Τάκης Χρόνης: Μουσική που «ρέει» μέσα στους απόγονους του Παπαχρόνη της Καρίτσας

Μετά από παράκληση δική μας, ο Τάκης Χρόνης παίρνει την πένα του και μέσα σε ελάχιστες ώρες κάθετε και γράφει αυτό το κείμενο να μας πάει μαζί του πίσω, γενιά μετά γενιά της ευρύτερης οικογένειας των Χροναίων της Καρίτσας. Αρχίζοντας με τον κοινό τους γενάρχη, τον γλυκόφωνο παπα-Χρόνη από τον προπερασμένο αιώνα, ο Τάκης εντοπίζει μια βαθιά αδιάσπαστη μελωδική φλέβα που εξακολουθεί να ρέει ισχυρότερη από ποτέ στους σημερινούς του απογόνους.

Απευθύνω το θερμό χαιρετισμό μου σε όλους τους Καριτσιώτες και όχι μόνο, και σε όποιον άλλον παρακολουθεί τα νέα μας!

Ως φέρων το επώνυμο Χρόνης, επιτρέψτε μου να αναφερθώ σε κάποια θέματα που έχουν σχέση με την ευρύτερη οικογένεια. Το επώνυμο Χρόνης απαντάται για πρώτη φορά στην Καρίτσα στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Ο πρώτος που το έφερε ήταν ο ιερέας Δημήτριος Χρόνης που γεννήθηκε στο Αλεποχώρι όπου και έζησε τα πρώτα χρόνια της ζωής του. Επιτρέψτε μου να μην αναλωθώ σε χρονολογικές λεπτομέρειες γιατί ενδέχεται να υποπέσω σε ανακρίβειες. Άλλωστε δε νομίζω ότι στο παρόν κείμενο έχουν κάποια ιδιαίτερη σημασία.

Ο Δημήτριος Χρόνης λοιπόν παντρεύτηκε την Καριτσιώτισσα παπαδοκόρη Καλλιόπη Παναγιώτη Μαλαβάζου. Ο παπα-Παναγιώτης Μαλαβάζος, εκτός από την κόρη του του παραχώρησε και τη θέση του, αφού ο Δημήτριος έγινε παπάς και διαδέχθηκε τον πεθερό του ως λειτουργός στον ιερό ναό Αγίας Παρασκευής, το σημερινό Άγιο Κωνσταντίνο. Ο παπα-Χρόνης πλέον, νέος Πάπας της Καρίτσας, έμελλε να παραμείνει σ’ αυτή τη θέση για 57 ( αν δε λαθεύω) χρόνια. Στα επιτεύγματά του, κορυφαίο θεωρείται το κτίσιμο της νέας εκκλησίας της Καρίτσας, της Ευαγγελίστριας, η οποία είναι μέχρι και σήμερα η εκκλησία του χωριού μας. Μάλιστα ο Παπαχρόνης είναι θαμμένος στον περίβολο του ναού, μπροστά απ' το Ιερό, όπως και ο παπα-Αναστάσης Μαλαβάζος που τον διαδέχτηκε.

Ο Παπαχρόνης λοιπόν ήταν ο γενάρχης της οικογένειας, αλλά και του επωνύμου. Με την παπαδιά του την Καλλιόπη απέκτησαν εφτά παιδιά, τέσσερα αγόρια και τρία κορίτσια. Τον Γεώργιο (παππού μου), τη Φωτεινή (γιαγιά του Γιάννη και Μιχάλη Ρήγα). Τα δύο αυτά παιδιά έμειναν στην Καρίτσα μέχρι το θάνατο τους. Τον Παναγιώτη που έγινε κάτοικος Γερακίου και παντρεύτηκε εκεί. Τον Ηλία που έφυγε μετανάστης στην Αμερική. Τη Βασιλική που παντρεύτηκε στον Αηδημήτρη. Την Τασούλα που παντρεύτηκε στη Νεάπολη και πήγε κι εκείνη στην Αμερική και τον Αλέξη που κι αυτός έφυγε νέος για την Αμερική.

Το επώνυμο Χρόνης λοιπόν, παρά τα εφτά παιδιά του Παπαχρόνη άρχισε να συρρικνώνεται αφού τα άλλα του αγόρια έφυγαν από την Καρίτσα. Έμεινε μόνο ο παππούς μου και η οικογένεια του, που την αποτελούσαν επίσης εφτά παιδιά, δύο αγόρια και πέντε κορίτσια. Στην Καρίτσα έμεινε ο ένας γιος, ο Αντώνης, ο πατέρας μου. Καθώς και οι αδερφές του, Κωνσταντίνα Σπύρου Λάμπρου, Γαρούφω Διαμαντή Αντωνίου, Αλεξάνδρα Δημητρίου Κατσάμπη και Σοφία Χρόνη (ανύπαντρη). Μια ακόμη αδερφή τους παντρεύτηκε και έμεινε στον Αηδημήτρη (η Αγγελική) και ο άλλος γιος, ο Μήτσος αρχικά πήγε στη Μακρυνάρα και κατόπιν στό Βλαχιώτη. Άρα το επώνυμο Χρόνης συνέχισε να υπάρχει στην Καρίτσα όσο κατοικούσε εκεί η οικογένεια του πατέρα μου, δηλαδή μέχρι το 1969, που μετακομίσαμε οικογενειακώς στο Γεράκι. Έτσι το μόνο που θυμίζει το οικογενειακό όνομα είναι ο τάφος του Παπαχρόνη μπροστά απ' το Ιερό της Ευαγγελίστριας που έχτισε ο ίδιος.

Το 2012, που επισκέφτηκα τους συγχωριανούς στην Αδελαΐδα , ο αγαπητός φίλος Γιάγκος Σταυριανός μου επισήμανε κάτι που το βρίσκω πολύ σωστό. Ότι στην ευρύτερη οικογένεια και στους απογόνους του Παπαχρόνη η μουσική είτε με τη μορφή της ψαλτικής, είτε με αυτή του τραγουδιού, ήταν χαρακτηριστικό της. Έχει δίκιο ο Γιάγκος! Ο παπάς ως εκ της ιδιότητας του, είχε την ψαλτική. Ο γιος του Γιώργης (παππούς μου), ερασιτεχνικά μεν, ήταν όμως κι εκείνος ψάλτης. Ο γιος του Αντώνης (πατέρας μου) το ίδιο ερασιτεχνικά, κρατούσε θέση στο αναλόγιο. Ίσως να τον θυμούνται οι παλιότεροι Καριτσιώτες δίπλα στον ανεψιό του Γιώργη Λάμπρο (δισέγγονος του Παπαχρόνη) που ήταν ο ψάλτης του χωριού. Τη σκυτάλη την παρέλαβα εγώ (γιος του Αντώνη, εγγονός του Γιώργη, δισέγγονος του Παπαχρόνη ), που ασχολήθηκα με τη μουσική, στην άλλη της μορφή όμως! Την κοσμική! Το τραγούδι! Τραγουδούσα από μικρό παιδί, στα 27 μου έμαθα μπουζούκι και εξακολουθώ να είμαι ενεργός στα πάλκα, παίζοντας και τραγουδώντας ρεμπέτικα, λαϊκά αλλά και δημοτικά τραγούδια.

Ένα άλλο μέλος της ευρύτερης οικογένειας είναι ο Σπύρος Κουτσοβασίλης που είναι τρισέγγονος του Παπαχρόνη. Γιος της Αυγερινής Λάμπρου δισέγγονης του Παπαχρόνη. Για το Σπύρο θα θελα να πω πολλά! Αλλά όσα και να πω είναι λίγα! Είναι με διαφορά ο καλύτερος τραγουδιστής της Λακωνίας και όχι μόνο.Καταξιωμένος, με ποιότητα και καλλιτεχνικό ήθος. Του αξίζουν χίλια μπράβο για όσα έχει κάνει. Μια υποσημείωση εδώ! Και ο γιος του Σπύρου, ο Μιχάλης παίζει κιθάρα!

Ένα ακόμα τρισέγγονο του Παπαχρόνη, ασχολείται κι αυτός με τη μουσική! Ο Δημήτρης Παναγιώτη Χρόνη, εγγονός του θείου μου του Μήτσου που ζούσε στο Βλαχιώτη. Παίζει μπουζούκι κι αυτός!

Άφησα τελευταίο τον Παναγιώτη Χρόνη, το γιο του αδερφού μου του Βασίλη! Μυημένος από τον παππού του Αντώνη, τον πατέρα μου, από μικρός έδειχνε κλίση στη μουσική. Ιδιαίτερα στην ψαλτική αλλά όχι μόνο! Έκανε τις απαραίτητες σπουδές του στη Βυζαντινή μουσική, έγινε ψάλτης από τα εφηβικά του χρόνια. Κατά γενική ομολογία ικανότατος! Συνέχισε τις μουσικές του σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης, παράλληλα διακονούσε την ψαλτική τέχνη στη Θεσσαλονίκη , στον ιερό ναό Μεταμόρφωσης του Σωτήρος. Παράλληλα δίδασκε βυζαντινή μουσική, είχε κάνει και χορωδία και έχαιρε της απόλυτης εκτίμησης τόσο των κληρικών όσο και των λαϊκών της ενορίας του! Το Νόστιμον Ήμαρ όμως τον έφερε στη γενέτειρα γη! Στη Σπάρτη πλέον ο Παναγιώτης, αφού πέρασε πρώτα από τον Άγιο Σπυρίδωνα, πλέον, εδώ και δύο χρόνια, είναι ο Πρωτοψάλτης της Μητρόπολης Σπάρτης, της Ευαγγελίστριας! Παράλληλα είναι καθηγητής Βυζαντινής μουσικής και διευθυντής της οικείας σχολής της Μητροπόλεως Μονεμβασίας και Σπάρτης.

Είμαι σε θέση να γνωρίζω πόσο ο Παναγιώτης τιμάει τόσο την οικογένεια, όσο και το ευρύτερο περιβάλλον, όσους γνωρίζουν τα πεπραγμένα και την πορεία του. Από τις λιγοστές γνώσεις που κι εγώ απέκτησα στη μουσική μπορώ να διαβεβαιώσω ότι ο Παναγιώτης παίζει και θα συνεχίσει να παίζει πρωτεύοντα ρόλο στα πολιτιστικά δρώμενα της Λακωνίας. Θα αφήσει έργο που αναβαθμίζει πολιτιστικά την πατρίδα μας. Δε θέλω να πω περισσότερα, πρώτον γιατί λόγω της σεμνότητας του είμαι σίγουρος ότι θα τον φέρω σε δύσκολη θέση και δεύτερον κινδυνεύω να μην είμαι αντικειμενικός.

Τώρα θα μπορούσε να μου πει κανείς, «Ρε Καριτσιώτη τι θέλεις και μας ταλαιπωρείς με το Χροναίικο;» Έλα ντε! Επισημαίνοντας ότι το σόι σκόρπισε και δεν υπάρχει πλέον το επώνυμο στην Καρίτσα, όσοι από μας όμως είμαστε στη ζωή, δεν αγνοούμε τις ρίζες μας, τις καταβολές μας και τη διαπίστωση ότι η μουσική «ρέει» μέσα στην οικογένεια!

Εύχομαι σε όλους να ζείτε την υγεία σας και να χαίρεστε τις ομορφιές της ζωής!

Γεια σας Καριτσιώτες! 
Τάκης Αντ. Χρόνης