 |
| (Φώτο: Χ. Μπαλαμπάνος) |
Σκοπός της επίσκεψης η προβολή του ιστορικού χωριού στο επόμενο τεύχος. Το περιοδικό εκπροσώπησαν ο κ. Κωνσταντίνος Ντόκος, υπεύθυνος έκδοσης, και ο ειδικός συνεργάτης κ. Χρήστος Φρούσιος.
Η αρχαιολόγος κ. Αναστασία Τσακμάκη και ο κ. Γεώργιος Μήτρης τους ξενάγησαν στο κάστρο ενώ ο πρόεδρος του Εμποροεπαγγελματικού Συλλόγου, κ. Χρήστος Μπαλαμπάνος, ήταν πάντα μαζί τους τόσο στο βυζαντινό κάστρο όσο και μέσα στο ίδιο το χωριό, στις αρκετές βυζαντινές εκκλησίες και στα πολλά σοκάκια του Γερακίου.
Οι δυο δημοσιογράφοι εντυπωσιαστήκαν από τις πολλές ομορφιές του Γερακίου και την ιστορία του που χάνετε μέσα στους αιώνες ενώ όλοι οι συντοπίτες, Γερακίτες και μη, με ανυπομονησία περιμένουμε να πάρουμε το νέο τεύχος του περιοδικού για να το διαβάσουμε ….!!!!
Παρακάτω διαβάστε το πλήρες άρθρο όπως δημοσιεύτηκε στο περιοδικό στα μέσα του Μάρτη του 2012
Γεράκι Λακωνίας-Εξερευνώντας τη Βυζαντινή Καστροπολιτεία
Στις νοτιότερες παρυφές του Πάρνωνα είναι κτισμένη η όμορφη, παραδοσιακή κωμόπολη της Λακεδαίμονας, το Γεράκι. Εδώ το Μεσαιωνικό Κάστρο και το μεγαλείο των Βυζαντινών εκκλησιών συνθέτουν με το φυσικό παράδεισο που τα περιβάλλει μια πρωτόγνωρη εικόνα.
Γεράκι. Εκεί που η ανθρώπινη ματιά και η ενσάρκωση της σκέψης σε πολιτισμό συνοδεύονται από την επιβλητική παρουσία του Ταΰγετου και την ελευθερία που αποπνέει η θέαση του Λακωνικού κάμπου. Το αυτοκίνητό μας ακολούθησε την πινακίδα προς Γεράκι, λίγο πριν τη γέφυρα του ποταμού Ευρώτα και τη Σπάρτη. Ο άγνωστος “μικρός Μιστράς” μας περίμενε να τον ανακαλύψουμε.
Γνωριμία και εντυπώσεις
Μπαίνοντας στο χωριό συναντήσαμε την όμορφη εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Νεομάρτυρα που γεννήθηκε στο Γεράκι. Ανηφορίσαμε στην καρδιά του οικισμού με το βλέμμα μας καρφωμένο στα εντυπωσιακά - από πέτρα - αρχοντικά του και συναντήσαμε τον κ. Χρήστο Μπαλαμπάνο, Πρόεδρο του Εμποροεπαγγελματικού Συλλόγου. Μας περιέγραψε με αγάπη τον τόπο του που αριθμεί ηλικιακά πολλούς νέους. Μας μίλησε επίσης για το κοινωνικό έργο του συλλόγου ο οποίος πριν από 5 χρόνια δημιούργησε τράπεζα αίματος και μέχρι στιγμής έχει βοηθήσει 56 Γερακίτες. Ολόκληρος ο οικισμός είναι ένα ανοιχτό μπαλκόνι βαθιά μέχρι τη θάλασσα. Θαυμάσαμε τη θέα του χιονισμένου Ταΰγετου και την αρμονία του καταπράσινου ελαιώνα στα πεδινά με τους 5 ανεμόμυλους. Μας εντυπωσίασε η εικαστική παρέμβαση από γυαλί του Κώστα Βαρώτσου στο μύλο του Δούκα. Περιπλανηθήκαμε νοσταλγικά στα λιθόστρωτα σοκάκια του χωριού και θαυμάσαμε τις επιβλητικές – από πωρόλιθο – εισόδους των αυλών των παλαιών κατοικιών.
Γεράκι το ιστορικό
Φτάσαμε στα 300μ ψηλά στο λόφο όπου βρίσκεται η Ακρόπολη της αρχαίας Μυκηναϊκής πόλης των Γερονθρών. Η πόλη άνθησε και τους μετέπειτα δωρικούς και κλασσικούς χρόνους όπου υπήρχαν ναοί αφιερωμένοι στον Απόλλωνα και τον Άρη. Σημαντικότατα όμως είναι και τα ευρήματα που ανήκουν στη Νεολιθική εποχή της 4ης π.Χ. χιλιετίας και στην εποχή του Χαλκού. Χαμηλά στο λόφο ευδιάκριτα τα ερείπια του Ρωμαϊκού Υδραγωγείου. Η περιοχή έφτασε στο απόγειο της ακμής της κατά τη Βυζαντινή περίοδο που διήρκεσε 100 χρόνια. Συνέβαλε επίσης σημαντικά στον Αγώνα της Επανάστασης. Οι Γερακίτες ήταν από τους πρώτους που άρχισαν να μεταναστεύουν το 1880 στην Αμερικανική Ήπειρο. Το Γεράκι σήμερα, έχει περίπου 1.400 κατοίκους οι οποίοι ασχολούνται με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Μόλις πρόσφατα αποτελούσε το Δήμο Γερονθρών και τώρα ανήκει στο καλλικρατικό Δήμο Ευρώτα με έδρα τη Σκάλα.
Το Χριστιανικό στοιχείο της πόλης
Το Γεράκι αποτελεί ένα υπαίθριο Βυζαντινό μουσείο με πάνω από 20 διάσπαρτες πέτρινες εκκλησίες που χρονολογούνται από τον 12ο αιώνα. Ανάμεσά τους η γραφικότατη Ευαγγελίστρια στην περιοχή της Άνω Βρύσης. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος στην Κάτω Βρύση όπου στην είσοδό του έχουν εντοιχιστεί τμήματα Διατάγματος του Διοκλητιανού σχετικά με τις τιμές αγαθών. Εντυπωσιακός ο Άγιος Αθανάσιος στο τέλος του οικισμού προς το Κάστρο. Κοντά στο Δημοτικό Σχολείο πάνω στο δρόμο, οι μικροί Άγιοι Θεόδωροι. Ακολουθώντας ένα μονοπάτι φτάσαμε στον Άγιο Σώζοντα και λίγο νοτιότερα ανακαλύψαμε τον Άγιο Νικόλαο. Στο κέντρο της πόλης συναντήσαμε τον ενοριακό Ναό της Κοίμησης της Θεοτόκου του 1702, με το επιβλητικό κωδωνοστάσιο του.
Το Κάστρο και οι εκκλησιές του
Το Κάστρο είναι κτισμένο σε λόφο μόλις 2 χλμ ανατολικά του χωριού. Η ανάβαση του εντυπωσιακή. Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους το 1204, κατακτήθηκε και η Πελοπόννησος όπου διαιρέθηκε σε 12 μεγάλες τοπαρχίες. Εδώ, ανέλαβε επικεφαλής ο Γάλλος βαρώνος Γκι ντε Νιβελέ. Το 1209 έκτισε το Κάστρο ώστε να ελέγχει το φέουδο του. Το 1262 παραδόθηκε στους Βυζαντινούς μαζί με τα κάστρα της Μονεμβασιάς, του Μιστρά και της Μάνης για την απελευθέρωση του Γουλιέλμου Βιλλεαρδουίνου και των άλλων ιπποτών που αιχμαλωτίσθηκαν από τους Βυζαντινούς στη μάχη της Πελαγονίας το 1259. Κατακτήθηκε από Τούρκους, Ενετούς και Έλληνες. Σε κάθε σημείο του ερειπιώνα της παλιάς πολιτείας και των 10 Βυζαντινών εκκλησιών του αναπνέουμε τον αέρα του μυστηρίου της μεσαιωνικής εποχής. Στο υψηλότερο σημείο του, ο Ναός του Αγίου Γεωργίου. Μοναδική τόσο η απεικόνιση της Παναγίας ως αριστεροκρατούσας στο τέμπλο, όσο και το μαρμάρινο προσκυνητάρι του Αγίου Γεωργίου με τα εραλδικά ιπποτικά σύμβολα. Όμορφη η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής και της Αγίας Αικατερίνης στην αρχή του μονοπατιού. Εκπληκτικές οι τοιχογραφίες του Ναού της Ζωοδόχου Πηγής με τη ευρεία χρήση λευκού χρώματος. Διακρίνουμε επίσης τα Άγια Θεοφάνια, τον Προφήτη Ηλία και τον Άγιο Δημήτριο. Λίγο νοτιότερα στη δεύτερη κορυφή του λόφου, οι Άγιοι Ταξιάρχες.
Το όνομα “Γεράκι”
Υπάρχουν τρεις εκδοχές για την προέλευση του ονόματος του Γερακίου: Η 1η σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση ταυτίζεται με το γνωστό πουλί γεράκι που πετά και διαφεντεύει τους ουρανούς. Έτσι και το Γεράκι με το κάστρο του βιγλίζει από ψηλά. Η 2η ως παράφραση από την αρχαία του επωνυμία Γερόνθραι > Γεράκι. Η 3η και νεότερη βασίζεται σε μελέτες που συσχετίζουν την πόλη της Ιεριχούς με την περιοχή και την έντονη χριστιανικότητα της. Έτσι ως παράφραση, Ιεριχώς > Ιεράκιον > Γεράκι. Αξίζει να σημειώσουμε ότι στην εκκλησία των Ταξιαρχών υπάρχει σπάνια τοιχογραφία της άλωσης της Ιεριχούς από τον Ιησού του Ναυή.
Το Γεράκι απέχει μόλις 39 χλμ από τη Σπάρτη ακολουθώντας το δρόμο προς Λεωνίδιο. Αποτελεί το τέλειο ορμητήριο για αποδράσεις στο βουνό του Πάρνωνα αλλά και στο Μιστρά και Ταΰγετο δυτικά, το Γύθειο και Μάνη στα νότια, την παραλία του Κυπαρισσιού ανατολικά και λίγο νοτιότερα τη Μονεμβασιά. Φυσικό κάλλος, λαϊκές παραδόσεις και αρχαιολογικοί θησαυροί δημιουργούν μια ιδιαίτερη ατμόσφαιρα που δύσκολα συναντάται.
Έτσι, αφού αφεθήκαμε για λίγο στα ζεστά χρώματα του ηλιοβασιλέματος πάνω από τις βουνοκορφές του Ταΰγετου, αποχαιρετήσαμε το όμορφο Γεράκι μαγεμένοι… το ίδιο ευχόμαστε και για όλους εσάς!
Ευχαριστούμε θερμά τον Πρόεδρο του Εμποροεπαγγελματικού Συλλόγου Γερακίου κ. Χρήστο Μπαλαμπάνο και τη σύζυγό του Ευγενία Λάμπρου για την ζεστή φιλοξενία και τα νοστιμότα τοπικά εδέσματα προς τιμήν μας, την Αρχαιολόγο κ. Αναστασία Τσακμάκη και τον Συντηρητή Αρχαιοτήτων κ. Γεώργιο Μήτρη για την ξενάγηση στο κάστρο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου