Σαν σήμερα, πριν 61 χρόνια: Κοσμάς, ο δρόμος των 100 ημερών

Σαν σήμερα, πριν 61 χρόνια, όπως η Ελλάδα έβγαινε από την εξαθλίωση και την καταστροφή του Β Παγκοσμίου Πολέμου καθώς και τον Εμφύλιο σπαραγμό, οι κοντοχωριανοί μας από τον Κοσμά της Κυνουρίας, με τους οποίους οι Καριτσιώτες μοιράζονται εκτεταμένους οικογενειακούς δεσμούς, για μια ακόμη φορά έδειξαν το παράδειγμα πώς σφυρηλατείται η ενότητα και η κοινοτική δράση ενός χωριού. Την ημέρα αυτή το πρώτο αυτοκίνητο κύλισε μέσα στο Κοσμά, μετά την ολοκλήρωση ενός μεγαλειώδους έργου που έμπνευσε μια ολόκληρη περιοχή. Αυτό το έργο, η κατασκευή του δρόμου Κοσμά – Γερακίου, όπως αναφέρεται στη σελίδα του Κοσμά αποτέλεσε βασικό έργο αναπτυξιακής υποδομής για ολόκληρη την επαρχία Κυνουρίας γι' αυτό και στεκόμαστε στην ιστορία του. Για το δρόμο αυτό οι ξενιτεμένοι κοσμίτες της Αμερικής, το 1920 κατέθεσαν στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος 100.000 δολάρια για λογαριασμό του Δημοσίου, ενώ οι ντόπιοι συνέβαλαν προσφέροντας 120.000 δρχ για την διάνοιξή του. Με διάταγμα που υπέγραψε ο μεγάλος Αρκάς πολιτικής (και πατέρας της Δημοκρατίας) Αλέξανδρος Παπαναστασίου, ως Υπουργός Συγκοινωνιών, εγκρίθηκε από το κράτος η κατασκευή του ως εθνικού δρόμου Λεωνιδίου - Κοσμά - Σπάρτης. Από τότε οι Κοσμίτες πρόσφεραν κι άλλα χρήματα αλλά και προσωπική εργασία για τη διάνοιξη αυτού του δρόμου. Το Μάρτη του 1951, όλοι οι κάτοικοι του Κοσμά, με επικεφαλής τον απόστρατο Συνταγματάρχη, δημοσιογράφο και επιχειρηματία Κυριάκο Τσερώνη εξόρμησαν μόνοι τους για την κατασκευή του δρόμου Κοσμά - Γερακίου Λακωνίας. Χωρίς μεγάλη βοήθεια στην αρχή κι αργότερα με μικρή αρωγή απ' το κράτος, μα με πίστη ακατάβλητη για την πρόοδο του χωριού τους, δούλευαν νύχτα και μέρα (άντρες, γυναίκες και παιδία) για την κατασκευή αυτού του μεγαλειώδους, για ολόκληρη την περιοχή, έργου. Έτσι λοιπόν, μέσα σε εκατό (100) μέρες, την 1η Ιουλίου 1951, ημέρα γιορτής των Αγίων Αναργύρων, πολιούχων του Κοσμά, έφεραν το αυτοκίνητο για πρώτη φορά στον τόπο τους. Γι' αυτό και ο συγκεκριμένος δρόμος ονομάστηκε «Δρόμος των 100 ημερών» και σήμερα αποτελεί τμήμα του δρόμου Λεωνιδίου - Κοσμά - Σκάλας. Αξίζει να σημειωθεί ότι όπως και μια σειρά από άλλα χωριά η δικιά μας Καρίτσα κι αυτή ακολούθησε το παράδειγμα του Κοσμά και ότι πέντε περίπου χρόνια αργότερα, το 1956, άνοιξε δικό της δρόμο να τη συνδέει προς τα έξω.  Επρόκειτο για χωματόδρομο από το Βαρικό μέχρι τον Άι-Νικόλα που ακολουθούσε τον παλιό μουλαρόδρομο.  Τέλος, ειδικό αμερικανικό συνεργείο κινηματογραφιστών το Πάσχα του 1952 κινηματογράφησε τη σπουδαία προσπάθεια των Κοσμιτών σε μια ταινία που φέρει τον τίτλο του δρόμου. Αποσπάσματα από την ταινία περιλαμβάνονται στο ενημερωτικό βίντεο για τον Κοσμά που μπορείτε να δείτε παρακάτω.

On this day, 61 years ago: Kosmas, The Road of 100 Days On this day, 61 years ago, as Greece was emerging from the misery and destruction of World War II as well as the anguish of the Civil War, our nearby villagers from Kosmas of Kynouria, with whom Karitsiotes share extensive family ties, once again set the example of forging strength from adversity. On that day the first motor vehicle rolled into Kosmas after the completion of a major project that was set to inspire a whole district. This project, the construction of the road linking Kosmas to Geraki, as is reported on the Kosmas website, was a major infrastructure project for the entire district of Kynouria, which is why its story is highlighted. For this road, migrants from Kosmas living in America deposited 100,000 dollars in 1920 at the National Bank of Greece, while the locals themselves contributed by offering 120,000 drachmas towards the project. As a result of a decree signed by the great Arcadian politician (and father of the Republic) Alexandros Papanastasiou, as Minister of Transport, the state approved its construction as a national road from Leonidio to Kosmas and Sparti. Following that, the people of Kosmas provided additional funds as well as personal labour to build this road. In March 1951, all the inhabitants of Kosmas, headed by retired colonel, journalist, and businessman Kyriakos Tseronis, started out on their own to build the road from Kosmas to Geraki in Laconia. Without support of any significance in the beginning and later only some token assistance from the state, but with an unshakeable belief in progress for their village, they worked day and night (men, women, and children) to construct this magnificent project for the entire area. Thus, in one hundred days, on July 1, 1951, the day of the feast of Agioi Anargyroi, the patron saints of Kosmas, a car drove into their hometown for the very first time. For this reason, the road was named "The Road of 100 Days" which today is part of the road from Leonidio to Kosmas and Skala. It is worth noting that like a number of other villages our own Karitsa did follow the lead of Kosmas and some five years later, in 1956, constructed its own road linking it to the outside world. This was an unsealed road from Variko to Agios Nikolas and followed the old mule track.  Finally, American filmmakers around Easter 1952 filmed the magnificent effort of the people of Kosmas in a movie bearing the name of the road. Excerpts from the film are included in the informative video that can be seen below.