Αναπαλαίωση Κεντρικής Βρύσης

.

Αιφνίδια, θαυματουργική μεταμόρφωση δέχτηκε τελευταία η Κεντρική Βρύση της Καρίτσας χάρη στην πρωτοβουλία του Δήμου Γερονθρών, την επιθυμία των ντόπιων να ομορφύνουν το χωριό τους, όπως και στο γούστο, το μεράκι και την εξαιρετική δεξιότητα ενός κοντοχωριανού λιθοκτίστη.

Η αναστήλωση της βρύσης, σε καλύτερη κατάσταση από ότι ήταν ποτέ, αποτελεί επάξια αναγνώριση του δημοφιλούς αυτού μνημείου που θεωρείται το παλαιότερο και πρώτο χτίσμα στο χωριό. Με πολύ όρεξη και πίστη στην αυθεντική αναπαλαίωση ο κοντοχωριανός τεχνίτης της πέτρας, Τάκης Μάζης, ο οποίος τα τελευταία χρόνια με τα χέρια του έχει κοσμήσει πάρα πολλά χτίσματα και σπίτια στην περιοχή, καταφέρνει να κρατήσει το παραδοσιακό χρώμα και ιδιαιτερότητα της παμπάλαιας βρυσούλας, αφού αυτό που εντυπωσιάζει περισσότερο είναι η πέτρινη τοιχοποιία ντόπιου τύπου, συμβατή με το διπλανό τοίχο αντιστήριξης, μήκους περίπου 200 μέτρων, στο δρόμο προς την Πάνω Γειτονιά.

Η βρύση μαζί με το αλώνι (αργότερα πλατεία του χωριού), τις εκκλησιές και ρημοκλήσια, τα πολυάριθμα πηγάδια, τους πέτρινους μουλαρόδρομους όπως οι Τρόκλες, και τα σχεδόν αφανισμένα παλαιά λιοτρίβια ή απομεινάρια από αυτά, είναι αναπόσπαστα κομμάτια από την ιστορία και τον πολιτισμό της Καρίτσας. Σύμφωνα με τη λαογραφία του τόπου, η ανακάλυψη αυτής της πηγής πολλούς αιώνες πριν, κανείς δεν γνωρίζει ακριβώς πότε, οδήγησε στην ίδρυση του χωριού στη σημερινή του θέση. Τα παλιά χρόνια οι Καριτσιώτες έπαιρναν νερό κυρίως από αυτή τη πηγή που έβγαινε στην επιφάνεια από τα σπλάχνα της Ράχης Ασφάκα. Τα περισσότερα από τα πρώτα σπίτια και οι κήποι χτίστηκαν γύρω από αυτή την ταπεινή βρυσούλα.

Μια πέτρινη εντοιχισμένη επιγραφή στην πρόσοψη αποκαλύπτει ότι η βρύση με κάποιον τρόπο αναβαθμίστηκε το 1876, μάλλον βελτιώθηκε ως τόπος συνάντησης, συναναστροφής και φιλίας ανάμεσα στις Καριτσιωτοπούλες. Το 1956, υπό την προεδρεία του Αλέξη Προφύρη, η παροχή νερού στη βρύση συμπληρώθηκε με αγωγό κι από άλλη πηγή (από το νερό της Κοπρισιάς), όμως η μεταφορά του νερού από τη βρύση στο σπίτι εξακολούθησε για πολλά χρόνια ακόμα να γίνεται με τέστες και κουβάδες και ήταν υποχρέωση κυρίως κάθε νοικοκυράς.

Σήμερα, μετά από μια σειρά πρωτοβουλιών της παλαιάς κοινότητας Καρίτσας όπως και του σημερινού Δήμου Γερονθρών, η παροχή νερού έχει πλέον εξασφαλιστεί με πλήρες κοινοτικό δίκτυο που τρέχει με φυσική ροή σε όλα τα σπίτια του χωριού, αφού πρώτα συγκεντρωθεί σε δεξαμενή στο ψηλότερο σημείο.

Ωστόσο η Κεντρική Βρύση παραμένει στο επίκεντρο της παράδοσης του χωριού, ριζωμένη στην καρδιά των ξενιτεμένων και νοσταλγών του παρελθόντος. Κατά την ομολογία όλων η αναπαλαίωση επαναφέρει και αναδεικνύει ένα πανέμορφο στολίδι και μνημείο από την Καρίτσα του χτες.

Ανέκδοτο:

Ο Τράγος και η Φωνή της Φύσης

(Όπως το αφηγήθηκε ο αείμνηστος Μήτσος Γεω. Μαλαβάζος (Ρουμάνος) στον Δημήτρη Ευ. Κατσάμπη)

Η θέση της σημερινής Καρίτσας, η παράδοση λέει, οφείλεται σε ένα διψασμένο τράγο που δεν έκανε τίποτε άλλο παρά να ακολουθήσει τη φωνή της φύσης για να ξεδιψάσει. Αλλά πως και πότε;

Λένε ότι στα πολύ παλιά χρόνια οι Καριτσιώτες δεν ήτανε όλοι μαζεμένοι σε έναν οικισμό όπως σήμερα. Σόγια ή οικογενειακές ομάδες ζούσανε με τα πρόβατα, τα γίδια και τα βόδια τους διασκορπισμένοι σε καλύβια ή σε λότζες κι απ’ τις δυο πλευρές από το Λυκόρρεμα που διασχίζει τη γη τους. Ανατολικά λένε ήτανε οι Μαλαβαζαίοι, δυτικά οι Τσεμπελαίοι ενώ οι Κατσαμπαίοι πιθανώς να ήτανε ανακατεμένοι κι απ’ εδώ κι απ’ εκεί. Αλλά κι αν η χαμηλή περιοχή είχε πιο ήπιο κλίμα από κείνο στις πλαγιές της Τσούκας και του Ελατιά, έλλειπε το νερό, το πιο απαραίτητο για την ίδια τη ζωή. Έτσι το μόνο που είχανε οι δόλιοι πρώτοι Καριτσιώτες ήτανε λίγα πηγαδάκια, κάμποσες στέρνες, πολλές λούτσες κι ακόμα πιο πολλά βάσανα.

Μια όμορφη ανοιξιάτικη μέρα, όμως, ενώ βόσκαγε το κοπάδι του στις βουνοπλαγιές μεταξύ τη Ράχη Ασφάκα και το Μεσορράχι ένας τσοπάνης από τους Τσεμπελαίους έπαιζε τη φλογέρα του και τραγούδαγε για ψηλές ραχούλες, για στάνες και για δροσερές βρυσούλες. Τότε, εντελώς ξαφνικά, είδε τον καλύτερό του τράγο με βρεγμένη τη γενειάδα να πετάγεται ξαφνιασμένος από τα πυκνά βάτα. Κατενθουσιασμένος λοιπόν, ο Τσεμπελής, σαν τον θρύλο συμπατριώτη του μιας προηγούμενης χιλιετίας, έτρεχε κι αυτός δω κι εκεί φωνάζοντας “Εύρηκα! Εύρηκα!” διότι εκεί και τότε ανακαλύφτηκε η πρώτη πηγή με καθαρό, τρεχούμενο και πόσιμο νερό που τόσο γυρεύανε οι πρώτοι Καριτσιώτες. Σ’ αυτή ακριβώς τη θέση βρίσκεται η σημερινή κεντρική βρύση γύρο απ’ την οποία σιγά-σιγά χτίστηκε το χωριό. Χάρη, λοιπόν, στον διψασμένο τράγο, τη φωνή της φύσης και τη βρεγμένη γενειάδα ξεκίνησε και το χωριό Καρίτσα.