Ο καιρός στο χωριό μας

Δευτέρα 16 Ιουλίου 2012

Όλοι οι δρόμοι οδηγούν στο Γεράκι: «Γιορτή του Μετανάστη» και «Κάστρεια»

Τα βράδια της ερχόμενης Παρασκευής 20 και του Σαββάτου 21 Ιουλίου οι δρόμοι από το Αλεποχώρι, την Καλλιθέα, την Καρίτσα και τα γύρω χωριά όλοι οδηγούν στο Γεράκι, το οποίο θα γεμίσει με γιορτινή διάθεση στα πλαίσια των εκδηλώσεων «Γιορτή του Μετανάστη» και «Κάστρεια», που διοργανώνει η Δημοτική Κοινωφελής Επιχείρηση «Ευρώτειος Πολιτεία» του Δήμου Ευρώτα σε συνεργασία με τους τοπικούς φορείς.

Γιορτή του Μετανάστη

Όπως ανακοινώνεται από το Δήμο Ευρώτα, στην καθιερωμένη γιορτή που είναι αφιερωμένη στο μετανάστη, στην κεντρική πλατεία του Γερακίου και ώρα 9 μμ, θα πραγματοποιηθεί καλλιτεχνική βραδιά. Θα παρουσιαστούν χοροί, υπό την καθοδήγηση της χοροδιδασκάλας Νάγιας Πουλυμενάκου και θα ακουστούν μελωδίες από τη Χορωδία της Λιόπετρας «Νέοι Ορίζοντες» και το Ωδείο του Στάθη Σεργιάδη.

Πολύ θετική θεωρείται η κίνηση του νέου δήμου Ευρώτα να συνεχίσει τη γιορτή που όπως αναφέρεται στη σελίδα του τοπικού Πολιτιστικού Συλλόγου Γερονθρών ξεκίνησε και καθιερώθηκε στον πρώην Δήμο Γερονθρών, επί δημάρχου Φιλίππου Πήλιουρα. Καθοριστικό ρόλο αποδίδεται και στον ίδιο τον πολιτιστικό σύλλογο ο οποίος συμμετείχε με προβολές, παρουσιάσεις τοπικού ιστορικού ενδιαφέροντος, μουσικές παραστάσεις, συναυλίες και παραδοσιακούς χορούς. Στη διοργάνωση συνέβαλλαν και άλλοι τοπικοί φορείς. Πέρσι, οι εκδηλώσεις διοργανώθηκαν και χρηματοδοτήθηκαν εξ΄ ολοκλήρου από τον πολιτιστικό σύλλογο αλλά φέτος ο Δήμος, βαδίζοντας στα χνάρια που έχουν ήδη χαραχθεί, αναλαμβάνει συνολική αρμοδιότητα και χρηματοδότηση του διήμερου.


Κάστρεια


Η μεγάλη συναυλία στο Κάστρο («Κάστρεια») δεν πραγματοποιείται και φέτος, λόγω των εργασιών συντήρησης και αποκατάστασης που γίνονται από την 5η ΕΒΑ.

Στη θέση της, το Σάββατο, στην πλατεία της Επάνω Βρύσης, η Παγκρήτια Ένωση Ελλάδας, με τον Πρόεδρό της Γιώργο Μαριδάκη θα προσφέρουν ένα μουσικοχορευτικό θέαμα με τίτλο «Η Κρήτη και οι Κρητικοί στον Ευρώτα». Οι στενοί δεσμοί της Λακωνίας, ιδιαιτέρως του Δήμου Ευρώτα, με την Κρήτη επισφραγίζονται μ’ αυτήν τη διοργάνωση.

Καλούνται όλοι οι συνδημότες, όλοι οι Λάκωνες να παρευρεθούν στις δύο εκδηλώσεις.

Παρασκευή 13 Ιουλίου 2012

Πάμε βόλτα στο Γεράκι



Ορίστε και μια μαγευτική βόλτα στις ανωφέρειες και κατωφέρειες στο γειτονικό Γεράκι που μας πάει ο Ηλίας Κρούπης, ιστογράφος της σελίδας «Λακωνία», τον οποίον ευχαριστούμε θερμά για την ευγενική του χειρονομία. Συνεπαίρνουν οι χαρακτηριστικές μεγάλες αυλόπορτες και τα γνωστά εξαιρετικά πέτρινα κτήρια.

Τρίτη 10 Ιουλίου 2012

Ένα τραγούδι που μας θυμίζει παλιές εποχές: «Στης Μαρουδιώς τ’ αλώνι»

Ένα πανέμορφο παλαιό αλλά πολύ επίκαιρο, γι 'αυτή την εποχή του χρόνου, τραγούδι από τα μέρη μας πρόσφατα ανεβάστηκε σε μορφή αρχειακής ηχογράφησης στο YouTube. Το τραγούδι, με τίτλο «Στης Μαρουδιώς τ’ αλώνι», είναι συρτό από το χωριό Πιστάματα του Ζάρακα και αναφέρεται στο θέρος και το αλώνισμα. Από την Καρίτσα τα Πιστάμτα απέχουν 36 χιλιόμετρα, πορεία 7-8 ώρες με τα πόδια τα χρόνια κείνα ενώ μόλις 45 λεπτά με αυτοκίνητο σήμερα.

Όπως επισημαίνεται σε σημειώσεις που το συνοδεύουν, το τραγούδι είναι ιδιαιτέρως αγαπητό στους Ζαρακίτες και εντοπίζεται σε αρκετές μουσικές παραλλαγές. Στη συγκεκριμένη περίπτωση το τραγουδάει η γερόντισσα Αν. Κόκκορη από το ίδιο χωριό και είναι ένα από 35 παραδοσιακά τραγούδια που μέχρι τώρα έχουν αναρτηθεί από τον εγγονό της, τον φοιτητή Νίκο Μπαριάμη, διαχειριστή στου YouTube το κανάλι kremastilak, πιθανότατα συντομογραφία για Κρεμαστή Λακωνίας, που είναι προσβάσιμο μέσω http://www.youtube.com/user/kremastilak.


Ο Ζάρακας, περιοχή σαφώς επηρεασμένη από την παράδοση της ΝΑ Πελοποννήσου, της Τσακωνιάς, των Κυθήρων, των Κυκλάδων, των Σπετσών, της Ύδρας, των Αρβανιτών της Αργολιδοκορινθίας, παρουσιάζει ένα ιδιαίτερο μουσικοχορευτικό ιδίωμα. Δεν είναι ούτε μοραΐτικο, ούτε νησιώτικο καθαρά. Αποτελεί ένα συνονθύλευμα αυτών των δυο.


Οι χοροί είναι στεριανοί με αναμφισβήτητη προτίμηση στο συρτό-καλαματιανό, όπου το χόρευαν πολύ περίτεχνα. Το τσάμικο χορευόταν λιγότερο και κυρίως από τους μερακλήδες. Τις Απόκριες, στα βόρεια χωριά, όπως Κρεμαστή και Γκιότσαλι, χόρευαν και τσακώνικο. Ακόμη έχουμε και νησιώτικες επιρροές στο θέμα του χορού, μιας και χορευόταν ιδιαίτερα το πηδηχτό, δηλάδή χασαποσέρβικο, με συγκεκριμένα παλιά τραγούδια συνοδείας του. Εδώ είναι σαφής η τσιριγώτικη επιρροή με το Μπουρδάρη.
Τα όργανα της ζαρακίτικης ζυγιάς είναι το βιολί και το λαούτο. Σπανίως συναντούσε κανείς σαντούρι, ενώ κλαρίνο εμφανίστηκε μια μεμονωμένη περίπτωση στην Κρεμαστή.

Εκεί πέρα κι αντίπερα στης Μαρουδιώς τ' αλώνι
εκεί αλωνίζουν δώδεκα και δέκα συνεμπάζουν
κι η Μάρω με την ρόκα της τρογύρω μες στ' αλώνι.
-Φεύγα, Μαριώ, απ' τον κουρνιαχτό, φεύγα κι από τον ήλιο.
-Εγώ τον ήλιο αγαπώ, τον κουρνιαχτό τον θέλω
κι αυτό τον πρώτο λιχνιστή άντρα θε να τον πάρω.
-Αυτός ο πρωτολιχνιστής πολλά προικιά γυρεύει,
γυρεύει αμπέλια ατρύγητα, χωράφια με τα στάχυα,
γυρεύει και τη Βενετιά μ' όλα της τα παλάτια

Δευτέρα 2 Ιουλίου 2012

Μια ιδιαίτερα πολύτιμη φωτογραφία: Γερακίτες καλωσορίζουν το Δρόμο των 100 Ημερών

(Φωτο: Αρχείο Πολιτιστικού Συλλόγου Γερονθρών )
Σπάνια και ιδιαίτερα πολύτιμη φωτογραφία την Κυριακή 1 Ιουλίου 1951 κατά την εορτή των Αγίων Αναργύρων: Τη στιγμή που οι Κοσμίτες κάνανε ανέμελο ξεφάντωμα στην κεντρική πλατεία του ορεινού Κοσμά για το μεγάλο γεγονός των εγκαινίων του «Δρόμου των 100 ημερών», στην άλλη άκρη του δρόμου οι γείτονές τους από το πεδινό Γεράκι ως ένδειξη αδελφοσύνης καλωσορίζουν κι αυτοί την καινούργια οδική σύνδεση, στα Μαρουδαίικα Χάνια.
Μια άλλη πολύτιμη φωτογραφία δείχνει την ίδια μέρα κοπέλες στην πλατεία του Κοσμά να χορεύουν το συρτό με το διάσημο χωριανό Κυριάκο Τσερώνη.

Κυριακή 1 Ιουλίου 2012

Σαν σήμερα, πριν 61 χρόνια: Κοσμάς, ο δρόμος των 100 ημερών

Σαν σήμερα, πριν 61 χρόνια, όπως η Ελλάδα έβγαινε από την εξαθλίωση και την καταστροφή του Β Παγκοσμίου Πολέμου καθώς και τον Εμφύλιο σπαραγμό, οι κοντοχωριανοί μας από τον Κοσμά της Κυνουρίας, με τους οποίους οι Καριτσιώτες μοιράζονται εκτεταμένους οικογενειακούς δεσμούς, για μια ακόμη φορά έδειξαν το παράδειγμα πώς σφυρηλατείται η ενότητα και η κοινοτική δράση ενός χωριού.
Την ημέρα αυτή το πρώτο αυτοκίνητο κύλισε μέσα στο Κοσμά, μετά την ολοκλήρωση ενός μεγαλειώδους έργου που έμπνευσε μια ολόκληρη περιοχή.

Αυτό το έργο, η κατασκευή του δρόμου Κοσμά – Γερακίου, όπως αναφέρεται στη σελίδα του Κοσμά αποτέλεσε βασικό έργο αναπτυξιακής υποδομής για ολόκληρη την επαρχία Κυνουρίας γι' αυτό και στεκόμαστε στην ιστορία του. Για το δρόμο αυτό οι ξενιτεμένοι κοσμίτες της Αμερικής, το 1920 κατέθεσαν στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος 100.000 δολάρια για λογαριασμό του Δημοσίου, ενώ οι ντόπιοι συνέβαλαν προσφέροντας 120.000 δρχ για την διάνοιξή του. Με διάταγμα που υπέγραψε ο μεγάλος Αρκάς πολιτικής (και πατέρας της Δημοκρατίας) Αλέξανδρος Παπαναστασίου, ως Υπουργός Συγκοινωνιών, εγκρίθηκε από το κράτος η κατασκευή του ως εθνικού δρόμου Λεωνιδίου - Κοσμά - Σπάρτης.

Από τότε οι Κοσμίτες πρόσφεραν κι άλλα χρήματα αλλά και προσωπική εργασία για τη διάνοιξη αυτού του δρόμου. Το Μάρτη του 1951, όλοι οι κάτοικοι του Κοσμά, με επικεφαλής τον απόστρατο Συνταγματάρχη, δημοσιογράφο και επιχειρηματία Κυριάκο Τσερώνη εξόρμησαν μόνοι τους για την κατασκευή του δρόμου Κοσμά - Γερακίου Λακωνίας. Χωρίς μεγάλη βοήθεια στην αρχή κι αργότερα με μικρή αρωγή απ' το κράτος, μα με πίστη ακατάβλητη για την πρόοδο του χωριού τους, δούλευαν νύχτα και μέρα (άντρες, γυναίκες και παιδία) για την κατασκευή αυτού του μεγαλειώδους, για ολόκληρη την περιοχή, έργου. Έτσι λοιπόν, μέσα σε εκατό (100) μέρες, την 1η Ιουλίου 1951, ημέρα γιορτής των Αγίων Αναργύρων, πολιούχων του Κοσμά, έφεραν το αυτοκίνητο για πρώτη φορά στον τόπο τους. Γι' αυτό και ο συγκεκριμένος δρόμος ονομάστηκε «Δρόμος των 100 ημερών» και σήμερα αποτελεί τμήμα του δρόμου Λεωνιδίου - Κοσμά - Σκάλας.


Αξίζει να σημειωθεί ότι όπως και μια σειρά από άλλα χωριά η δικιά μας Καρίτσα κι αυτή ακολούθησε το παράδειγμα του Κοσμά και ότι πέντε περίπου χρόνια αργότερα, το 1956, άνοιξε δικό της δρόμο να τη συνδέει προς τα έξω.  Επρόκειτο για χωματόδρομο από το Βαρικό μέχρι τον Άι-Νικόλα που ακολουθούσε τον παλιό μουλαρόδρομο. 

Τέλος, ειδικό αμερικανικό συνεργείο κινηματογραφιστών το Πάσχα του 1952 κινηματογράφησε τη σπουδαία προσπάθεια των Κοσμιτών σε μια ταινία που φέρει τον τίτλο του δρόμου. Αποσπάσματα από την ταινία περιλαμβάνονται στο ενημερωτικό βίντεο για τον Κοσμά που μπορείτε να δείτε παρακάτω.
On this day, 61 years ago: Kosmas, The Road of 100 Days

On this day, 61 years ago, as Greece was emerging from the misery and destruction of World War II as well as the anguish of the Civil War, our nearby villagers from Kosmas of Kynouria, with whom Karitsiotes share extensive family ties, once again set the example of forging strength from adversity.

On that day the first motor vehicle rolled into Kosmas after the completion of a major project that was set to inspire a whole district.

This project, the construction of the road linking Kosmas to Geraki, as is reported on the Kosmas website, was a major infrastructure project for the entire district of Kynouria, which is why its story is highlighted. For this road, migrants from Kosmas living in America deposited 100,000 dollars in 1920 at the National Bank of Greece, while the locals themselves contributed by offering 120,000 drachmas towards the project. As a result of a decree signed by the great Arcadian politician (and father of the Republic) Alexandros Papanastasiou, as Minister of Transport, the state approved its construction as a national road from Leonidio to Kosmas and Sparti.

Following that, the people of Kosmas provided additional funds as well as personal labour to build this road. In March 1951, all the inhabitants of Kosmas, headed by retired colonel, journalist, and businessman Kyriakos Tseronis, started out on their own to build the road from Kosmas to Geraki in Laconia. Without support of any significance in the beginning and later only some token assistance from the state, but with an unshakeable belief in progress for their village, they worked day and night (men, women, and children) to construct this magnificent project for the entire area. Thus, in one hundred days, on July 1, 1951, the day of the feast of Agioi Anargyroi, the patron saints of Kosmas, a car drove into their hometown for the very first time. For this reason, the road was named "The Road of 100 Days" which today is part of the road from Leonidio to Kosmas and Skala.

It is worth noting that like a number of other villages our own Karitsa did follow the lead of Kosmas and some five years later, in 1956, constructed its own road linking it to the outside world. This was an unsealed road from Variko to Agios Nikolas and followed the old mule track. 

Finally, American filmmakers around Easter 1952 filmed the magnificent effort of the people of Kosmas in a movie bearing the name of the road. Excerpts from the film are included in the informative video that can be seen below.