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το χωριό, είναι μέλος του Πολιτιστικού Συλλόγου Απανταχού Καριτσιώτών και πρόθυμος να απαντήσει σε ιατρικές ερωτήσεις των αναγνωστών.

«Καριτσιώτικα Νέα»
  
Στο σημερινό μου σημείωμα θέλω να υπενθυμίσω τις βλαπτικές επιδράσεις (τις άμεσες αλλά και τις πολύ απώτερες – μετά από δεκαετίες ίσως) της ιονίζουσας ακτινοβολίας που χρησιμοποιείται τόσο για διαγνωστικούς αλλά και για θεραπευτικούς λόγους.

Θα ασχοληθούμε με τις βλάβες από τη διαγνωστική ενώ η θεραπευτική ακτινοβολία αποτελεί εντελώς διαφορετικό προβληματισμό και έχει τις δικές της αρχές και προϋποθέσεις.

Πρέπει να γίνει εντελώς κατανοητό ότι η ακτινοβολία που είναι απαραίτητη για μία απλή ακτινογραφία, για μία αξονική τομογραφία (ακόμα περισσότερο, ή για ένα ιοντογράφημα με γάλλιο δεν είναι απλές φωτογραφήσεις αλλά προϋποθέτουν ακτινοβόληση του ασθενούς με ιονίζουσα ακτινοβολία (ακτίνες Ρεντιεν) και οπωσδήποτε υπάρχουν άμεσες, μικρότερες η μεγαλύτερες βλαπτικές επιπτώσεις στον ανθρώπινο οργανισμό.


Ας αναφερθώ σε ένα πολύ συχνό περιστατικό που ζουν καθημερινά οι γιατροί. Πολλές φορές προσέρχονται στα ιατρεία μητέρες με τα παιδιά τους που έχουν υποστεί κάποιο τραυματισμό στο κεφάλι, για εξέταση και ζητούν επιμόνως να δοθεί εντολή αξονικής τομογραφίας για το τέκνο τους. Πολλές φορές επιμένουν φορτικά και θέλουν να πιστεύουν ότι ο γιατρός που αρνείται να δώσει την έγκριση του θέλει να διαφυλάξει το ασφαλιστικό ταμείο από μία πρόσθετη δαπάνη. Πόσο άδικο έχουν και πόσο δυσκολεύουν τη σωστή άσκηση της ιατρικής! Ο γιατρός είναι ο μόνος που είναι σε θέση να συστήσει ή όχι μία εξέταση (ιδιαίτερα εκείνες τις εξετάσεις που αναφέρονται σε ιονίζουσα ακτινοβολία ) και μόνο αυτός μπορεί να αξιολογήσει θετικά η αρνητικά μιας τέτοιας απόφασης.

Σε όλες τις εποχές ο άνθρωπος ήτανε και είναι εκτεθειμένος σε ότι ονομάζουμε ακτινοβολία φυσικού υποστρώματος. Αυτή η ακτινοβόληση περιλαμβάνει ακτινοβολία από κοσμικές καθώς και από επίγειες τεχνητές πηγές και έχει παίξει πιθανώς τον μεγαλύτερο ρόλο στη εξέλιξη της ζωής. H κοσμική ακτινοβολία διαπερνά αδιάκοπα την ατμόσφαιρα της γης .

Μετά την ανακάλυψη της ιονίζουσας ακτινοβολίας από τη μαντάμ Κιουρί (έχει τιμηθεί με δύο βραβεία Νόμπελ) και την εφαρμογή των ακτίνων Χ στην ακτινοδιαγνωστική από τον Ρέντιεν αρχίζει και η πρόσθετη ακτινοβόληση του ανθρωπίνου σώματος από πηγές παραγωγής ακτίνων Χ. Οι μοντέρνες μέθοδοι ακτινοδιαγνωστικής έχουν πολλαπλασιάσει τις χρησιμοποιούμενες ποσότητες ακτίνων και έχουν αυξήσει σημαντικά και τις συνέπειες από αυτές .

Τα τροφοδοτικά υψηλής τάσης για ραντάρ, τα ακτινοδιαγνωστικά μηχανήματα, οι αξονικοί τομογράφοι, τα ραδιοϊσότοπα και οι παλαιές συσκευές τηλεοράσεως παρέχουν σημαντικές δόσεις ακτινοβολίας.

Η ετησία δόση ακτινοβολίας που παίρνουμε από τις τεχνητές πηγής παραγωγής ακτίνων Χ είναι συγκρίσιμη με τη κοσμική ακτινοβολία και η σχέση αυτή συνεχώς και διαχρονικά αυξάνεται γιατί η χρήση αυτών των συσκευών διαδίδεται με πολύ γοργό ρυθμό χωρίς να τονίζονται καθημερινά και όπως θα έπρεπε και οι βλαπτικές –καταστρεπτικές για τον ανθρώπινο οργανισμό επιπτώσεις .

Επειδή δε οι παρουσιαζόμενες ασθένειες από τις ακτίνες Χ έχουν τα χαρακτηριστικά της αθροιστικής συγκέντρωσης και της παρουσίασης της βλάβης μετά από πολλά χρόνια είναι ίσως πολύ δύσκολο να διαπιστωθεί επακριβώς και η βλαπτική στον ανθρώπινο οργανισμό επίπτωση.

Θα αναφερθώ πιο κάτω στους εκτιμώμενους κινδύνους και στις αντίστοιχες δόσεις ακτινοβολίας σε αναφορά με τις συνήθεις απεικονιστικές εξετάσεις.

Εκτιμώμενοι κίνδυνοι καρκίνου και δόσεις ακτινοβολίας σε συνήθεις απεικονιστικές εξετάσεις.


ΕΙΔΟΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ
ΔΟΣΗ σε msv
Αντιστοιχία με αριθμό Ακτινογραφιών θώρακος
Κατηγορίες κινδύνου
Μαγνητική ακτ/φία
0
0
ΜΗΔΕΝΙΚΗ
Υπερηχογράφημα
0
0
ΜΗΔΕΝΙΚΗ
Ακτ/φία άκρων(εκτός ισχίου)
0,01
0,5
ΑΜΕΛΗΤΕΕΣ
Ακτ/φία θώρακος
0,02
1
ΑΜΕΛΗΤΕΕΣ
Ακτ/φία  κρανίου
0,07
3,5
ΕΛΑΧΙΣΤΗ
Ακτ/φία πνευμόνων
0,7
35
ΠΟΛΥ ΜΙΚΡΗ
Ιονογράφημα πνευμόνων
1
50
ΠΟΛΥ ΜΙΚΡΗ
Νεφρών
1
50
ΠΟΛΥ ΜΙΚΡΗ
Θυρεοειδούς
1
50
ΠΟΛΥ ΜΙΚΡΗ
Οστών
4
200
ΠΟΛΥ ΜΙΚΡΗ
Positron emission tomography
5
250
ΜΙΚΡΗ
Καρδιοαγγειογραφία με ιόντα
6
300
ΜΙΚΡΗ
Βαριούχος υποκλυσμός
7
350
ΜΙΚΡΗ
Τομογραφίες Θώρακος
8
400
ΜΙΚΡΗ
Τομογραφίες Κοιλίας
10
500
ΜΙΚΡΗ
Τομογραφίες Λεκάνης
10
500
ΜΙΚΡΗ
Τομογραφίες Τεστ με τεχνίτιο
10
500
ΜΙΚΡΗ
Τομογραφίες Τεστ με θάλλιο
23
1150
ΜΙΚΡΗ
Τομογραφίες Επεμβατικές ακτινοσκοπήσεις     
25
1250
ΜΙΚΡΗ
Τομογραφίες Ιοντογράφημα με γάλλιο
40
2000
ΜΙΚΡΗ
Πηγή: ιατρικό περιοδικό (British Medical Journal) 

Σύμφωνα με τον Ο.Η.Ε περίπου 2,4 msv προέρχεται από φυσικές πηγές

Οι ιατρικές πηγές ακτινοβολίας ήτανε το 1/5 της φυσικής ακτινοβολίας το 1987. Περίπου στο μισό το 1993.

Το 100% το 1997 στις πιο πλούσιες χώρες και ο ρυθμός αύξησης βαίνει ανερχόμενος.

Πρέπει εδώ να τονιστεί ότι το ποσό της ακτινοβολίας που είναι απαραίτητη για μία ειδική εξέταση δρα πάντοτε αθροιστικά και τα αποτελέσματα μπορεί να φανούν μετά από πολλά χρόνια.

Χαρακτηριστικά θα αναφερθώ στη παρατηρουμένη σήμερα αύξηση, έστω και μικρή, των καρκίνων του κεντρικού νευρικού συστήματος. Τα αίτια είναι εν πολλοίς άγνωστα και φαίνεται ότι δεν υπάρχει συσχετισμός με τη διατροφή και το κάπνισμα. Πολλοί όμως συσχετίζουν αυτή την αύξηση των καρκίνων του νευρικού συστήματος με τη θεραπευτική για το τριχόφυτο του τριχωτού της κεφαλής το χρονικό διάστημα πριν το 1960. Ο τριχοφάγος στα μικρά παιδιά κυρίως ήτανε ένα θεραπευτικό πρόβλημα (σήμερα η θεραπεία είναι πολύ εύκολη) και η αγωγή συνίστατο στην ακτινοβολία του τριχωτού της κεφαλής με ακτίνες Χ που προκαλούσαν ολική απόπτωση των τριχών και θεραπεία από το τριχόφυτο. Οι τρίχες ξαναφυτρώνανε αλλά το ποσό της ακτινοβολίας είχε ήδη προκαλέσει βλάβες στα εγκεφαλικά κύτταρα που εκδηλώθηκαν ενδεχομένως μετά πολλά χρόνια ως καρκίνοι του νευρικού συστήματος.

Όλα αυτά που σήμερα παρουσιάζω δεν έχουν σκοπό φυσικά να τρομοκρατήσουν τον κόσμο αλλά να τον ευαισθητοποιήσουν σε παρενέργειες που έχουν ορισμένες από τις σύγχρονες μεθόδους εξετάσεων και που είναι εν πολλοίς άγνωστες στο πολύ κόσμο. Ας μη επιμένουμε να γίνει μία εξέταση αν ο γιατρός δεν τη θεωρεί απολύτως αναγκαία !

Δεν υπάρχουν σχόλια: